MONETY SZWEDZKIE – Zygmunt III Waza

[pasjonatort]

Postanowiłem założyć temat poświęcony okresowi, kiedy Zygmunt III Waza oficjalnie był królem Szwecji. Po śmierci swojego ojca Jana III w 1592 roku Zygmunt III odziedziczył tron szwedzki. Jednak dopiero dwa lata później został oficjalnie koronowany na króla. Natomiast w lipcu 1599 parlament szwedzki zdetronizował Zygmunta III.
W tym okresie (1593-99) mennica sztokholmska wybijała następujące monety:

dwu i cztero fenigi
fyrk = ¼ öre równe 6 fenigów
öre = 4 fyrki
½ öre, 1 öre, 2 öre,  4 öre
marka = 8 öre
półtalar = 16 öre
talar = 32 öre

Monety wybite przed koronacją z datą 1593 nie mają imienia i tytułu królewskiego Zygmunta III. Z tego też powodu dużo ciekawszą grupą monet są nominały z lat 1594-99
 
Według Kopickiego stopnie rzadkości wahają się od R3 do R8. Niemniej nawet bez katalogów przeglądając same archiwa aukcji można dostrzec, że w większości są to monety rzadkie, a nawet bardzo rzadkie. Grubsze nominały występują w pojedynczych egzemplarzach, co przekłada się na bardzo wysokie ceny. Jednak o ile talary, półtalary czy marki i nominały 2 oraz 4 öre mają zwykły wizerunek (popiersie, półpostać) króla do którego jesteśmy przyzwyczajeni z monet emitowanych na terenie Królestwa Polskiego. To już nominał
1 öre przykuwa uwagę, ponieważ król jest przedstawiony w pełnej postaci.

Nominał ten znany jest z lat 1594-98

Awers: SIGIS DG SVE – & POL RE X
Stojąca postać króla na wprost, w koronie i zbroi. Król w płaszczu koronacyjnym i mieczem w dłoni. Po bokach skrócona data.

Rewers: MO – NOVA – REG – SVE
Pod koroną tarcza z herbem Szwecji z trzema koronami. W środku mała tarcza z herbem Wazów. Po bokach nominał I – Ö

Na plus można zaliczyć ciekawy portret, a na minus słaby stop z jakiego wybite zostały monety.
Poniżej przykłady 1/2 - 1 - 2 -4 öre

[pasjonatort]

Małe uzupełnienie dotyczące nominału 1 öre

Można rozróżnić dwa warianty awersów, gdzie miecz znajduje się za słowem REX (a) lub kiedy znajduje się pomiędzy RE-X (b)

a)   1594, 1595
b)   1595, 1596, 1597

 

MONETY SZWEDZKIE – Zygmunt III Waza

Natomiast przede wszystkim warianty rewersów to zapis nominału. W standardowy sposób jest I-O, bardzo rzadko O-I. Oraz można wymienić jeszcze jeden istotny wyróżnik stempli znajdujący się w tarczy herbowej Snopek. Ukośne linie biegnące w herbie Wazów.

 

MONETY SZWEDZKIE – Zygmunt III Waza

[pasjonatort]

Na 11 aukcji SNMW w ofercie pojawiło się 1 öre z 1595 roku. Pomimo, że moneta była obiegowa, zatraciła relief króla to miała pewien smaczek.  Na rewersie w tarczy Snopka Wazów inaczej niż standardowo były umieszczone pasy. Wspominałem o tym w poprzednim poście. Zresztą też napisałem do SNMW żeby umieścili taką informację w opisie. Moja uwaga nie została odnotowana

https://onebid.pl/pl/monety-zygmunt-iii-waza-1-oere-sztokholm-1595-rzadkie/1554895

Gratuluję nabywcy!

Natomiast poniżej zamieszczam zdjęcie z pracy Eliasa Brennera - THESAURUS NUMMORUM SUEOGOTHICORUM STUDIO INDEFESSO ELIÆ BRENNERI L. ANNORUM SPATIO COLLECTUS, SECUNDUM SERIEM TEMPORUM DISPOSITUS, ATQUE E TENEBRIS CUM COMMENTATIONE IN APRICUM PROLATUS.

Już po śmierci autora zostało opublikowane drugie wydanie w 1731 roku, które zawiera bardzo dużą ilość rycin monet i medali. Miałem to szczęście, że mogłem przeglądać ten starodruk.

                                                                                                                   

MONETY SZWEDZKIE – Zygmunt III Waza