ile kosztował koń,krowa... w Rzeczypospolitej?

[DzikiZdeb]

wracając do tematu, porownanie cen z minionych epok do dzisiejszych jest mało miarodajne...

Czyli jednak się zgadzamy :-) Ja zrozumiałem, że przywołał Pan wątek z zegarkiem jako argument za celowością takiego porównywania, ponieważ w samym wątku nie ma wprost argumentacji przeciwko takim praktykom, są tylko raczej luźne spostrzeżenia typu "zegarek po przeliczeniu kosztuje dalej mniej więcej tyle jak wtedy, kiedy był nowy".

[anonimus]

Co do cen w I Rzeczypospolitej, to słyszałem o jeszcze innym problemie. Cenę w wielu wypadkach można nawet dość dokładnie prześledzić, tyle, że nic to nie daje. A to dlatego, że dziś nie wiemy, ile ważył czy miał objętości np. korzec, kamień czy garniec.

Przykładem  niech będzie ów korzec, za Wikipedią (wiem, słabe źródło, ale jest akurat przypis do poważniejszego opracowania)
"W okresie od XVI-XVIII wieku istniało około 300 lokalnych korców"
Tak, że takie tabelki z cenami to raczej można traktować tylko jako ciekawostkę.

[DzikiZdeb]

Jedynym wyjściem jest podawanie jak najgęstszej siatki cen z epoki.

Jest jeszcze ta nieszczęsna trofa, traktująca człowieka jak przeżuwacza parzystokopytnego, według której poziom życia w starożytnym Rzymie oscylował w okolicach współczesnego Mozambiku.

[DzikiZdeb]

Przykładem  niech będzie ów korzec

No tak, ale to już jest przypadek skrajny, podobnie jak np. stajanie. Większość jednostek, w których określano ceny/płace jest bardziej przewidywalnych - dniówka jest nadal dniówką (chociaż pewnie nie jesteśmy w stanie określić czy np. rzeczony murarz pracował od świtu do zmierzchu czy w jakiś bardziej cywilizowanych godzinach), jedna kura jest nadal jedną kurą itp.

[Divusric]

To jest kura!

[Yoda]

wracając do tematu, porownanie cen z minionych epok do dzisiejszych jest mało miarodajne...

Czyli jednak się zgadzamy :-) Ja zrozumiałem, że przywołał Pan wątek z zegarkiem jako argument za celowością takiego porównywania, ponieważ w samym wątku nie ma wprost argumentacji przeciwko takim praktykom, są tylko raczej luźne spostrzeżenia typu "zegarek po przeliczeniu kosztuje dalej mniej więcej tyle jak wtedy, kiedy był nowy".

Oczywiście ze się zgadzamy
A watek przywołałem jako przykład braku sensu takich porównań

[Yoda]

To jest kura!

Oglądałem uważnie film , wczesniej oberleutnant von Nogay twierdził że to osioł....

[anonimus]

No tak, ale to już jest przypadek skrajny, podobnie jak np. stajanie. Większość jednostek, w których określano ceny/płace jest bardziej przewidywalnych - dniówka jest nadal dniówką (chociaż pewnie nie jesteśmy w stanie określić czy np. rzeczony murarz pracował od świtu do zmierzchu czy w jakiś bardziej cywilizowanych godzinach), jedna kura jest nadal jedną kurą itp.

Kura jest kurą, ok. Ale już koń, to skomplikowana sprawa, różnice ceny miedzy koniem pociągowym a bojowym potrafiły być kolosalne. O elitarności np. husarii decydowały właśnie konie. Mam na myśli trudność/koszt zakupu ekwipunku, którego podstawę stanowiły konie, decydujące o walorach bojowych tej formacji (często o tym się zapomina, czytając o skrzydłach i tygrysich skórach). Plus różnica ceny, za jaką kupował konia zwykły towarzysz a wywodzący się z magnaterii dowódca, na pewno nie mieściła się w podawanych widełkach typu "koń:100-500 złotych".
Owszem, dniówka jest dniówką, ale jeśli czytamy, że ów murarz  dostał szóstaka i mógł kupić np. garniec gorzałki, to dalej za bardzo nie wiemy, czy ten garniec szedł w jeden wieczór czy wystarczał na parę dni zabawy

[Yoda]

A ja pozwoliłem sobie przejzeć notowania WCN  dotyczące "Konstytucji" z 1925 roku , i porównać je do dzisiejszych.
Okazuje się ze na przełomie 1991-93 ceny uzyskiwane za tą monetę to średnio około tysiąca złotych, czyli będąc w tym okresie studentem, mogłem za miesięczne zarobki kupić 2 monety ( pamiętam że zarabiałem wtedy 1 800.000-2 000 000 zł)
Dziś cena za monetę to wielekrotność nie pensji studenckiej, a kilku, kilkunastu średnich krajowych.....

[DzikiZdeb]

To jest kura!

Ba, takiej kury jak za cysorza Franza to nigdy przedtem ani nigdy potem już nie było!

A szczególnie takiego rosołu z kury za dwadzieścia halerzy, jaki dawali na dworcu w Sátoraljaújhely!

[DzikiZdeb]

Kura jest kurą, ok. Ale już koń, to skomplikowana sprawa, różnice ceny miedzy koniem pociągowym a bojowym potrafiły być kolosalne.

No tak, ale to już jest bardziej problem jakościowy, który możemy sobie jakoś próbować wyobrazić (w końcu konia każdy widział*), co w sumie jest dobrym ćwiczeniem do zrozumienia XVII-wiecznego świata. Mamy kwestię samego konia, długości jego szkolenia (zdaje się dwukrotnie dłuższego niż konia używanego w lekkiej jeździe), ilości koni (straty w koniach były dużo większe niż w ludziach, a towarzysz pancerny bez konia się do niczego w bitwie nie przyda, więc bez co najmniej dwóch koni zapasowych nie ma co w ogóle się zabierać do walki), itp, itd. Zaraz w związku z tym pojawia się porównanie z ceną wsi, a co my właściwie teraz wiemy, jak to jest mieć wieś? Dywagacje ciekawe i dość długie, ale żeby je zacząć często właśnie trzeba tego zahaczenia w postaci "towarzysz pancerny Kowalewski kupił konia za złotych 1200".

Co do gorzałki to samo działanie na człowieka się chyba nie zmieniło, taki majster przeważnie musiał na drugi dzień wstać do pracy, więc pewnie nie mógł wypić tego więcej niż obecny majster, oczywiście w gramach czystego alkoholu na kg masy majstra :-) (te ichnie gorzałki chyba miały jakieś niecałe 20%, a że ludzie trochę mniejsi byli, to się trochę kompensowało)

* Swoją drogą ciekawe jak długo jeszcze to zdanie będzie pokutowało jako bon mot. Ostatnio spotkałem się z tym w tej formie w "Kwartalniku Historycznym" i trochę się załamałem. Czy ważni panowie psorowie też czytają tylko skrócone wydanie Chmielowskiego w redakcji pp. Lipskich z 1966, którzy postanowili zadrwić sobie z ciemnego sarmaty i obcięli resztę, dość obfitej zresztą, definicji popularnego czworonoga?

[xallax]

A ja pozwoliłem sobie przejzeć notowania WCN  dotyczące "Konstytucji" z 1925 roku , i porównać je do dzisiejszych.
Okazuje się ze na przełomie 1991-93 ceny uzyskiwane za tą monetę to średnio około tysiąca złotych, czyli będąc w tym okresie studentem, mogłem za miesięczne zarobki kupić 2 monety ( pamiętam że zarabiałem wtedy 1 800.000-2 000 000 zł)
Dziś cena za monetę to wielekrotność nie pensji studenckiej, a kilku, kilkunastu średnich krajowych.....

Jeżeli zarabiałeś 1800000-2000000 to było to 180 -200 zł zatem na Konstytucję za 1000 zł jednak około pół roku

[Yoda]

A ja pozwoliłem sobie przejzeć notowania WCN  dotyczące "Konstytucji" z 1925 roku , i porównać je do dzisiejszych.
Okazuje się ze na przełomie 1991-93 ceny uzyskiwane za tą monetę to średnio około tysiąca złotych, czyli będąc w tym okresie studentem, mogłem za miesięczne zarobki kupić 2 monety ( pamiętam że zarabiałem wtedy 1 800.000-2 000 000 zł)
Dziś cena za monetę to wielekrotność nie pensji studenckiej, a kilku, kilkunastu średnich krajowych.....

Jeżeli zarabiałeś 1800000-2000000 to było to 180 -200 zł zatem na Konstytucję za 1000 zł jednak około pół roku

Masz rację, pomyliłem 0 

[DzikiZdeb]

Mamy kwestię samego konia, długości jego szkolenia, ilości koni

Tak się jeszcze zastanawiam, jakby poprzeliczać (np. przez dukaty) taką jednostkę - husarz, kilka koni, oporządzenie, kilku pocztowych - na współczesną cenę czołgu. Mam wrażenie, że powinien wyjść mniej więcej ten sam rząd wielkości :-)

[Yoda]

Mamy kwestię samego konia, długości jego szkolenia, ilości koni

Tak się jeszcze zastanawiam, jakby poprzeliczać (np. przez dukaty) taką jednostkę - husarz, kilka koni, oporządzenie, kilku pocztowych - na współczesną cenę czołgu. Mam wrażenie, że powinien wyjść mniej więcej ten sam rząd wielkości :-)

Trudno powiedzieć, ale może łatwiej by było policzyć koszt paliwa do czołgu i ile wypili gorzałki -husarz wraz z pocztowymi dziennie, bo konie chyba nie piły ?