Jak konserwować żelazo?

[DzikiZdeb]

Zdarzyło mi się kilkanaście lat temu wypatrzeć u znajomych (stare, krakowskie mieszkanie w obrębie Plant) miedzy klepkami parkietu zaklinowaną tam - być może od nowości - dwuhalerzówkę z 1918. Wyglądała cudnie - piękna brązowa patyna, praktycznie brak śladów zużycia. Niestety po pewnym czasie na powietrzu zaczęła łapać różne nieciekawe zielonkawe, nic nie mające wspólnego z patyną, naloty. Kolejne lekkie przeczyszczenia wodą destylowaną spowodowały, że w niektórych miejscach patyna się przetarła, pokazując goły metal.

Da się to jakoś ładnie zakonserwować, czy nie za bardzo?

[cancan]

Zielonkawe swiadczylyby o miedzi(?)

Nogol zelazo w kapslu, suche trzyma sie u mnie dobrze. Jesli sa obawy o wigotnosc powietrza radze uzywac torebek z silikazelem umieszczonych w pojemniku z monetami.

[DzikiZdeb]

uzywac torebek z silikazelem

Ja ją trzymałem na wolnym powietrzu jako maskotkę pod monitorem. Wartość numizmatyczna żadna, a sentymentalno-historyczna duża. Czyli nie da się tak tego trzymać, trzeba odciąć od powietrza? Da się przywrócić jakoś równomierną patynę?

[cancan]

Z prawd objawionych: zelazo rdzewieje. moneta zelazna powinna byc wytrzymala. Ze ja szlag trafi, watpie, wygladac moze nie za bardzo. Zostawiona sama sobie powinna sie znow pokryc patyna, ale cos mi sie zdaje, ze moze ta pierwotna patyne byla skutkiem srodkow do podlog(?) Jakies pasty do parkietow? Tluste i cholera wie co jeszcze. Oczywiscie natluszczenie ochroniloby powierzchnie, ale z dotykaniem wtedy gorzej, bo sie paprze.
Az sie prosi, zeby za-caponowac.

[zdzicho]

Monetę należy porządnie umyć czystym spirytusem.Usuwa zanieczyszczenia,odtłuszcza,szybko odparowuje.Z tak umytą monetą w suchym środowisku nic się nie powinno dziać.Mam żelazne kopiejki i fenigi,które leżakują na palecie od kilkunastu lat i żadnych zmian na ich powierzchni nie ma
Nie znoszę monet lakierowanych

[DzikiZdeb]

Dziękuję za rady - spróbuję ze spirytusem. Faktycznie obecny osad patynopochodny to może być jakaś wypadkowa zwykłej patyny i środków do podłogi.

[DzikiZdeb]

Monetę należy porządnie umyć czystym spirytusem.

Wobec tego teraz poproszę o doprecyzowanie, co to znaczy w tym wypadku porządnie umyć? Znalazłem chwilę czasu na zabawę z dwuhalerzówką i po sześciu godzinach moczenia w spirycie mam efekt jak poniżej: na 20% powierzchni wyszedł goły metal (awers może 10%), na pozostałej powierzchni czarno-bura naleciałość zbladła. Co teraz? Z powrotem do spirytusu chyba nic już nie da?

[rubinowakrew]

roztwór wodorotlenku sodu o pH około 10 powoduje wytworzenie się na stali tlenku żelaza (III). Akurat ten tlenek chroni powierzchnię przed rdzą - tlenki, wodorotlenki żelaza II.

Ogólnie żelazo nie lubi kwaśnego pH

[DzikiZdeb]

roztwór wodorotlenku sodu o pH około 10

Ok, a jak coś takiego uzyskać? Załóżmy, że mam czystą sodę kaustyczną, w jakich proporcjach to rozrabiać? Czy temperatura wody ma znaczenie?

[rubinowakrew]

dosłownie 0,0x grama na litr. 0,04 grama powinno dać pH 11.
Stosowaliśmy to celem ochrony kotłów parowych - więc w bardzo gorącej wodzie. Ile to zajmie w normalnych warunkach to nie wiem.

Jest jeszcze wersja pasywacji żelaza w kwasach utleniających (azotowy V) to działa dużo szybciej z tym, że azotowy jest prekursorem materiałów wybuchowych i jest praktycznie nie do zdobycia dla normalnego człowieka. 
https://sites.google.com/site/kwasazotowyv/_/rsrc/1270744904549/pasywacja-metali-w-kwasie-azotowym-v/Image64.gif

[rubinowakrew]

można by też było spróbować czegoś takiego

https://allegro.pl/listing?string=OKSYDA%20NA%20ZIMNO%20Czernienie%20stali%20%3D%3D%20150%20ml%20%3D%3D&order=m&bmatch=baseline-cl-pn-aut-1-2-1017

A i oczywiście te dobre tlenki stali są czarne ....

[DzikiZdeb]

dosłownie 0,0x grama na litr. 0,04 grama powinno dać pH 11.

Z tą ilością to mnie Pan trochę zastrzelił - z tego co widzę ogólnie do czyszczenia polecane są preparaty rzędu 1:40. Może źle się wyraziłem mówiąc o czystej sodzie kaustycznej? Chodziło mi o ogólnie dostępne opakowania po pół kilo czy kilo.

[DzikiZdeb]

A i oczywiście te dobre tlenki stali są czarne ....

Niech będą, byle to było równomierne i jednolite.

[rubinowakrew]

Może w temperaturze koło 200 stopni (gdzie reakcja zachodzi znacznie szybciej) to wystarcza.
Zresztą o ile pamiętam mówimy o konserwacji a nie czyszczeniu. NaOH jest świetne do czyszczenia z tłuszczu - po prostu go zmydla a także wielu innych zanieczyszczeń organiczynych. Ale nigdy przenigdy nie można go stosować do czyszczenia aluminium i innych reaktywnych metali.

[DzikiZdeb]

Może w temperaturze koło 200 stopni (gdzie reakcja zachodzi znacznie szybciej) to wystarcza.

Reasumując w warunkach domowych opada - ani nie zrobię sobie tak dokładnego roztworu, ani nie uzyskam dokładnie takiej temperatury, a rozumiem, że oba czynniki nie powinny być obarczone zbyt dużym błędem.

Zresztą o ile pamiętam mówimy o konserwacji a nie czyszczeniu.

Raczej o czyszczeniu - jest duże prawdopodobieństwo, że moneta była kilkadziesiąt lat poddawana wpływowi różnych chemikaliów do pastowania podłóg.