TPZN - Forum numizmatyczne

Pieniądz w Polsce => Polska Królewska => 1587 - 1668 => Wątek zaczęty przez: pasjonatort w 11 Czerwca 2022, 18:15:19

Tytuł: 1649 talar gdański
Wiadomość wysłana przez: pasjonatort w 11 Czerwca 2022, 18:15:19
Talar gdański typ I

Popiersie w zbroi folgowej ozdobionej nitami i miniaturowymi rozetkami. Dutkowski w swoim katalogu – talary Jana Kazimierza, wymienia trzy odmiany z tym popiersiem:

G.03.
G.04.

Różnice pomiędzy nimi to inny stempel rewersu w zapisie GEDANENSIS, gdzie w pierwszym przypadku ostatnie S jest małe i legenda się zaczyna oraz kończy zwykłą kropką. W drugim mamy zwykłe duże S jak pozostałe litery oraz napis otokowy na początku i końcu posiada ozdobnik – kwiatek.

G.59.
To już talary z rocznika 1650 i poza samą datą mamy do czynienia z zupełnie innym stemplem. Kartusz herbowy, lwy są całkowicie odmienne od wymienionych powyżej rewersów.
Według autora stempel awersu został ponownie użyty w 1650 roku. Nie jest to nic nadzwyczajnego. Jedynie się zastanawiam czy przypadkiem popiersie nie powinno zostać opisane jako ostatni typ w 1649, a nie pierwszy.

Jednak nie to jest celem tego posta. Praktycznie wszystkie talary z tym popiersiem posiadają pewną wadę stempla. Na wysokości słowa CASIM można dostrzec uszkodzenie. Na zbiorczym zdjęciu nie układałem talarów według kolejności uszkodzenia.

Talary z 1649:

  [ You are not allowed to view attachments ]  

Talary z 1650:

  [ You are not allowed to view attachments ]  

W podanych linkach można zobaczyć wysokiej jakości zdjęcia dwóch egzemplarzy rocznika 1649 z MNK.

https://zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/384455

https://zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/127173

Druga moneta ma ścięcie akurat w miejscu uszkodzenia.

Teraz proszę spojrzeć na talara z 1650 roku:

  [ You are not allowed to view attachments ]  

Całe zdjęcia można obejrzeć w archiwum onebid:
https://onebid.pl/pl/monety-jan-ii-kazimierz-talar-1650-gdansk-piekny/244919

Co o tym sądzicie? Czy to inny stempel, czy może stempel został poddany regeneracji, czy sam talar był ruszany?
Tytuł: Odp: 1649 talar gdański
Wiadomość wysłana przez: khubeo w 12 Czerwca 2022, 08:08:59
Czy to na pewno ten sam stempel? Ślad uszkodzenia jest bardzo sugestywny, ale np. ten odstęp między kropką, a literą I ...



Tytuł: Odp: 1649 talar gdański
Wiadomość wysłana przez: pasjonatort w 12 Czerwca 2022, 10:53:43
Należy pamiętać o tym, że analizujemy same zdjęcia. I wystarczy inne oświetlenie, delikatnie odmienny kąt czy przede wszystkim sam stan wybicia monet może sprawić złudzenie, że to inne stemple. We wskazanym przykładzie moim zdaniem:
- talar na górze od lewej ma przesunięcie od bicia ( np. podwójny podbródek czy wskazana litera I)
- talar na dole od lewej posiada wytarte obiegiem elementy korony, co zniwelowało odstęp przed I

Moje uwagi mogą być błędne, ale w takim razie jak wytłumaczyć wykonanie dwóch stempli z uszkodzeniem w tym samym miejscu?

Dodatkowo jeśli przyjmiemy, że rzeczywiście istniały dwa stemple. To przecież już w 1649 mają uszkodzenie przy słowie CASIM. Natomiast talar, który intryguje ma czystą przestrzeń w tym fragmencie.
Tytuł: Odp: 1649 talar gdański
Wiadomość wysłana przez: khubeo w 12 Czerwca 2022, 15:36:20
Czy próbował Pan układać monety chronologicznie wg pęknięć? Zakładam, że tak, stąd oczywiste pytanie - czy płynnie następuje zgodność dat i stopnia uszkodzenia, czy też są zaburzenia, które mogą świadczyć o naprawach?
Czy może Pan zamieścić podobne zestawienie 2x 8 szt rewersów tych samych egzemplarzy  dla obu roczników jak zamieścił Pan powyżej dla av?

Zgadzam się oczywiście, że w oparciu o same zdjęcia można ulec złudzeniu. Poza tym może ten sam stempel był naprawiany wielokrotnie, a może były dwa bardzo podobne stemple, które wskutek określonej maniery bicia uległy podobnemu uszkodzeniu i też były wielokrotnie naprawiane?
Tytuł: Odp: 1649 talar gdański
Wiadomość wysłana przez: pasjonatort w 12 Czerwca 2022, 19:04:25
Nie układałem talarów pod kątem chronologii uszkodzenia. Ten typ talara ze względu na swój odmienny rewers przykuwał moją uwagę. Całe tło jako historia stempla awersu użytego z trzema innymi rewersami nie jest niczym nadzwyczajnym. Dopiero widok egzemplarza bez skazy sprawił, że zainteresowałem się tą wadą stempla.
Doceniam Pana tok myślenia i na pewno w wolnej chwili dokładniej przeanalizuję poszczególne monety. Tym bardziej, że nie ma ich zbyt wielu.

Jeśli ktoś wcześniej zabawi się w ustawienie kolejności według postępującego uszkodzenia to proszę o wstawienie zdjęcia. Jedynie trzeba pamiętać, że pierwszy zestaw zdjęć dotyczy 1649 roku, a drugie zbiorcze zdjęcie to już 1650.

Poniżej zdjęcia talarów, gdzie na rewersie ostatnie S jest duże:

  [ You are not allowed to view attachments ]  

Zbiorcze zdjęcia talarów z małym S na rewersie:

  [ You are not allowed to view attachments ]    [ You are not allowed to view attachments ]    [ You are not allowed to view attachments ]  



Tytuł: Odp: 1649 talar gdański
Wiadomość wysłana przez: pasjonatort w 12 Czerwca 2022, 19:06:12
A tutaj zbiorcze zestawy egzemplarzy z 1650 roku:

  [ You are not allowed to view attachments ]    [ You are not allowed to view attachments ]  

Oraz talar, który ciekawi swoim brakiem uszkodzenia:

  [ You are not allowed to view attachments ]