Aktualności: Już wkrótce, ósmego kwietnia, wybory do Triumwiratu TPZN!

  • 28 Marca 2024, 09:38:40

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: Ciekawostka z 1623 r.  (Przeczytany 3657 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

bobi68

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 745
Ciekawostka z 1623 r.
« dnia: 13 Marca 2017, 19:29:08 »
Witam.
Moja kolekcja groszy ładnie się powiększa. Dotychczas trafiały do niej monety raczej popularne, chociaż w niezłych stanach, z rzadka tylko ocierające się o R1 lub R2. Ostatnio jednak trafił "rarytasik" przedstawiony na zdjęciu. Stan nie nadzwyczajny, ale monety drobne z tego okresu już wychodząc z mennicy nie były najpiękniejsze. Z pozoru zwykły grosik z 1623 r. Jednak po bliższym przyjrzeniu widzimy na rewersie herb "Pilawa" Baltazara Stanisławskiego, który zmarł w 1610 r. a monety z tym herbem były bite do 1614 r. Pan Kopicki ocenia rzadkość tej monety na R8, a Pan Dutkowski w katalogu opublikowanym w PN - na R5. Osobiście, ze względu na czas opracowania, skłaniam się ku tej drugiej ocenie, ale i tak: znane nie więcej jak 120 egzemplarzy :D
Pozdrawiam,Robert
TPZN 031

Tytus

  • Gość
Odp: Ciekawostka z 1623 r.
« Odpowiedź #1 dnia: 13 Marca 2017, 21:07:07 »
Grosz nader rzadki; gratulacje  :)
 :-\ nie do końca rozumiem jak to jest z tymi groszami z "Pilawą". Czy aby jesteśmy pewni że Baltazar Stanisławski zmarł już w roku 1610 (tak Wikipedia) bo przecież jeszcze grosz z 1615 roku z "Pilawą" (!) jest bardzo pospolity a dopier od roku 1616 są rzadkie. Nota bene w katalogu Kamiński/Kurpiewski autorzy na str. 77 dwa razy piszą o śmierci podskarbiego w roku 1615 i oczywiście taka wersja bardziej pasowałaby do ilości zachowanych monet. Trudno byłoby o wyjaśnienie dlaczego przez kilka lat herbu nie zmieniono
« Ostatnia zmiana: 13 Marca 2017, 21:10:30 wysłana przez Tytus »

bobi68

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 745
Odp: Ciekawostka z 1623 r.
« Odpowiedź #2 dnia: 13 Marca 2017, 21:31:27 »
Wg "Herbów urzędników polskich i litewskich na monetach..." autorstwa Pana Zbigniewa Kiełba  Baltazar Stanisławski zmarł 4. marca 1610, a Podskarbim Wielkim Koronnym z nominacja od dnia 3. maja 1609 r. Autor podaje, że jego następca - Stanisław Warszycki (herbu Abdank) nie chciał umieszczać na groszach swojego herbu ze względu na powszechność ich fałszowania i małe zaufanie wśród społeczeństwa.
Pozdrawiam,Robert
TPZN 031

Gradiv

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 694
Odp: Ciekawostka z 1623 r.
« Odpowiedź #3 dnia: 14 Marca 2017, 09:17:40 »
Teoria p. Kiełba jest zupełnie nieprawdopodobna. Minister skarbu miałby się wstydzić bitych pod jego nadzorem monet? W takim razie zakazałby ich bicia, a przeciw fałszerzom podjął inne działania. Rzeczpospolita na początku XVII wieku nie była państwem istniejącym tylko teoretycznie  ;)  Wspomniałem tu już o tej sprawie http://forum.tpzn.pl/index.php/topic,3124.msg43489.html#msg43489
Podskarbi Stanisławski w 1609 roku udzielił królowi znacznej pożyczki na potrzeby przygotowywanej wojny z Moskwą. Kwota ta została zabezpieczona na dochodach ze starostw szydłowskiego i starogardzkiego oraz dochodach z mennicy, to znaczy że miano je spłacać w tej formie pożyczkodawcy lub jego spadkobiercom aż do zwrotu całej kwoty. W 1609 roku jedyną bitą masowo w mennicach koronnych monetą, która mogła przynosić dochód, były grosze. Bardzo prawdopodobne, że pozostawienie herbu Stanisławskich na groszach jest śladem kontroli spadkobierców podskarbiego nad ta częścią działalności menniczej. Wynikałoby z tego, że spłata trwała do 1615 roku (grosze z datami 1616 i 1617 są wątpliwe), a nowy gatunek, masowo bite od 1614 r. półtoraki nie były objęte tą umową. Warto też zauważyć, że dość licznie wybijane w latach 1613-14 szelągi koronne są pozbawione herbu podskarbiego. O ile dobrze pamiętam, nie ma go też na ogromnie rzadkich talarach i dukatach z tych lat.
Na stanowiącym także wielką rzadkość groszu z 1623 roku Pilawę wybito zapewne omyłkowo (siłą przyzwyczajenia?), gratuluję nabytku.
« Ostatnia zmiana: 16 Marca 2017, 19:56:35 wysłana przez Gradiv »

bobi68

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 745
Odp: Ciekawostka z 1623 r.
« Odpowiedź #4 dnia: 14 Marca 2017, 09:22:31 »
Dziękuję za wyjaśnienie. Jak wspomniałem, zacząłem czytać książkę p. Kiełba i tam jest przedstawiona teoria, o której wspomniałem. Trochę jak obecnie w polityce - wszechobecne "układy" i "teorie spiskowe" ;)
Pozdrawiam,Robert
TPZN 031

bobi68

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 745
Odp: Ciekawostka z 1623 r.
« Odpowiedź #5 dnia: 16 Marca 2017, 14:56:14 »
Moneta właśnie dotarła. Małe toto, lekkie i nie najpiękniejsze, ale cieszy. W naturze robi lepsze wrażenie niż na zdjęciach. Waga: 1,0 g; średnica: 16,9 mm.
Pozdrawiam,Robert
TPZN 031

 

R E K L A M A
aukcja monet