Na stronie Centrum Badań nad Uprzedzeniami, dotąd znanego głównie z badań polskiego antysemityzmu, można znaleźć ciekawe wyniki innego niedawnego badania pt. "Polaryzacja polityczna w Polsce. Jak bardzo jesteśmy podzieleni?"
http://cbu.psychologia.pl/uploads/f_bulska/Polaryzacja%20polityczna%202.pdfJak się okazuje, nie ma w tym podzieleniu żadnego 'symetryzmu': zwolennicy opozycji wyraźnie bardziej nienawidzą zwolenników PiS niż odwrotnie!
Co więcej, nienawidzą zwolenników PiS bardziej niż najmniej lubiane w Polsce grupy, tj. dla zwolennika opozycji zwolennik PiS jest gorszy od Żyda, geja, muzułmanina etc. Ponadto zwolennicy opozycji częściej dehumanizują zwolenników PiS. W dodatku dehumanizują pisowców bardziej niż z kolei sami pisowcy dehumanizują Żydów, gejów, muzułmanów..., czyli zwolennicy opozycji bardziej nienawidzą pisowców, niż pisowcy nienawidzą najbardziej nielubiane przez siebie grupy. Innymi słowy, ta nienawiść w stosunku do pisowców nie ma sobie równych.
No i na koniec zwolennicy opozycji bardziej zamykają się we własnym gronie, tj. bardziej unikają kontaktów ze zwolennikami PiS niż odwrotnie.
Niżej wklejam skrót wyników badań (wytłuszczenia są moje). Nie trzeba dyskutować, ale wiedzieć warto. Najlepiej zresztą przeczytać sobie całe badanie, to raptem 20 stron.
• Zarówno zwolennicy PiS, jak i zwolennicy partii opozycyjnych mają negatywny stosunek do swoich oponentów politycznych — jeśli traktować negatywne uczucia wobec osób o przeciwnych preferencjach wyborczych jako wskaźnik polaryzacji politycznej, można uznać, że społeczeństwo polskie jest podzielone;
•
Postawy zwolenników partii opozycyjnych wobec zwolenników PiS są bardziej negatywne niż postawy zwolenników PiS wobec zwolenników opozycji — wyborcy partii opozycyjnych żywią bardziej negatywne uczucia, w większym stopniu dehumanizują i mają mniejsze zaufanie do swoich oponentów politycznych niż zwolennicy partii rządzącej;
•
Zwolennicy partii opozycyjnych mają bardziej negatywne postawy wobec zwolenników PiS niż wobec grup, które są najmniej lubiane w społeczeństwie polskim (tj. Żydów, muzułmanów, uchodźców, osób homoseksualnych i osób transpłciowych);
• Zwolennicy PiS mają tak samo negatywne postawy wobec zwolenników partii opozycyjnych i tradycyjnie nielubianych przez Polaków grup;
• Zwolennicy partii opozycyjnych uważają, że są bardziej nielubiani przez swoich oponentów politycznych niż zwolennicy partii rządzącej;
• Zwolennicy partii opozycyjnych uważają, że są bardziej dehumanizowani przez swoich oponentów politycznych niż zwolennicy partii rządzącej;
• Zarówno wśród zwolenników PiS, jak i zwolenników partii opozycyjnych negatywne uczucia wobec oponentów politycznych przewidywane są przez przekonanie, że przeciwnicy polityczni nie lubią i dehumanizują grupę, do której należy respondent;
• Zarówno w grupie wyborców PiS, jak i wyborców partii opozycyjnych dehumanizacja oponentów politycznych przewidywana jest przez przekonanie, że przeciwnicy polityczni dehumanizują grupę, do której należy respondent;
•
Zwolennicy PiS mają częstszy kontakt ze zwolennikami opozycji niż zwolennicy opozycji ze zwolennikami PiS;
• W grupie zwolenników PiS kontakt ze zwolennikami opozycji wiąże się z pozytywnymi postawami wobec nich — im częstsze są interakcje z wyborcami partii opozycyjnych, tym cieplejsze są uczucia żywione wobec tej grupy, większe zaufanie wobec jej członków oraz mniejsza dehumanizacja
• Efekty kontaktu z oponentami politycznymi są znacznie słabsze w grupie zwolenników opozycji; kontakt ze zwolennikami PiS-u wiązał się z większym zaufaniem wobec tej grupy, ale tylko u tych wyborców partii opozycyjnych, którzy nie postrzegali swoich postaw w kategoriach moralnych. U osób, które swój stosunek do oponentów widziały jako kwestię moralności, kontakt ze zwolennikami PiS-u wiązał się z mniejszym zaufaniem wobec tej grupy.