Byzantium Redivivus Na razie, aby rozwinąć temat II Rzymu czyli Bizancjum wsadzamy go w główny nurt czyli Rzym . Zabieg ten nie jest sztuczny, bo jest to rzeczywiście II Rzym ? a może jego kontynuacja.
Bizantyjczycy
http://en.wikipedia.org/wiki/Byzantium bo taka nazwa funkcjonuje w powszechnej rzeczywistości byliby niepomiernie zdziwieni,(bo nazwa ta została nadana chyba w XIX wieku chcąc chyba zakopać na amen to teokratyczne imperium) bo sami mieszkańcy Konstantynopola - miasta państwa
nazywali siebie Romanoi ( po grecku Rzymianie). Nazwa Byzantion wzięła się od Byzasa syna Posejdona-założyciela kolonii greckiej w VII w pne. w miejscu późniejszego Konstantynopola ( co ciekawsze Istambuł to przysposobiona nazwa grecka "ist tam polis " z miasta).
Historia tego Państwa miasta przypomina historię państwa miasta Rzymu pod wieloma względami.
Kiedy w maju 326 roku Konstantyn Wielki wytyczał granice nowego miasta Constantinopolis
http://en.wikipedia.org/wiki/Constantinople chyba nie przypuszczał,że granicami w okresie Justyniana I będzie odtwarzać Imperium Rzymskie i miasto
przetrwa jak forteca do maja 1453 roku a dopiero jej ostatni władca Kostantyn XI po miesiącu oblężenia ulegnie przeważajacej sile wroga ( 5000 obrońców i prawie 180 000 atakujących Turków).
Nie licząc 1204 roku kiedy w czasie wojny domowej Konstantynopol uległ Krzyżowcom IV wyprawy a jedną z sił sprawczych była Wenecja - kolonia Bizantyjska , która w pewien sposób kontynuowała część tradycji Bizancjum aż do XIX wieku. Gdyby komuś powiedzieć , że kodeks Justyniana zawiera prawo bizantyjskie na którym opiera się większość prawodawstwa europejskiego to byłby niepomiernie zdziwiony. Jest to przecież zebrane prawo rzymskie.
Rzadko do świadomości ludzi dociera także fakt, że Bizancjum zachowało dla Europy najlepsze tradycje Rzymu i Grecji. Po 1204 roku eksodus światłych i bogatych ludzi z Konstantynopola był jedną z głównych przyczyn Odrodzenia w Europie. W 1204 roku jeszcze 200 lat potrzebowała Anglia i Francja aby osiągnąć poziom zamożności Bizancjum. Większość europejskich przedmiotów kultu także miała swój rodowód w Bizancjum a tkaniny w tym jedwab w 100%.
Podstawowym katalogiem monet Bizancjum jest " Bizantine Coins and their values " Davida R.Seara a obszerniejsze opracowania
to DOC i MIB.
Pracą podstawową w j. polskim jest "Mennictwo Bizantyńskie" Macieja Salamona.
Monety Bizancjum wyróżniają się od rzymskich pod wieloma względami. Przeważnie są bardzo charakterystyczne. Złote monety i duże brązy - rzadko srebrne i prawie na każdym krzyż. Sear wylicza w swoim opracowaniu 2645 typów, z czego około 140 monet z wizerunkiem Matki Boskiej. ( o monetach z Chrystusem i dlaczego zaczęto je wybijać po soborze trullańskim szerzej w wątku "Wpływ Chrześcijaństwa na mennictwo Rzymu")
To dużo, czy mało. Zważywszy, że pierwsza moneta z wizerunkiem Matki Boskiej została wybita przez Leona VI Mądrego panującego w latach 886-912 . Moneta ta to solidus oznaczona w katalugu Seara numerem 1723 za 4000 funtów VF jest raczej trudno dostępna.
To znaczy,że z pozostałych 922 monet około 140 jest z wizerunkiem Matki Boskiej , czyli około 16 %.
Stosunkowo łatwo można nabyć brązy około 1/48 do 1/184-(inflacja) hyperpyron/bilonowych aspra-trachea ( miseczki- wynalazek Bizantyjczyków) , Matka Boska na tronie , lub Matka Boska koronuje cesarza lub trochę rzadsza tzw. Oranta , czyli modląca się z rękami uniesionymi w górę.
Potem follisy anonimowe z Matką Boską klasy G i K.
Rzadkie ale dostępne są tetarterony ( drobny brązowy pieniądz) gdzie także występuje Matka Boska. Monety późnego Bizancjum, czyli Komnenów i Palleologów są raczej rzadkie i to wyższa szkoła jazdy( i w zdobyciu i w identyfikacji).O złotych monetach, czy srebrnych nie mówię bo to wydatek zaczynający się od 200 $.
Jako ciekawostka Matka Boska w murach Konstantynopola przez daleką analogię może nam przypominać Matką Boską Ostrobramską
http://www.cngcoins.com/Coin.aspx?CoinID=147611Matka Boska widoczna jest także na monetach państw,których historia jest ściśle związana z Bizancjum to jest Serbii. Bułgarii oraz Węgier.
Jacy święci wytępują jeszcze na monetach Bizancjum:
Konstantyn i jego matka Helena np. Sear 2059.
św. Michał Archanioł, Teodor, Demetriusz, Jerzy, Tryfon, Piotr, Mikołaj, Eugeniusz- monety Trebizondu
Uwagi praktyczne- w ikonografii na monetach często występuje Matka Boska na tronie, lub Matka Boska błogosławiąca cesarza i te same motywy są z Chrystusem, czasem przy wytartch monetach można szybko zidentyfikować po
IC- XC IHCOVS XPICTOC Jezus Chrystus
MP- OV MHTHP OEOV Matka Boga