Pomiędzy Europą i Azją - pielgrzymowania c.d.

[Tomanek]

Wszyscy w Konstantynopolu wiedzieli, że te monety były bite z okazji rozpoczęcia budowy i dlatego (od legendy na monetach) nazwali pałac Dafne.

Ooo! Może Pan w łaskawości swojej wielkiej podać źródło dające podstawy ku takiemu stwierdzeniu? Wg mojej skromnej wiedzy, nazwa Dafne w odniesieniu do pałacu wzniesionego przez Konstantyna pojawia się w znanych źródłach pisanych dopiero w połowie VI wieku.

może zapytam inaczej. Czy jest coś w historii, co Pana zdaniem nie zależy od trafu. Bo z tego, co tu Pan napisał, to tak naprawdę ten "traf" decydował o wszystkim.

Wygląda na to, że wg Pana wszystko zostało już zapisane przez Wielkiego Demiurga i o niczym w dziejach nie mogą decydować nasze własne czyny, czy najzwyklejszy przypadek (traf). Polecieli, była mgła i bez względu na poczynania i tak w Wielkiej Księdze Życia było to już wcześniej zapisane. Tak mam rozumieć pojmowanie przez Pana historii. Ludzie nie decydują o niczym? Mgła, brzoza i traf również nie mają na nic wpływu?

jaki to pragmatyzm kazał Konstantynowi przyklepywać akurat taki konfliktogenny pasztet teologiczny, jaki wtedy uchwalono.

Można oczywiście założyć, że Konstantyn miał liche pojęcie o teologii chrześcijańskiej i nie bardzo wiedział, co przyklepuje. Ale przyklepywanie nie-wiadomo-czego nie świadczy o pragmatyzmie przyklepującego.

Pan naprawdę wierzy, że Konstantyn zwołał synod aby załagodzić konflikt powstały pod wpływem teorii Ariusza? Ta bomba dotknęła go w trakcie synodu i coś z tym należało szybko zrobić. Jako pragmatyk nie mógł sobie pozwolić na zbyt długie rozdmuchiwanie tematu w którym zapewne nie był zbyt lotny. Nakazał kompromis i ten kompromis "przyklepał". Spod cesarskiego młotka smrodek jednak szybko wyciekł...

portretem cesarza w ewoluującym diademie

Ten "nowy" portret i diadem niczego Panu nie przypominają? Może jakieś nawiązanie do wcześniejszych bohaterów z historii? Może jakaś stylistyka portretów ze starszych monet?

Konstantyn po zwycięstwie nad Licyniuszem staje się panem całego Imperium. Nie dziwi więc fakt, że lekko uderza mu woda sodowa do głowy. Wystarczy spojrzeć na srebrne monety doby hellenistycznej. Podobnie jest z lakoniczną informacją, że jedną z opcji na nową siedzibę miał być Ilion (Troja). Konstantyn chciał się snobować stylistycznie i mentalnie na bohatera i herosa, na największego wojownika i zdobywcę w dziejach. Stąd te portrety i diadem. To nie była wcale (wbrew twierdzeniu Euzebiusza) poza modlitewna, a sposób ukazania Konstantyna jako największego z Greków, jako nowego Aleksandra.

Nie jest wykluczone, że po części wszyscy mamy rację. Tj. po raz kolejny wybrano symbolikę na tyle mglistą i wieloznaczną, by każdy mógł znaleźć w niej coś dla siebie miłego.

W tym punkcie zgadzam się z Panem. Dwuznaczność symboliki pozwalała w zawoalowany sposób przedstawić nawiązanie do wstydliwego wszak triumfu nad Licyniuszem (wojna domowa ze szwagrem) pod płaszczykiem zwycięstw nad Dunajem i owocem tego zwycięstwa - kamiennym Fortem Dafne.

[Tomanek]

Wracam na szlak, bo Pan Lech zamiast wciągać mnie w ewentualną dyskusję na temat interpretacji odkrytego w Nicomedii (Izmicie ) reliefu, odciąga mnie ku wątkom pobocznym.

Z antycznej Nicomedii (Izmitu) droga prowadzi nas ku bajecznemu antycznemu miastu Nicaei (Iznikowi).

Nicaea - miasto wzniesione w IV wieku p.n.e. przez następców Aleksandra Wielkiego, znane jest najbardziej w dziejach z dwóch soborów powszechnych. Pierwszego, na którym sformułowano tzw. Credo Nicejskie, będące podstawą wiary chrześcijan oraz z drugiego soboru w 787 roku, który  uregulował  problem ikonoklazmu, zezwalając na ponowny kult obrazów.

Dzisiejszy Iznik to senna mieścina ulokowana nad brzegiem jeziora Ascanius, w sercu swoistego zagłębia owocowo-warzywnego. Miasto może się jednak poszczycić fenomenalnymi zabytkami, wśród których na pierwsze miejsce lansują się imponujące mury obronne z bramami. Same mury i bramy w nich były wznoszone i modernizowane przez wieki, od ok. 300 r. p.n.e. po czasy bizantyńskie. Do dnia dzisiejszego zachowało się przeszło 4 km otoku murów z wieżami. Pierwotnie było tam ok. 5 km murów, przeszło 100 wież i 4 bramy. Bramy przebudowywano wielokrotnie, tworząc system dodatkowych kurtyn, które wchłonęły inne budowle. W ten sposób po dzień dzisiejszy w systemie trzech bram stoją zachowane trzy łuki triumfalne, w same mury wkomponowano liczne spolia. Wszędzie widać dziesiątki wmurowanych kolumn, a najbardziej intrygują wkomponowane płaskorzeźby. Kilka lat temu czytałem w necie artykuł o tych detalach i tam autor twierdził, że te płaskorzeźby pochodzą z jakiegoś rozebranego łuku triumfalnego z czasów tetrarchii. Obecnie nie byłem w stanie odszukać tego tekstu, nad czym mocno ubolewam.

Starożytne muru są tak wszechobecne, że praktycznie po dzień dzisiejszy wytyczają obrys miasta. Owszem, część współczesnych budowli przekroczyła obręb murów, ale widać wyraźnie, że miasto żyje zamknięte w murach.

Hotel mieliśmy przy samym murze, tak że widok z pokoju, z hotelowego basenu, czy w trakcie śniadania , zawsze pozwalał na podziwianie geniuszu inżynierii obronnej starożytnych mieszkańców miasta.

[Tomanek]

Mury były na tyle imponujące, że jako takie zagościły również na lokalne monety emitowane w tym mieście.
Niestety, nie posiadam własnego egzemplarza monety z wizerunkiem murów.

 

  Quietus AE 22mm;  BMC 160 ze strony http://www.wildwinds.com/coins/greece/bithynia/nicaea/t.html

Moje jedyne monety prowincjonalne z Nicaei wydałem i tak, pierwsza z nich (z Domicjanem) trafiła w ręce jednego z naszych forumowych kolegów, a druga (Heliogabal) do zbiorów zaprzyjaźnionego muzeum w pewnym mieście nad Wisłą.

[Tomanek]

Od północy - Constantinople Gate.

Imponująca brama z doskonale zachowanymi niektórymi detalami. Największym zaskoczeniem w kompleksie tej bramy jest czynny do dzisiaj wodopój dla koni. Żadnych koni tam dzisiaj nie ma, a sama brama znajduje się obecnie w trakcie prac renowacyjnych i jest zagrodzona i zamknięta (oczywiście nie dla wytrwałych ), jednak dawny zbiornik naturalnego poidła dalej podsiąka wodą i w tym sensie ciągle jest czynny hydrotechnicznie.

Proszę zwrócić uwagę na obrys wmurowanego łuku triumfalnego i spolia użyte do dekoracji zewnętrznej bramy, jak i maski teatralne na trzeciej, wewnętrznej kurtynie bramy.

[Lech Stępniewski]

Ooo! Może Pan w łaskawości swojej wielkiej podać źródło dające podstawy ku takiemu stwierdzeniu?

Jest to dokładnie to samo źródło, które połączyło z monetą Konstantyna fort Dafne. Czyli ludzka wyobraźnia

Wygląda na to, że wg Pana wszystko zostało już zapisane przez Wielkiego Demiurga i o niczym w dziejach nie mogą decydować nasze własne czyny, czy najzwyklejszy przypadek (traf). Polecieli, była mgła i bez względu na poczynania i tak w Wielkiej Księdze Życia było to już wcześniej zapisane. Tak mam rozumieć pojmowanie przez Pana historii. Ludzie nie decydują o niczym? Mgła, brzoza i traf również nie mają na nic wpływu?

Widzę, że Panu wyobraźni nie brakuje. Byłbym jednak wdzięczny, gdyby mi Pan wskazał, na jakiej podstawie Pan to wszystko wywnioskował (a raczej wyfantazjował).

Pan naprawdę wierzy, że Konstantyn zwołał synod aby załagodzić konflikt powstały pod wpływem teorii Ariusza? Ta bomba dotknęła go w trakcie synodu i coś z tym należało szybko zrobić.

Jaka nagła bomba? Przecież ta kontrowersja zaczęła się dużo wcześniej. Co to za pragmatysta, który nie wie, co się dzieje (nie każe sobie zreferować) w instytucji, której regulamin służbowy chce przyklepać?

Ten "nowy" portret i diadem niczego Panu nie przypominają? Może jakieś nawiązanie do wcześniejszych bohaterów z historii? Może
jakaś stylistyka portretów ze starszych monet?

Ale po co Pan przypomina te oczywistości? Tak, w pewnej fazie Konstantyn pozuje na Aleksandra. Natomiast właśnie w trakcie emitowania serii DAFNE przekracza tę fazę - i to jest istotna nowość na gruncie jego przedstawień.

[Divusric]

Bardzo ciekawe.To też zaobserwowałem w innych miejscach.Wtórne użycie różnych detali w czasach późnorzymskich/bizantyjskich.Poziom bruku też wyraźnie jest podniesiony względem łuku.

[Tomanek]

Wschodnia brama - Lefke Gate.

Równie dobrze zachowany kompleks bramny o trzech kurtynach. Ponownie z wkomponowanym łukiem triumfalnym jako środkową bramą oraz przechodzącym przez mury obok bramy akweduktem. Przy trzeciej, wewnętrznej bramie, na płytach drożnych wewnątrz, doskonale widoczne są wgłębienia pokazujące miejsce ryglowania drzwi tej trzeciej zapory.

Po zewnętrznej stronie pierwszej bramy ponownie widzimy spolia z wmurowanymi płaskorzeźbami i cokołami z inskrypcjami.

[Tomanek]

Od południa - Yenisehir Gate.

Na tle poprzednich mniej imponująca brama, ale ponownie z łukiem triumfalnym wewnątrz.

W pobliżu tej bramy, wewnątrz murów znajdują się ruiny imponującego kiedyś teatru wzniesionego przez Pliniusza Młodszego, w czasach gdy ten sprawował namiestnictwo Bitynii z ramienia Trajana. Niestety, teren samego teatru i przyległości został ogrodzony i trwają tam prace archeologiczno-renowacyjne. Tym razem nie udało się nam sforsować ogrodzenia i musieliśmy lizać lody przez szybę, oglądając ruiny zza ogrodzenia. Teatr uległ sporej dewastacji, gdyż po upadku cywilizacyjnym w jego wnętrzu urządzono cmentarzysko, a później warsztaty z wyrobem słynnych nicejskich płytek ceramicznych. To właśnie tam wyrabiano owe niebieskie płytki, którymi zdobiono osmańskie meczety, z Błękitnym Meczetem w Stambule na czele.

[Tomanek]

Miejscowe muzeum, ku mojej rozpaczy, znajdowało się w trakcie generalnego remontu. Można było jedynie zza płotu podziwiać klamoty w lapidarium.

Tuż za terenem muzeum odsłonięty został spory areał antycznego miasta, z widocznymi zarysowaniami budynków, naczyniami zasobowymi, przebiegiem dróg i instalacji hydrotechnicznych. Ten skromny wkop działa na wyobraźnię, co też tam jest schowane pod warstwą współczesnych budynków.

Mały wczesnochrześcijański kościółek Hagia Sophia zamieniony obecnie w meczet, był tym konkretnym miejscem, w którym odbyły się obrady soboru w 787 roku.

Na temat lokalizacji obrad pierwszego soboru brak wiążących dowodów.

[Tomanek]

Kyzikos - jedno z miejsc najbardziej zasłużonych dla antycznego mennictwa. Już sam fakt, że w tym mieście emitowano monety antyczne przez okres z mała  tysiąca lat, daje sporo do myślenia i działa na wyobraźnię.

Po wielowiekowym okresie antycznej prosperity nie ma obecnie prawie śladów. Większość powierzchni dawnego Kyzikos jest zarośnięta i tylko w nielicznych miejscach wystają z ziemi jakieś gruzy. Praktycznie jedynymi widocznymi elementami miasta są pozostałości wspaniałego ongiś amfiteatru (150 m średnicy) w górnej części miasta oraz monumentalne gruzowisko świątyni Hadriana, która w czasach antycznych szczyciła się najwyższymi antycznymi kolumnami (21,35 metrów wysokości). Zachowana dolna część świątyni i fragmenty gigantycznych powalonych kolumn pozwalają wyobrazić sobie jak ogromna musiała być to budowla. Wystarczy spojrzeć na jedną z głowic z obywatelem przystawionym dla skali, a dany osobnik raczej do filigranowych się nie zalicza. Trochę różnych gruzowisk już w życiu widziałem, ale tak monstrualnych fragmentów kolumn to nie. U podnóża Hadrianeum walają się setki ton gruzu i to nie tylko kolumn i potrzaskanych ozdobnych gzymsów. Spore wrażenie robią marmurowe lwie paszcze w ilościach XXL z otworami gębowymi, które były zapewne wylotem fontanny zdobiącej podejście do świątyni.

Z budowli antycznego Kyzikos nie zostało zbyt dużo, gdyż nieszczęsny cesarz Justynian posłużył się fragmentami budowli jak kamieniołomem, stawiając w Konstantynopolu kościół Hagia Sofia z zrabowanych z tego miasta fragmentów budynków. Podziwiając to arcydzieło architektury bizantyjskiej, należy mieć z tyłu głowy smutny los budowli świetnego przed wiekami Kyzikos.

Z portem dawnego Kyzikos wiąże się ciekawa historia w związku z pierwszą próbą zdobycia Konstantynopola przez wyznawców Mahometa. Arabskie okręty zacumowane w porcie zostały doszczętnie zniszczone przez flotę bizantyjską, która dokonała ataku na zacumowane okręty niszcząc je za pomocą tzw. ognia greckiego.

Obecne Kyzikos to hektary drzew oliwnych i figowców przeplatane dzikimi chaszczami wśród których natknąć można się na węże.  Teren świątyni Hadriana upodobały sobie krzewy dziko rosnącego wawrzynu. Apollo skutecznie chroni pozostałości Hadrianeum.

Ruiny świątyni Hadriana:

[Tomanek]

Wystające z zarośli pozostałości amfiteatru górującego przed wiekami nad miastem.

Kilka monet z wielowiekowej historii menniczej Kyzikos.

Wczesne sreberka - obol i hemiobol datowane odpowiednio na lata 525-475 r. p.n.e. (obol) oraz po 480 roku p.n.e. (hemiobol).

Na drugim biegunie mały brąz Konstantyna, emitowany przez Licyniusza w latach 317-320 n.e. (RIC VII .

[Divusric]

Wspaniała relacja.Może odważę się sam na taki wypad.Kapitel naprawdę robi wrażenie.To musiała być imponująca budowla.W sumie to Justynian ocalił w ten sposób wiele elementów przed dalszą ,totalną degradacją.

[Tomanek]

Może odważę się sam na taki wypad.

Chcieć to móc

Proszę mi wierzyć, nie taki diabeł straszny

[Tomanek]

Powrót na europejski brzeg. W promieniach zachodzącego słońca przeprawiamy się promem do Gallipoli, miasta ważnego dla tożsamości współczesnej Turcji.
To w tym miejscu miała swój krwawy przebieg "ostatnia bitwa dżentelmenów", czyli wielka batalia o Półwysep Gallipoli, zakończona klęską desantu brytyjskiego.

Dla mnie wody przesmyku w pobliżu dawnego antycznego portowego miasta Kallipolis (Gallipoli) miały inny wymiar historyczny. To właśnie na tym akwenie, w 324 roku, w pobliżu Kallipolis, flota Konstantyna pod tytularnym  przywództwem najstarszego syna Kryspusa pokonała liczniejszą flotę Licyniusza pod dowództwem Abantusa. Rozgromienie floty Licyniusza otworzyło przed armadą Konstantyna wody Morza Marmara, umożliwiając oblężenie i blokadę Byzantionu.

Obecne Gallipoli to portowe miasto rybackie i ruchliwa przystań promowa. Z dawnych czasów zachowały się magazyny portowe wzniesione przez Justyniana oraz pozostałości warownego zamku portowego, wzniesionego przez Osmanów na wcześniejszej budowli z czasów rzymskich.

[Divusric]

O a my przeprawialiśmy sie w  Canakkale.A tam znajomy konik z filmu "Troja".Zresztą samą Troję też widzieliśmy.Magiczne miejsce wymagające jednak dużej wyobraźni gdyż pozostałości IX warstw nie są zbyt imponujące i  przez to trudno uchwytne.