Europa 1900-1910, kursy walut

[Lech Stępniewski]

Zatem może poszukuje Pan trofy ?

Coś w tym rodzaju. Byłaby to jednak trofa wzbogacona o przyodziewek i dach nad głową.

Krótko mówiąc: chodzi mi o przelicznik wskazujący, ile trzeba dzisiejszych złotówek, by żyć za nie (w wymiarze podstawowym) tak, jak żyło się za rubla w 1900 roku w Warszawie.

[DzikiZdeb]

Austro-Węgry do niej nie należały.

Ale kursu korony względem rubla Pan nie neguje?

Nie, ale też i nie mam dokładnych danych. W kwietniu 1917 na terenach Kongresówki zajętych przez Niemcy przeliczono przymusowo zobowiązania w rublach po kursie 1: 2,16; potem te marki już jako marki polskie zrównano z koroną austriacką i mieszkańcy Galicji bardzo narzekali, że są na tym stratni. Ale to już były czasy wojenno-powojenne i wszystko miało okazję dokładnie się pokiełbasić.

Wydaje mi się, że idealnym źródłem tego typu danych jest prasa z epoki, dla Austro-Węgier mamy pełne skany "Gazety Lwowskiej", "Czasu Krakowskiego", z ogólnokrajowych "Neue Freie Presse". Dla pozostałych zaborów pewnie też coś się znajdzie.

Poniżej przykładowa notka z "Gazety Lwowskiej", numer poświęcony głównie morderstwu Najjaśniejszej Pani Cesarzowej z 13 IX 1898.

[Lech Stępniewski]

Poniżej przykładowa notka z "Gazety Lwowskiej"

Nie widzę w tej notce rubli. Natomiast wycena nieruchomości to sprawa nadzwyczaj okolicznościowa. Musiałbym mieć notkę informującą, że obywatel Singer kupił w lutym nieruchomość za 2000 rubli, po czym w marcu odsprzedał ją obywatelowi Goldfingerowi za 5000 złotych reńskich, który z kolei w maju sprzedał ją za 2000 rubli obywatelowi Rosenzweigowi. A i tak mógłbym podejrzewać, że kwoty są z sufitu i chodzi o coś innego.

Gazety są ciekawe, ale niestety o tych przelicznikach walutowych nie informują (w każdym razie ja nie trafiłem), bo najwidoczniej uważają to za coś oczywistego.

[Lech Stępniewski]

Istnieje książeczka
S. Siegel, "Ceny w Warszawie w latach 1816-1914",  Poznań 1949.                     

Czy może ktoś to ma?

[Chalupski]

Wymiana w 1892 przeprowadzona w stosunku 1:2 wprowadziła niemałe zamieszanie.
Najpospolitszymi monetami zdawkowymi były 10- i 20-halerzówki. 20-halerzówka nominalnie odpowiadała 10 centom, które w jeszcze starszej tradycji równe były 6 krajcarom z pierwszej połowy stulecia. Związane z tym nieporozumienia zabawnie opisał Stanisław Broniewski w książce "Igraszki z czasem czyli minione lata na cenzurowanym":

- Gosposiu, ile za tę kurę?
- Cztery szóstki
- A osiemdziesiąt halerzy nie będzie?
- Nie będzie!
- A czterdzieści centów wystarczy?
- Niech ta. Ale żeby pani wiedziała, że to tylko dla pani po starej znajomości.

[DzikiZdeb]

Gazety są ciekawe, ale niestety o tych przelicznikach walutowych nie informują (w każdym razie ja nie trafiłem), bo najwidoczniej uważają to za coś oczywistego.

Przynajmniej Gazeta Lwowska jest indeksowana i można normalnie w niej szukać za pomocą choćby nieszczęsnego googla; niestety serwer http://jbc.bj.uj.edu.pl/ leży od kilku dni, jak ktoś łaskawie włączy psztryczek to można będzie popatrzeć czy czegoś sensownego nie zwróci.

Z tego co widzę dość dużo danych zachomikowali Szwedzi (np. http://www.riksbank.se/Upload/Dokument_riksbank/Kat_foa/2010/6.pdf nie ma tu niestety rubla; ale tu już jest - http://www.historicalstatistics.org/Currencyconverter.html, dla kursu rubel/korona w 1900 daje zupełnie sensowne 2,53, podejrzewam że kalkulacje oparte są na rozszerzonych danych z pierwszego artykułu).

Co do warszawskiego rubla z roku 1900 przeliczanego jako "trofa mieszkaniowa" obstawiał bym jakieś 50-100 zł, ciężko to bardziej zawęzić ze względu na diametralne różnice w kosztach różnych podstawowych czynności życiowych.

[DzikiZdeb]

jak ktoś łaskawie włączy psztryczek

Włączył. Wydaje mi się, że to, co potrzeba jest w dziale "Cennik lwowskiej izby handlowej i przemysłowej", ceny są za konkretne monety srebrne i złote tudzież konkretne banknoty, co bardziej interesowało ówczesnych niż hipotetyczna wartość waluty przeliczona na jednostkę. Poniżej kursy z 29 stycznia 1891 i 6 maja 1908.

[Lech Stępniewski]

Bardzo dziękuję za ten cennik! Wszystkie dotychczasowe dane potwierdzają się wzajemnie - co cieszy.

Jeśli idzie o trofę, to też wychodzi mi w podobnych granicach. Dotarłem pośrednio do danych z epoki, że przeciętny proletariusz wydawał w Warszawie na jedzenie dziennie 12,5 kopiejki (Walenty Miklaszewski, "Rozwój cielesny proletariatu Warszawy w świetle pomiarów antropometrycznych”, 1912). Z tym, że ma to świadczyć o bardzo słabym wyżywieniu. Czy to odpowiada temu, co dziś da się zjeść za 10 złotych (tak pan Dariusz wyliczył u siebie na blogu dzisiejszą trofę)? Jeśli tak, to rubel to osiem trof razy dziesięć czyli ok. 80 złotych.

Z kolei w przeliczeniu na złoto to jakieś 110-120 złotych, ale kurs dzisiejszy jest wyjątkowo niestabilny.

Znalazłem też w sieci kalkulator przeliczający dawne funty brytyjskie na dzisiejsze. Wg niego 1 funt z początku XX wieku to ok. 100 funtów dzisiejszych, czyli jakieś 500 złotych, a skoro funt ówczesny to 10 rubli, otrzymujemy 50 złotych za rubla.