TPZN - Forum numizmatyczne

Pieniądz w Polsce => Polska Królewska => 1506 - 1586 => Wątek zaczęty przez: Korczaszko w 03 Października 2017, 00:33:54

Tytuł: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Października 2017, 00:33:54
Wiele osób zbiera półgrosze litewskie Zygmunta II Augusta. Wydaje mi się, że nadszedł czas aby założyć wątek poświęcony tym monetom, na którym można by było rozmawiać o nich, prezentować ciekawe odmiany, dzielić się z innymi wiedzą na ich temat. Mamy teraz do dyspozycji wspaniały katalog Eugenijusa Ivanauskasa i Evaldasa Cesnulisa z Monetami Litewskimi Zygmunta Augusta, w którym znajdują się 443 odmiany tej monety. Półgrosze te były bite przez 22 lata, od 1545 do 1566 roku, odmiany bez daty były bite w 1545 roku, można to stwierdzić po wzorze Pogoni i Orła. Autorzy wyszczególnili 23 odmiany Pogoni (w późniejszych wpisach zaprezentuję odmianę której nie ma w tym katalogu) oraz 17 odmian Orła. Od początku półgrosze były wybijane w mennicy wileńskiej, w 1566 roku półgrosze wybijano w mennicy tykocińskiej. Mimo różnic w wyglądzie Pogoni i Orła wzór monety przez lata nie uległ większym zmianom. Na Awersie znajduje się Orzeł oraz napis SIGIS*AVG*REX*PO*MAG*DVX*L lub LI (Zygmunt August Król Polski Wielki Książę Litewski) a od 1563 roku legenda wyglądała tak SIGIS*AVG*D*G*REX*POLO*M*D*L lub LI (Zygmunt August z Łaski Bożej Król Polski Wielki Książę Litewski).  W 1564 roku wybito półgrosz z Orłem w koronie. Rewers to Pogoń a legenda to MONETA*MAGNI*DVCAT*LITVA lub LITV albo LIT (Moneta Wielkiego Księstwa Litewskiego), w 1562 roku pojawił się też herb Topór podskarbiego litewskiego Gabriela Tarły, a w 1566 herb Jastrzębiec wojewody krakowskiego Stanisława Myszkowskiego. Zwieńczenia legendy to trójczłonowe znaczki lub rozeta, krzyż, trefl (koniczynka). To tyle celem wprowadzenia do tematu. Postaram się pokazać ciekawe półgrosze z mojej kolekcji, zapraszam też do rozmowy oraz do prezentowania własnych okazów półgroszy litewskich Zygmunta Augusta.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Października 2017, 00:40:27
Odmiana z Orłem typu III, Pogoń typu III. SIGSI zamiast SIGIS. Ivanauskas 4SA278-6  RR.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Października 2017, 00:50:30
Odmiana z Orłem typu III, Pogoń typu IV. DVCATVS w legendzie oraz błąd MONFTA. Moneta bardzo rzadka, Ivanauskas 4SA302-6 RRR.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Października 2017, 23:45:22
Wczoraj nie miałem już czasu na napisanie kilku słów o prezentowanych monetach więc robię to dzisiaj.  Pierwszy z prezentowanych półgroszy został wybity w 1546 roku w mennicy w Wilnie. Moneta została wybita z błędem, tzw. „literówką”, zamiast SIGIS na monecie jest SIGSI. W trakcie puncowania została pomylona kolejność liter. W omawianym wyżej katalogu znajdujemy dwie odmiany tej monety. Można śmiało twierdzić, że do obu monet został użyty ten sam stempel Awersu. W pierwszej monecie Awers z błędem jest taki sam jak w prezentowanej wyżej, czyli Orzeł typu III, ale stempel Rewersu jest z Pogonią typu I, czyli Pogonią użytą do wybicia półgroszy bez daty, z 1545 roku oraz pierwszych bitych w 1546 roku. Natomiast moja moneta ma stempel Rewersu z Pogonią typu III, czyli późniejszym wzorem herbu Litwy. Proszę pamiętać, że mimo iż w tym czasie znajomość pisania oraz czytania nie była powszechna, znajomość monet musiała być powszechna. Król wybijający „dobrą monetę” musiał dbać nie tylko o jej odpowiednią wagę oraz zawartość kruszcu, ale również o możliwość jej rozpoznania. Mincerz sprawdzający monety, po wyłapaniu błędu powinie wycofać partię błędnie wybitych monet, ale jeśli moneta miała odpowiednią wagę na pewno nie chciał narażać się na dodatkowy koszt związany z ponownym przetopem do canów (sztabek menniczych), i całym etapem przygotowania (młotkowaniem, wycinaniem i ponownym biciem). Przy niewielkiej ilości błędnie wybite monety zniknęły pomiędzy wielką ilością monet o dobrym stemplu. I bardzo dobrze, bo przez to możemy się nimi dzisiaj cieszyć.
Druga moneta została wybita również w Wilnie w 1546 roku. Jest to odmiana z całym słowem DVCATVS, w katalogu (Ivanauskas & Cesnulis ’16) znajdują się trzy odmiany tej monety, nigdy później w półgroszach Zygmunta II Augusta nie pojawiło się to słowo w całości. Co do litery F zamiast E to wydaje mi się, że punca literowa nie została wykonana dokładnie lub część litery E została czymś zatkana tworząc wrażenie litery F. Mimo wszystko każda z tych odmian jest bardzo rzadka. Ja dotychczas w rękach miałem tylko tę monetę z odmian DVCATVS i na szczęście jest ona w mojej kolekcji  :) .
Zapraszam do prezentowania własnych ciekawych półgroszy Zygmunta Augusta, przy takiej ilości odmian na pewno macie w swoich kolekcjach ciekawe okazy.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 08 Października 2017, 08:54:35
Odmiana z Orłem typu III i Pogonią typu V Ivanauskas 4SA443-7 RR. Rzadka moneta z PRZEBITKĄ O na N. Rok wybicia 1546, mennica w Wilnie. Moneta z poprawionym stemplem Rewersu, w trakcie przygotowania stempla w słowie MONETA popełniono błąd i wybito MOOETA, stempel poprawiono i na drugim O wybito N. W legendzie Awersu i Rewersu litera A to odwrócone V.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 08 Października 2017, 09:02:28
W 1546 roku do wybicia półgroszy użyto AŻ 7 WZORÓW POGONI. Jest to jedyny rok z tak dużą różnorodnością wzorów Pogoni. Kilka z tych wzorów jest przypisywane TYLKO do tego rocznika. Prezentuję poniżej typ szósty i siódmy, są to wzory które znajdują się TYLKO na monetach z rocznika 1546.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 11 Października 2017, 08:46:13
Pod koniec 1546 roku mennica wileńska wypuściła półgrosze z wizerunkiem Pogoni, który prawie do końca emisji tych monet był w większym lub w mniejszym stopniu powielany. Widać w nim dużą dbałość o szczegóły i staranność wykonania. W latach 1547-1453 monety mają bardzo starannie wykonane stemple, nie ma też wielu odmian. Potwierdza to moją tezę, iż w tych latach osoby odpowiadające za mennicę wileńską wywiązywały się ze swojego zadania wyśmienicie. Obserwując rynek monet możemy zauważyć, że półgrosze z tych lat są często w wyśmienitych stanach. Na te czasy była to bardzo dobra moneta.
Poniżej prezentuje podstawową odmianę półgrosza z 1547 roku, z rycerzem który dosiada ogiera  ;)
Jako ciekawostkę prezentuję również półgrosza wybitego na złuszczonej blaszce. Jak widać stempel na złuszczeniu nie wybił się dokładnie, ze względu na różnicę w grubości blaszki menniczej, spowodowanej rozwarstwieniem materiału. Obok półgrosz obcięty do wielkości i wagi dwudenara. Najprawdopodobniej ktoś chciał sprzedać tą monetę jako bardzo rzadki denar z 1547 roku, ale nie wziął pod uwagę grubości blaszki oraz wizerunku Pogoni, która się różni od wizerunku z denara z 1547 roku.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Października 2017, 08:20:31
W 1548 roku w katalogu monet Zygmunta Augusta wyszczególniono 5 odmian półgroszy. Główną różnicą pomiędzy nimi jest data. Dwie odmiany mają 1 rzymską czyli I, a trzy odmiany arabskie 1. Ja dodam jeszcze jedną różnicę. Proszę zwrócić uwagę na wielkość daty. W prezentowanych niżej monetach odmiana I548 ma znacznie większą datę niż odmiana 1548.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Marienburg w 12 Października 2017, 08:50:39
W prezentowanych niżej monetach odmiana I548 ma znacznie większą datę niż odmiana 1548.
Opis jest trochę niezrozumiały, może wskaże Pan różnice w legendzie rewersu.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Października 2017, 09:10:19
Proszę zwrócić uwagę ma wielkość cyfr w datach prezentowanych monet. Cyfry 548 z odmiany z 1 arabską są mniejsze niż cyfry 548 z odmiany z I rzymską.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Marienburg w 12 Października 2017, 13:45:12
Proszę zwrócić uwagę ma wielkość cyfr w datach prezentowanych monet. Cyfry 548 z odmiany z 1 arabską są mniejsze niż cyfry 548 z odmiany z I rzymską.
Przepraszam...., ostatnio jestem ciągle rozkojarzony, oczywiście wszystko jest jak najbardziej zrozumiałe.  :)
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Października 2017, 14:07:48
Co ciekawe I rzymskie oraz 1 arabskie jest takiej samej wielkości. Dokładnie widać, że 1 arabskie jest większe od pozostałych cyfr w dacie 1548. Jedna z wielu ciekawostek  półgroszy Zygmunta Augusta, z czasem zaprezentuję inne :)
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: dragasz12 w 14 Października 2017, 18:17:41
Półgrosz 1547 z mojej kolekcji. Na uwagę zasługuje awers monety i S przebite z literki G w SIGIS.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 14 Października 2017, 18:32:28
Gratuluję. Moneta w pięknym stanie zachowania. Rzadka przebitka. Może kolega chce ją sprzedać?  ;)
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: dragasz12 w 14 Października 2017, 19:03:45
Moneta jest w wyśmienitym stanie. Zbieram półgrosze jagiellońskie i moneta nie jest na sprzedaż. Jutro wstawię jeszcze jedną rzadką ciekawostkę.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: dragasz12 w 15 Października 2017, 09:36:18
Półgrosz z 1556 roku. Odmiana napisowa L/LITVA. Uwagę zwraca błąd na rewersie z napisem MANI
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: gdrsb w 15 Października 2017, 10:00:34
4SA180-16 by Ivanauskas
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 15 Października 2017, 10:47:56
W 1549 odnotowuje się siedem odmian półgroszy. Różnią się one wzorem Pogoni oraz różnicą w legendzie. W tym roku odnotowano trzy różne wzory Pogoni. Spotykamy monetę z przebitką daty, na półgroszu z 1548 roku przebito ostatnią cyfrę daty na 9. Jest również unikalna odmiana z interpunkcją w postaci koniczynek (lub znaczków trefl w/g Ivanauskasa), określana jako RRRR. Poniżej prezentuję dwa wzory Pogoni spotykane w 1549 roku. I to by było na tyle jeśli chodzi o ten rok w katalogu Ivanauskas/Cesnulis '16, ALE...
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 15 Października 2017, 11:18:10
... w moje ręce trafił kiedyś półgrosz z 1549 roku. Nie pamiętam dokładnie gdzie go kupiłem (jest ze mną od wielu lat), napewno na jakiejś giełdzie. Nie przyglądałem się dokładnie, bardzo ładny stan, dogadałem cenę, schowałem i tyle. Po powrocie do domu jak zwykle zacząłem oglądać moje nowe nabytki. I wtedy szczęka mi opadła. Kupiłem półgrosz z całkowicie odmiennym wzorem Pogoni. Jak sama nazwa wskazuje Pogoń (herb Litwy) jest rycerzem lekkozbrojnym, goniącym swojego przeciwnika (typ jakby wschodni). Ja nabyłem Pogoń CIĘŻKOZBROJNĄ. Nie spotkałem się z takim typem ani nawet wizerunkiem tego herbu. Na początku myślałem, że to tylko hełm, może niedokładnie wykonany stempel, może naprawa uszkodzonej puncy, ale przy dokładnej analizie postaci okazało się, że cała Pogoń jest w ciężkiej zbroi. Proszę zobaczyć na ręce, są na nich duże rękawice, masywny napierśnik, widoczna noga w ciężkiej zbroi i hełm z zamkniętą przyłbicą. Dlaczego wykonano taką odmianę tego herbu nie mam pojęcia. Może jest to moneta okolicznościowa wypuszczona z okazji jakiegoś turnieju  ;) ( taki żart :)). Dla porównania prezentuję Pogoń ciężkozbrojną obok normalnej Pogoni. Dla mnie jest to najciekawszy półgrosz Zygmunta Augusta z mojej kolekcji. Nienotowany i unikalny.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 28 Października 2017, 21:00:57
Półgrosze bite w tym okresie charakteryzują się dużą dbałością o szczegóły wykonania stempli. Mennica wileńska była w rękach osoby przykładającej dużą wagę do wykonania monet. Przez to w tych latach jest niewiele odmian półgroszy. Zmniejsza się też znacząco ilość wybijanych monet, przez co roczniki 1552-1555 pojawiają się rzadziej na rynku numizmatycznym. W 1550 roku wybito jeszcze znaczącą ilość monety, notuje się 1 955 116 sztuk. Mimo dużej ilości dotychczas znamy tylko 3 odmiany półgroszy z tego roku. Bito wtedy monety z piątym wzorem Orła i dziesiątym wzorem Pogoni (zdjęcie 1) według klasyfikacji Ivanauskasa i Cesnulisa
W 1551 roku wzór stempla pozostaje bez zmian, oprócz daty (zdjęcie 2). Mamy również trzy odmiany półgroszy. Ale już znacząco się zmniejsza ilość wybijanej monety. Wybito wtedy 832 343 półgroszy.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 28 Października 2017, 21:13:12
W 1552 roku zmienia się wzór Pogoni oraz Orła, i to dwa razy. Mamy monety z siódmym wzorem Orła i dwunastym oraz trzynastym wzorem Pogoni. Dotychczas znamy również tylko trzy odmiany tego rocznika, a ilość wybitych monet zmniejsza się do 546 478 sztuk. Jest to spadek prawie o ¾ w stosunku do roku 1550. Widać to też na rynku numizmatycznym, gdyż monety  z tego roku pojawiają się nieczęsto.
Jako ciekawostkę prezentuję monetę wybitą wadliwym stemplem. Na Rewersie w słowie MAGNI litera M jest uszczerbana tworząc  jakby odwróconą literę N i wydaje się że wybito słowo NAGNI z odwróconym N.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 29 Października 2017, 21:33:47
Roczniki 1553 i 1554 są najrzadszymi z półgroszy Zygmunta II Augusta. Nie chodzi tutaj o rzadkość samych monet, gdyż są odmiany z innych roczników z rzadkością RRRR, ale o rzadkość rocznika ich wybicia. Odpowiada za to bardzo mała ilość wybitych monet, w 1553 roku notujemy 140 143 sztuki, a w 1554 roku 113 591 sztuk. Jak na monetę obiegową jest to bardzo mały nakład, dlatego do dzisiejszego czasu zachowało się niewiele monet z tych roczników, bardzo ładne stany uzyskują dość wysoką cenę jak na te nominały. Mimo niskiego nakładu w 1553 odnotowano 6 odmian półgroszy, różniących się legendą, interpunkcją oraz jedną odmianę z mniejszą datą (chodzi o wielkość cyfr daty).  Natomiast w 1554 roku notuje się tylko dwie odmiany półgroszy, obie odmiany zaklasyfikowano jako RRR. W tych rocznikach widać już mniejszą dbałość o wygląd stempla monet, nie ma takiej staranności wykonania jak w poprzednich latach, Pogoń nie ma tylu detali, Orzeł jest nieproporcjonalny (bardzo duża głowa względem tułowia), litery legendy nie są równo rozmieszczone. Rocznik 1555 też pojawia się rzadziej w sprzedaży, lecz o wiele częściej niż dwa poprzednie roczniki, co przekłada się też na jego cenę, bezsprzecznie niższą niż monety z roczników 1553 i 1554.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: xallax w 11 Listopada 2017, 07:43:57
Odmiana z Orłem typu III, Pogoń typu IV. DVCATVS w legendzie oraz błąd MONFTA. Moneta bardzo rzadka, Ivanauskas 4SA302-6 RRR.

Żadne MONFTA tylko zwykłe niedobicie E
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 11 Listopada 2017, 08:57:22
Żadne MONFTA tylko zwykłe niedobicie E

Oczywiście że tak, ale nie takie zwykłe. Niedobicie jest na stemplu, gdyż ten wariant znajduje się w katalogu z przyznanym numerem i rzadkością. Ja na pewno znam dwie monety z tym stemplem (moją i tę w katalogu), czyli te monety są w obiegu, nie jest to więc destrukt. Autor określił ten błąd jako MONFTA gdyż jest to o wiele prostsze niż opisywanie że jest to niedobicie (lub niedokładne wykonanie) puncy E na stemplu. Dlatego przyjmujemy, że jest to F. Mimo że na pewno puncy z literą F nie było, gdyż taka litera była po prostu zbędna.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: xallax w 11 Listopada 2017, 20:56:22
Proszę zwrócić uwagę na drugie E na monecie. Tam też dolna kreska w E jest cieniutka.
Uważam, że to niedobicie i nawet jeśli katalogi mówią coś innego nie traktowałbym tego jako odmianę czy wariant.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: cancan w 11 Listopada 2017, 22:56:26
Mam takiego polgroszka Ivanauskas 4SA35-12 RR.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Listopada 2017, 00:14:12
Mam takiego polgroszka Ivanauskas 4SA35-12 RR.
Bardzo ciekawy półgrosz. Na Rewersie mamy odwrócone N ale co ciekawe tylko w słowie MONETA, a już w słowie MAGNI litera N jest normalna. Legenda na stemplu była wybita dwoma puncami N, z tego jedną odwrotną. Gratuluję monety :)
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Listopada 2017, 00:38:49
Proszę zwrócić uwagę na drugie E na monecie. Tam też dolna kreska w E jest cieniutka.
Uważam, że to niedobicie i nawet jeśli katalogi mówią coś innego nie traktowałbym tego jako odmianę czy wariant.

No dobrze, zaczynamy :)
Na monecie są wybite dwie litery E. Ale widać dokładnie że nie są takie same, i nie chodzi tutaj tylko o dolną kreskę. Litery po prostu są inne. Jak wiemy zużycie stempli przy takiej technice wybijania (technika ręczna) nie było takie same. Stempel zamocowany na stałe mniej się zużywał, niż stempel trzymany przez mincerza i uderzany młotkiem. Mamy bardzo wiele przykładów monet o identycznych stemplach np. Awersu a różnych stemplach Rewersu. Dlatego te same litery na obu stronach tej samej monety mogą się różnić, ze względu na inny termin wykonania stempli, a co za tym idzie użycie innej puncy literowej. W katalogu są trzy warianty tej odmiany, z tego co pamiętam, (a nie jestem teraz w domu) chyba  każda z nich ma zniekształcone E. Wynika z tego,że ta odmiana była wybita w niewielkiej ilości, gdyż nie ma dużo wariantów i do jej wykonania użyto jednej puncy. Gdybyśmy, tak jak Kolega sugeruje, zaliczyli tę monetę do destruktu  (gdyż nie jest to odmiana ani wariant), to w takim razie odmiana DVCATVS nie powinna istnieć, gdyż te warianty mają zniekształcone E. Jeszcze raz zaznaczam, wadliwa litera została wybita na stemplu, dlatego nie jest to destrukt. A dla pewnej wygody, autorzy katalogu określili ten wariant półgrosza jako MONFTA. Jak jutro wrócę do domu, to wstawię zdjęcia monet z katalogu.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Listopada 2017, 08:25:37
Jednak jeszcze mam dobrą pamięć wzrokową  ;)
Wszystkie trzy warianty DVCATVS znajdujące się w nowym katalogu Ivanauskasa i Cesnulisa mają podobne E w legendzie, Drobne różnice mogą być spowodowane eksploatacją puncy literowej. Na pewno NIE JEST TO DESTRUKT tylko ODMIANA składająca się z TRZECH WARIANTÓW.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: xallax w 12 Listopada 2017, 10:02:21
Ja to wszystko rozumiem i wiem jak to wygląda w katalogach, ale nie muszę się z tym zgadzać.
Są to niedobicia nie ważne czy uszkodzone były punca czy zapchane stemple. To F było w zamierzeniu E i koniec. Inaczej traktuję pomyloną kolejność czy odwrotne N (np.), ale to F jest już dla mnie szukaniem na siłę.
Czy w ostatnim zdjęciu jest to MONFTA czy MONFIA w katalogu?
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: monbank1 w 12 Listopada 2017, 11:34:18
Cytuj
Legenda na stemplu była wybita dwoma puncami N, z tego jedną odwrotną.

Czy litera N mogła być wybita na stemplu dwiema puncami I i poprzeczną I (bez daszków), np. z braku nieuszkodzonej puncy N ?
To wyjaśniało by istnienie normalnego i odwróconego N na jednej stronie monety.
Jednak na monecie kolegi cancana62 nie widać śladów takiego działania.Może mincerz był mistrzem w swoim fachu?
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Listopada 2017, 12:07:17
Czy litera N mogła być wybita na stemplu dwiema puncami I i poprzeczną I (bez daszków), np. z braku nieuszkodzonej puncy N ?
To wyjaśniało by istnienie normalnego i odwróconego N na jednej stronie monety.
Jednak na monecie kolegi cancana62 nie widać śladów takiego działania.Może mincerz był mistrzem w swoim fachu?


Oczywiście istnieje takie prawdopodobieństw :), lecz mincerz musiałby być wybitnym mistrzem trzykrotnie uderzając inną puncą żeby nie było śladu łączenia. Wydaje mi się, że została wykonana błędna punca z odwrotnym N i przez pomyłkę wykorzystana do stempla, ale zauważono błąd i drugie N jest poprawne. Stempel poszedł do obiegu, gdyż produkcja nowego stempla to dodatkowy koszt.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Listopada 2017, 12:17:07
Ja to wszystko rozumiem i wiem jak to wygląda w katalogach, ale nie muszę się z tym zgadzać.
Są to niedobicia nie ważne czy uszkodzone były punca czy zapchane stemple. To F było w zamierzeniu E i koniec. Inaczej traktuję pomyloną kolejność czy odwrotne N (np.), ale to F jest już dla mnie szukaniem na siłę.
Czy w ostatnim zdjęciu jest to MONFTA czy MONFIA w katalogu?
Oczywiście interpretacja katalogu jest dowolna. Każdy może podchodzić do tego jak chce. Ja wyraziłem swoje zdanie, Kolega swoje i jest OK. Każdy czytający ten wątek wybierze opcje odpowiedniejszą dla siebie. Gdyby były wybite warianty z pełnym E w słowie MONETA to faktycznie F można by było traktować jako szukanie na siłę nowego wariantu, lecz taka moneta jeszcze nie wypłynęła, więc sądzę że powinniśmy traktować te monety jako warianty a nie destrukty.
W katalogu moneta o którą pyta Kolega w opisie ma MONETA.
A jak Kolega zinterpretuje tę odmianę, która oczywiście znajduje się w katalogu jako DVOAT.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: gdrsb w 12 Listopada 2017, 12:36:23
4SA1-1  http://www.belklad.by/forum/viewtopic.php?f=17&t=133664
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Listopada 2017, 12:45:45
4SA1-1  http://www.belklad.by/forum/viewtopic.php?f=17&t=133664
Bardzo ładny półgrosz bez daty. Szkoda że lakierowany.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Tuk Tukat w 12 Listopada 2017, 17:50:27
4SA1-1  http://www.belklad.by/forum/viewtopic.php?f=17&t=133664
Bardzo ładny półgrosz bez daty. Szkoda że lakierowany.
To akurat żaden problem zawsze  można w aceton wrzucić .
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: xallax w 12 Listopada 2017, 20:30:59
Ja to wszystko rozumiem i wiem jak to wygląda w katalogach, ale nie muszę się z tym zgadzać.
Są to niedobicia nie ważne czy uszkodzone były punca czy zapchane stemple. To F było w zamierzeniu E i koniec. Inaczej traktuję pomyloną kolejność czy odwrotne N (np.), ale to F jest już dla mnie szukaniem na siłę.
Czy w ostatnim zdjęciu jest to MONFTA czy MONFIA w katalogu?
Oczywiście interpretacja katalogu jest dowolna. Każdy może podchodzić do tego jak chce. Ja wyraziłem swoje zdanie, Kolega swoje i jest OK. Każdy czytający ten wątek wybierze opcje odpowiedniejszą dla siebie. Gdyby były wybite warianty z pełnym E w słowie MONETA to faktycznie F można by było traktować jako szukanie na siłę nowego wariantu, lecz taka moneta jeszcze nie wypłynęła, więc sądzę że powinniśmy traktować te monety jako warianty a nie destrukty.
W katalogu moneta o którą pyta Kolega w opisie ma MONETA.
A jak Kolega zinterpretuje tę odmianę, która oczywiście znajduje się w katalogu jako DVOAT.
Czyli w katalogu jako MONETA a ma być MONFTA a faktycznie ja tam widzę MONFIA. Hmm...
DUOAT mogło powstać przez użycie punca O zamiast C.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: cancan w 12 Listopada 2017, 21:07:12
Cytuj
Legenda na stemplu była wybita dwoma puncami N, z tego jedną odwrotną.

Czy litera N mogła być wybita na stemplu dwiema puncami I i poprzeczną I (bez daszków), np. z braku nieuszkodzonej puncy N ?
To wyjaśniało by istnienie normalnego i odwróconego N na jednej stronie monety.
Jednak na monecie kolegi cancana62 nie widać śladów takiego działania.Może mincerz był mistrzem w swoim fachu?

Mam inna teorie, niczym nie potwierdzona:
N w slowie MONETA bylo przez pomylke wybite punca M, wskazywaloby na to szersze niz normalnie rozstawienie nozek. Mincerz probowal to naprawic nabijajac ukosna poprzeczke, tyle, ze nabil ja nie w te strone. Przypomina mi to troche jak w dawnych czasach w czasie remontu sklepow zamalowywano okna i dawano napis: REMOИT. Prawie zawsze wlasnie taki.

Slabym punktem tej teorii jest troche inne pochylenie nozek liter M i И.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 15 Listopada 2017, 00:58:25
Dzięki koledze Jackowi cofnęliśmy się do 1547 roku :). W takim razie postanowiłem pokazać bardzo ciekawą monetę z tego roku. W legendzie Rewersu w słowie MONETA litera M została wybita DO GÓRY NOGAMI, ale zostało to zauważone i na niej została wybita poprawna litera M. Dzięki temu powstała bardzo ciekawa litera, dwa M, jedno do góry nogami a drugie normalne. Ogólnie moneta jest w idealnym stanie.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: cancan w 15 Listopada 2017, 04:36:45
Pomimo tego samego rocznika, te dwa półgroszki wybite zostały dwiema różnymi puncami litery M.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 15 Listopada 2017, 05:40:44
Pomimo tego samego rocznika, te dwa półgroszki wybite zostały dwiema różnymi puncami litery M.
Właśnie o to chodzi :). Może to potwierdzać Twoją teorię o  wybiciu M zamiast N gdyż w tej literze nóżki są proste. Proszę też zwrócić uwagę na literę N w słowie MONETA W moim półgroszu. Wygląda tak jakby ktoś połączył dwie litery I poprzeczną kreską, natomiast N w słowie MAGNI jest spójne.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Grudnia 2017, 02:02:41
Przechodzimy do roku 1556. W zasadzie najciekawszymi monetami wybitymi w tym roku są trzy warianty z błędem MANI, wcześniej  kolega dragasz12 zamieścił zdjęcie z końcówką legendy L. Ja zamieszczam zdjęcie monety z MANI i końcówką legendy LI.
W 1557 roku mamy kilka odmian półgroszy różniących się typem Pogoni i Orła oraz interpunkcją. Poniżej prezentuję ciekawy destrukt półgrosza z 1557.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Grudnia 2017, 02:06:33
 Ale najciekawsze w tym roczniku są monety wykonane przez grawera Georga Behma. Jest to całkowicie inny typ Pogoni i Orła, wykonanie monet wydaje się mniej staranne, jest dużo różnic w interpunkcji. Mamy tutaj też symbol trefl (lub koniczyna) wieńczący legendę Awersu, Rewersu lub obu stron monety. Czy jest to symbol dekoracyjny czy znak mincerza, grawera niestety nie wiemy. Poniżej prezentuję wariant z jednym treflem na Awersie i Rewersie oraz wariant z jednym treflem na Awersie i dwoma treflami na Rewersie. Bardzo łatwo rozpoznać te półgrosze po charakterystycznej cyfrze 7 w dacie. Monety wykonane przez Georga Behma są rzadsze.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Grudnia 2017, 02:11:42
A teraz duża ciekawostka z rocznika 1557. Moneta wykonana przez Georga Behma z błędem legendy. WARIANT NIENOTOWANY W KATALOGACH. W legendzie Awersu wybito:
SIGIS*AVG*REX*PO*MAG*DVG*LI
Jak widzimy zamiast DVX na monecie wybito DVG.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: gdrsb w 03 Grudnia 2017, 08:59:07

Jak widzimy zamiast DVX na monecie wybito DVG.

or DVGI (DVCI) * L ? Mega interesting coin with no doubt. Congrats.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Grudnia 2017, 10:18:36

or DVGI (DVCI) * L ? Mega interesting coin with no doubt. Congrats.

It's possible, thx Giedrius :)
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: karolp2 w 25 Maja 2018, 23:13:23
Kupiłem ostatnio takiego półgrosza. Co sądzicie o literze V w słowie DVX ? Zastanawiam się czy to odwrócone A czy może V zostało nabite na jakiejś innej literze, ozdobniku ?
Przy okazji jak oceniacie jego stan?

Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: rubinowakrew w 26 Maja 2018, 21:01:58
Jak dla mnie odwrócone A. Nie pierwszy i pewnie nie ostatni taki przypadek.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Johner w 31 Maja 2018, 14:15:56
Wygląda na odwrócone "A", ale jeszcze nabite na coś. Fajny wariant, zdaje się nienotowany.
Stan oceniłbym na 2.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Tytus w 12 Lipca 2018, 09:34:57
Jeszcze jeden...
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Lipca 2018, 10:39:00
Jeszcze jeden...
Widziałem tego półgrosza. Jest on dla mnie tajemnicą. Co prawda 20.02.1530 roku Zygmunt August został koronowany na króla Polski a od pażdziernika 1529 roku był Wielkim Księciem Litewskim ale nie bił wtedy własnej monety (dopiero w 1545 weszły w obieg monety z jego tytulaturą). Tutaj mamy 1537 rok, jest to też dziwne gdyż mennica wileńska przestała bić monety (grosze Zygmunta I Starego) w 1536 roku. Na prezentowanej monecie mamy późny wzór Pogoni (z łezkowatą tarczą) stosowany w monetach od 1563 roku i późniejszych a Orzeł jest podobny do lat 50-tych. Krój liter na monecie jest taki sam, wskazuje to na bicie stempla jedną puncą. Ale monety bite od 1545 roku mają całkowicie inny, wczesny typ Pogoni i Orła a na tej monecie mimo wcześniejszej daty jest późniejszy typ herbów. Fałszerstwo, pomyłka daty ? Tego nie stwierdzę ze zdjęcie. Szkoda że nie jestem w stanie jej kupić. Bardzo ciekawy obiekt badawczy.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 12 Lipca 2018, 23:38:09
Ściągnąłem zdjęcia tego półgrosza i porównywałem je z różnymi półgroszami. Raczej napewno jest to fałszerstwo z epoki. Możliwe że stempel został wykonany przez pracownika mennicy na podstawie starych punc. Ciekawą rzeczą jest data. Do 1548 cyfra 1 była cyfrą rzymską I, pod koniec tego roku wprowadzono cyfrę arabską. Tutaj mamy rzymskie I, Pogoń w stylu lat 60-tych, Orzeł w stylu lat 50-tych. Legenda bez błędów, odpowiada oryginałom, jak i zastosowane znaki interpunkcyjne. Osoba wykonująca stempel wiedziała co robi i musiała umieć czytać lub była przez taką osobę nadzorowana. Bardzo ciekawa moneta.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: gdrsb w 13 Lipca 2018, 07:51:26
Jeszcze jeden...

Counterfeit with no doubt.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: dragasz12 w 13 Września 2018, 18:45:35
Półgrosz z 1547 roku, L/LITVA. Proszę zwrócić uwagę na rewers monety. Wszystkie literki M w wyrazie MONETA i MAGMI(omyłkowo zamiast MAGNI) noszą ślady kombinowania z puncą litery N. Każde M w tym przypadku przy powiększeniu zdradza ślady dostawienia belki aby stworzyć M. Przeniosło się to dalej powodując powstanie błędu w wyrazie MAGNI-MAGMI. Czy ktoś z państwa spotkał się z takim będem w legendzie?
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: modsog w 14 Września 2018, 09:11:34
Co prawda półgrosze to nie moja działka ale wydaje mi się, że to uszkodzona punca literki N w słowie MAGNI. Na literę >M< jest za wąska i ma pionowe "nóżki" w porównaniu do szerszej eMki o skośnych nóżkach. Efekt daje nam widoczne pseudo-M. Przydały by się mimo wszystko lepsze zdjęcia.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: cancan w 14 Września 2018, 14:30:28
To już było....
http://forum.tpzn.pl/index.php/topic,11138.0.html
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 03 Października 2018, 23:45:05
Co prawda półgrosze to nie moja działka ale wydaje mi się, że to uszkodzona punca literki N w słowie MAGNI. Na literę >M< jest za wąska i ma pionowe "nóżki" w porównaniu do szerszej eMki o skośnych nóżkach. Efekt daje nam widoczne pseudo-M. Przydały by się mimo wszystko lepsze zdjęcia.
W półgroszach Zygmunta Augusta wykorzystywano puncę litery M z prostymi nóżkami. Poniżej prezentuję zdjęcie półgrosza również z 1547 roku z takimi M oraz z nabitą podwójnie ( normalnie oraz do góry nogami) literą M w słowie MONETA.
Co do tego półgrosza z dziwnym M-N twierdzę ( tak jak we wcześniejszym wątku przytoczonym przez Jacka), że jest to wadliwie przygotowana punca litery N.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 04 Października 2018, 00:04:07
W swojej kolekcji posiadam takiego samego półgrosza M-N. Rodzi się teraz pytanie jak zakwalifikować tę monetę. Czy jako zwykłą odmianę półgrosza z 1547 roku, czy jako wariant tej odmiany? Wydaje mi się, że powinien być to wariant odmiany z 1547 roku, dla odróżnienia opisany jako MAGMI ale z adnotacją, iż jest to wadliwie przygotowana punca litery N przypominająca literę M. W polskiej numizmatyce znamy wiele monet z wadami stempla zakwalifikowanych jako odmiany lub warianty. Jak np. grosz głogowski 1506 Zygmunta Jagiellończyka z "kokardą" czy trojak malborski Zygmunta Wazy z niepełnym okręgiem pierścienia lub wspominany w tym wątku półgrosz Zygmunta Augusta MONFTA.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: cancan w 04 Października 2018, 04:26:30
Wciaz sie bede upieral, ze odmiana i wariant powinny odpowiadac zamierzonym dzialaniom, jak to opisalem w jednym z watkow slownikowych. (http://forum.tpzn.pl/index.php/topic,10922.msg75855.html#msg75855)
M-N jest dla mnie forma destruktu.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 04 Października 2018, 08:04:47
Wciaz sie bede upieral, ze odmiana i wariant powinny odpowiadac zamierzonym dzialaniom,

Inny przykład, grosz koronny Zygmunta Starego z 1546 roku. Wadliwie przygotowana punca E wyglądająca ja litera F. Czy klasyfikować go jako wariant odmiany tego grosza czy jako destrukt? Wiadomo że przygotowywano tylko punce liter potrzebnych do napisania legendy danej monety, nie robiono całego alfabetu. Litera F jest zbędna więc napewno powinno być to E. Ale dla przejrzystości moneta powinna być opisana SIGISMVND/PRIM*RFX/POLONIF z adnotacją o źle przygotowanej puncy E wyglądającej jak litera F.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Mag w 30 Grudnia 2018, 20:31:47
Spór jak u Kargula i Pawlaka o miedzę :) Obaj mieli swoją rację.
W tym przypadku jest podobnie, bo to tylko kwestia nazewnictwa. Ivanauskas prawdopodobnie celowo określa takie wady wariantami, aby nie komplikować opisów i chronologii. Ale do rzeczy. Na pewno monety z wadliwie wybitym detalem nie można nazwać destruktem, zwłaszcza w sytuacjach opisanych wyżej. Destrukt to zupełnie inna wada, choć również produkcyjna. Nie wchodząc w szczegóły, przychylam się do wariantu z adnotacją o wystąpieniu wady. Trzeba jednak uściślić, czy wyjaśnić, jedną rzecz. Litery N i M nie miały gotowych punc ze względów technicznych. Były nabijane na stempel pojedynczymi "kreskami" i widać to na wielu monetach. Stąd błędy z poprzeczkami i "nogami". Pośpiech i chwila nieuwagi robiły swoje. Przyznam jednak, że w latach pracy rytownika Walentego Franka (1 listopada 1546 - 23 stycznia 1552) wszystkie niedoskonałości, występujące na półgroszach, należy traktować z należną im powagą bo zdarzają się niezmiernie rzadko.
Tytuł: Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
Wiadomość wysłana przez: Korczaszko w 30 Grudnia 2018, 22:23:10
...Przyznam jednak, że w latach pracy rytownika Walentego Franka (1 listopada 1546 - 23 stycznia 1552) wszystkie niedoskonałości, występujące na półgroszach, należy traktować z należną im powagą bo zdarzają się niezmiernie rzadko.
Ostatnie odmiany półgroszy z 1546 i wszystkiem odmiany rocznikowe do 1551 roku włącznie były wykonane perfekcyjnie i charakteryzowały się wielką dbałością o szczegóły. Od 1552 roku wykonanie stempli tych monet było coraz bardziej niedbałe a apogeum osiągnęło w 1557 roku w stemplach Georga Behma. Od 1560 roku wizerunki Pogoni jak i Orła uległy poprawie a w 1563 zmieniła się stylistyka. Lecz w 1566 roku edycja tykocińska stworzyła pokraczne stylistycznie wizerunki (i nie tylko półgroszy). Mimo wszystko te monety mają w sobie bardzo dużo uroku  :D