Aktualności:

  • 19 Marca 2024, 08:42:08

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski  (Przeczytany 31585 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« dnia: 03 Października 2017, 00:33:54 »
Wiele osób zbiera półgrosze litewskie Zygmunta II Augusta. Wydaje mi się, że nadszedł czas aby założyć wątek poświęcony tym monetom, na którym można by było rozmawiać o nich, prezentować ciekawe odmiany, dzielić się z innymi wiedzą na ich temat. Mamy teraz do dyspozycji wspaniały katalog Eugenijusa Ivanauskasa i Evaldasa Cesnulisa z Monetami Litewskimi Zygmunta Augusta, w którym znajdują się 443 odmiany tej monety. Półgrosze te były bite przez 22 lata, od 1545 do 1566 roku, odmiany bez daty były bite w 1545 roku, można to stwierdzić po wzorze Pogoni i Orła. Autorzy wyszczególnili 23 odmiany Pogoni (w późniejszych wpisach zaprezentuję odmianę której nie ma w tym katalogu) oraz 17 odmian Orła. Od początku półgrosze były wybijane w mennicy wileńskiej, w 1566 roku półgrosze wybijano w mennicy tykocińskiej. Mimo różnic w wyglądzie Pogoni i Orła wzór monety przez lata nie uległ większym zmianom. Na Awersie znajduje się Orzeł oraz napis SIGIS*AVG*REX*PO*MAG*DVX*L lub LI (Zygmunt August Król Polski Wielki Książę Litewski) a od 1563 roku legenda wyglądała tak SIGIS*AVG*D*G*REX*POLO*M*D*L lub LI (Zygmunt August z Łaski Bożej Król Polski Wielki Książę Litewski).  W 1564 roku wybito półgrosz z Orłem w koronie. Rewers to Pogoń a legenda to MONETA*MAGNI*DVCAT*LITVA lub LITV albo LIT (Moneta Wielkiego Księstwa Litewskiego), w 1562 roku pojawił się też herb Topór podskarbiego litewskiego Gabriela Tarły, a w 1566 herb Jastrzębiec wojewody krakowskiego Stanisława Myszkowskiego. Zwieńczenia legendy to trójczłonowe znaczki lub rozeta, krzyż, trefl (koniczynka). To tyle celem wprowadzenia do tematu. Postaram się pokazać ciekawe półgrosze z mojej kolekcji, zapraszam też do rozmowy oraz do prezentowania własnych okazów półgroszy litewskich Zygmunta Augusta.
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #1 dnia: 03 Października 2017, 00:40:27 »
Odmiana z Orłem typu III, Pogoń typu III. SIGSI zamiast SIGIS. Ivanauskas 4SA278-6  RR.
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #2 dnia: 03 Października 2017, 00:50:30 »
Odmiana z Orłem typu III, Pogoń typu IV. DVCATVS w legendzie oraz błąd MONFTA. Moneta bardzo rzadka, Ivanauskas 4SA302-6 RRR.
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #3 dnia: 03 Października 2017, 23:45:22 »
Wczoraj nie miałem już czasu na napisanie kilku słów o prezentowanych monetach więc robię to dzisiaj.  Pierwszy z prezentowanych półgroszy został wybity w 1546 roku w mennicy w Wilnie. Moneta została wybita z błędem, tzw. „literówką”, zamiast SIGIS na monecie jest SIGSI. W trakcie puncowania została pomylona kolejność liter. W omawianym wyżej katalogu znajdujemy dwie odmiany tej monety. Można śmiało twierdzić, że do obu monet został użyty ten sam stempel Awersu. W pierwszej monecie Awers z błędem jest taki sam jak w prezentowanej wyżej, czyli Orzeł typu III, ale stempel Rewersu jest z Pogonią typu I, czyli Pogonią użytą do wybicia półgroszy bez daty, z 1545 roku oraz pierwszych bitych w 1546 roku. Natomiast moja moneta ma stempel Rewersu z Pogonią typu III, czyli późniejszym wzorem herbu Litwy. Proszę pamiętać, że mimo iż w tym czasie znajomość pisania oraz czytania nie była powszechna, znajomość monet musiała być powszechna. Król wybijający „dobrą monetę” musiał dbać nie tylko o jej odpowiednią wagę oraz zawartość kruszcu, ale również o możliwość jej rozpoznania. Mincerz sprawdzający monety, po wyłapaniu błędu powinie wycofać partię błędnie wybitych monet, ale jeśli moneta miała odpowiednią wagę na pewno nie chciał narażać się na dodatkowy koszt związany z ponownym przetopem do canów (sztabek menniczych), i całym etapem przygotowania (młotkowaniem, wycinaniem i ponownym biciem). Przy niewielkiej ilości błędnie wybite monety zniknęły pomiędzy wielką ilością monet o dobrym stemplu. I bardzo dobrze, bo przez to możemy się nimi dzisiaj cieszyć.
Druga moneta została wybita również w Wilnie w 1546 roku. Jest to odmiana z całym słowem DVCATVS, w katalogu (Ivanauskas & Cesnulis ’16) znajdują się trzy odmiany tej monety, nigdy później w półgroszach Zygmunta II Augusta nie pojawiło się to słowo w całości. Co do litery F zamiast E to wydaje mi się, że punca literowa nie została wykonana dokładnie lub część litery E została czymś zatkana tworząc wrażenie litery F. Mimo wszystko każda z tych odmian jest bardzo rzadka. Ja dotychczas w rękach miałem tylko tę monetę z odmian DVCATVS i na szczęście jest ona w mojej kolekcji  :) .
Zapraszam do prezentowania własnych ciekawych półgroszy Zygmunta Augusta, przy takiej ilości odmian na pewno macie w swoich kolekcjach ciekawe okazy.
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #4 dnia: 08 Października 2017, 08:54:35 »
Odmiana z Orłem typu III i Pogonią typu V Ivanauskas 4SA443-7 RR. Rzadka moneta z PRZEBITKĄ O na N. Rok wybicia 1546, mennica w Wilnie. Moneta z poprawionym stemplem Rewersu, w trakcie przygotowania stempla w słowie MONETA popełniono błąd i wybito MOOETA, stempel poprawiono i na drugim O wybito N. W legendzie Awersu i Rewersu litera A to odwrócone V.
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #5 dnia: 08 Października 2017, 09:02:28 »
W 1546 roku do wybicia półgroszy użyto AŻ 7 WZORÓW POGONI. Jest to jedyny rok z tak dużą różnorodnością wzorów Pogoni. Kilka z tych wzorów jest przypisywane TYLKO do tego rocznika. Prezentuję poniżej typ szósty i siódmy, są to wzory które znajdują się TYLKO na monetach z rocznika 1546.
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #6 dnia: 11 Października 2017, 08:46:13 »
Pod koniec 1546 roku mennica wileńska wypuściła półgrosze z wizerunkiem Pogoni, który prawie do końca emisji tych monet był w większym lub w mniejszym stopniu powielany. Widać w nim dużą dbałość o szczegóły i staranność wykonania. W latach 1547-1453 monety mają bardzo starannie wykonane stemple, nie ma też wielu odmian. Potwierdza to moją tezę, iż w tych latach osoby odpowiadające za mennicę wileńską wywiązywały się ze swojego zadania wyśmienicie. Obserwując rynek monet możemy zauważyć, że półgrosze z tych lat są często w wyśmienitych stanach. Na te czasy była to bardzo dobra moneta.
Poniżej prezentuje podstawową odmianę półgrosza z 1547 roku, z rycerzem który dosiada ogiera  ;)
Jako ciekawostkę prezentuję również półgrosza wybitego na złuszczonej blaszce. Jak widać stempel na złuszczeniu nie wybił się dokładnie, ze względu na różnicę w grubości blaszki menniczej, spowodowanej rozwarstwieniem materiału. Obok półgrosz obcięty do wielkości i wagi dwudenara. Najprawdopodobniej ktoś chciał sprzedać tą monetę jako bardzo rzadki denar z 1547 roku, ale nie wziął pod uwagę grubości blaszki oraz wizerunku Pogoni, która się różni od wizerunku z denara z 1547 roku.
« Ostatnia zmiana: 11 Października 2017, 09:04:16 wysłana przez Korczaszko »
Qui Non Proficit, Deficit.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #7 dnia: 12 Października 2017, 08:20:31 »
W 1548 roku w katalogu monet Zygmunta Augusta wyszczególniono 5 odmian półgroszy. Główną różnicą pomiędzy nimi jest data. Dwie odmiany mają 1 rzymską czyli I, a trzy odmiany arabskie 1. Ja dodam jeszcze jedną różnicę. Proszę zwrócić uwagę na wielkość daty. W prezentowanych niżej monetach odmiana I548 ma znacznie większą datę niż odmiana 1548.
Qui Non Proficit, Deficit.

Marienburg

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 154
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #8 dnia: 12 Października 2017, 08:50:39 »
W prezentowanych niżej monetach odmiana I548 ma znacznie większą datę niż odmiana 1548.
Opis jest trochę niezrozumiały, może wskaże Pan różnice w legendzie rewersu.
Marcin

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #9 dnia: 12 Października 2017, 09:10:19 »
Proszę zwrócić uwagę ma wielkość cyfr w datach prezentowanych monet. Cyfry 548 z odmiany z 1 arabską są mniejsze niż cyfry 548 z odmiany z I rzymską.
Qui Non Proficit, Deficit.

Marienburg

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 154
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #10 dnia: 12 Października 2017, 13:45:12 »
Proszę zwrócić uwagę ma wielkość cyfr w datach prezentowanych monet. Cyfry 548 z odmiany z 1 arabską są mniejsze niż cyfry 548 z odmiany z I rzymską.
Przepraszam...., ostatnio jestem ciągle rozkojarzony, oczywiście wszystko jest jak najbardziej zrozumiałe.  :)
Marcin

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #11 dnia: 12 Października 2017, 14:07:48 »
Co ciekawe I rzymskie oraz 1 arabskie jest takiej samej wielkości. Dokładnie widać, że 1 arabskie jest większe od pozostałych cyfr w dacie 1548. Jedna z wielu ciekawostek  półgroszy Zygmunta Augusta, z czasem zaprezentuję inne :)
Qui Non Proficit, Deficit.

dragasz12

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 18
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #12 dnia: 14 Października 2017, 18:17:41 »
Półgrosz 1547 z mojej kolekcji. Na uwagę zasługuje awers monety i S przebite z literki G w SIGIS.

Korczaszko

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 955
  • Stowarzyszenie: PTN o.Kraków
  • Zainteresowania: SIGISMVNDVS PRIMVS
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #13 dnia: 14 Października 2017, 18:32:28 »
Gratuluję. Moneta w pięknym stanie zachowania. Rzadka przebitka. Może kolega chce ją sprzedać?  ;)
Qui Non Proficit, Deficit.

dragasz12

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 18
Odp: Półgrosze Zygmunta Augusta - wątek kolekcjonerski
« Odpowiedź #14 dnia: 14 Października 2017, 19:03:45 »
Moneta jest w wyśmienitym stanie. Zbieram półgrosze jagiellońskie i moneta nie jest na sprzedaż. Jutro wstawię jeszcze jedną rzadką ciekawostkę.

 

R E K L A M A
aukcja monet