Epoki w polskim mennictwie

[nnww]

Witajcie.
Zainspirowany filmem na yt p. Damiana Marciniaka o tablicy guzików postanowiłem zebrać zestaw od 10 do 16 polskich monet.
Reprezentację rozpoczynać oczywiście będzie jakiś piastowski denar. Dalej mam właśnie zagadkę jak przejść do Zygmunta III Wazy? i jakie monety wybrać, aby dotrzeć do SAP. Następnie już chyba z górki, bo II RP, PRL i współczesna złotówka.

Proszę bardziej doświadczonych kolegów i koleżanki o podrzucenie pomysłów i merytoryczną dyskusję.
Zależy mi na tym, aby te monety były w miarę dostępne, a jednocześnie były "krokami" w polskim pieniądzu.

Pozdrawiam 

[zmeczony]

Nie może w tym zestawieniu zabraknąć monet Zygmunta Starego na których pojawia się po raz pierwszy wizerunek władcy oraz data roczna.

[jmskelnik]

Z okresu królewskiego proponuję dość banalny pomysł jednej monety na jednego władcę, jeśli już takie kryterium Pan sobie wybrał. Wyjdzie więcej jak 16 pozycji, ale też nie 100 ani nawet 50. Za to klucz będzie zrozumiały dla każdego komu będzie chciał Pan ten zbiór pokazać.

[Mandaryn]

Takim kluczem tzn. jedna moneta na jednego władcę, rozpocząłem przygodę z numizmatami z duszą. Najpierw przewertowałem informacje na temat władców oraz monet jakie w czasie ich panowania bito a następnie wyselekcjonowałem ten jeden, konkretny nominał który miał być charakterystyczny dla króla. Polecam ten sposób na zbiór tematyczny bo daje bardzo fajny przegląd sztuki bicia monet.

[pasjonatort]

Bardzo ciekawe podejście i jak najbardziej denar piastowski powinien być początkiem takiego zbiorku. Co dalej? Uważam, że powinny znaleźć się wszystkie drobne nominały. Zczasem może Pan rozwinąć zbiór w ten sposób, że każdy władca jest reprezentowany przez wszystkie monety ze swojego okresu panowania. Oczywiście trzeba brać poprawkę na koszty, bo już najzwyklejszy talar któregoś z Wazów to min. 3,5 tys.

Zanim przystąpi Pan do zakupów warto zapoznać się z katalogiem z jubileuszowej aukcji WCN50. W linku niepełna wersja w pdf. Sam katalog można kupić na e-aukcji WCN.
http://static.wcn.pl/katalogi/WCN50.pdf

Innm punktem wyjścia będzie książka Kałkowskiego - Tysiąc lat monety polskiej.

Myślę, że po przeczytaniu tych pozycji z łatwością wybierze Pan interesujące monety.
Ze swojej strony mam takie typy:
- denar piastowski
- półgrosz świdnicki
- grosz Zygmunta I Starego
- trojak Zygmunta I Starego
- czworak Zygmunta Augusta
- szeląg z oblężenia Gdańska 1577
- jakaś moneta z walca tłoczona za panowania Batorego
- półtorak Zygmunta III
- ort Zygmunta III
- dwugrosz Jana Kazimierza
 

[cancan]

Kiedy myślę o tych polskich numizmatycznych kamieniach milowych, to następujące przychodzą mi do głowy:
pierwsza polska moneta z data: grosz głogowski
pierwsza polska moneta z polskim napisem (pomijam tu średniowieczną monetę ze słowem "miłość"): pultorak Augusta III
pierwsza polska moneta z polska tytulaturą króla:10 groszy miedzianych Stanisława Augusta
pierwsza moneta odrodzonej po rozbiorach Polsce: tu trzeba się decydować na Królestwo Polskie lub Rzeczpospolitą, może oba.

Można dorzucić cos z Rygi 1581-1621.
Cos z Wilna XVI lub XVII w.
Cos z Księstwa Warszawskiego, można tez dorzucić oblężenie Zamościa 1813.
Cos z Gdańska, Torunia, Elbląga - może być Zygmunt Stary albo August III, czy Stanisław August.

[Miroslav]

pierwsza polska moneta z data: grosz głogowski

Czy polska to można by polemizować

[jmskelnik]

pierwsza polska moneta z polskim napisem (pomijam tu średniowieczną monetę ze słowem "miłość"): pultorak Augusta III

Może pytanie będzie głupie, ale dlaczego w kategorii pierwsza moneta, pomija Pan tą która faktycznie była pierwsza?

[cancan]

pierwsza polska moneta z data: grosz głogowski

Czy polska to można by polemizować

Oczywiście, że można. Lubię tę monetę, gdyż jest związana z Polską poprzez księcia Zygmunta, późniejszego króla, widnieją na niej dwa imiona królów: Zygmunt i Kazimierz, no i ta data. Uważam, że jest bardzo ciekawa.

[cancan]

pierwsza polska moneta z polskim napisem (pomijam tu średniowieczną monetę ze słowem "miłość"): pultorak Augusta III

Może pytanie będzie głupie, ale dlaczego w kategorii pierwsza moneta, pomija Pan tą która faktycznie była pierwsza?

Nie siedzę w średniowieczu, kiedyś o niej czytałem i wydaje mi się, że napis na tamtej monecie jest dyskusyjny, pochodzenie monety chyba też i moneta rzadka, więc dość droga. Dlaczego nikt nie zaproponował do tego zbioru denara Princes Polonie?
https://onebid.pl/pl/auction/739/lot/37/brakteat-ratajski-milost-milosc-henryk-i-brodaty-lub-henryk-ii-pobozny

[jmskelnik]

Wiem, że każdy sam najlepiej wie co mu gra w kolekcjonerskim sercu, więc mogę tylko napisać jak sam bym podszedł do sprawy, gdyby chodziło o mnie i mój zbiór. Dlatego proszę nie traktować tego jak pouczania kogoś co ma zbierać. Gdybym sam stawiał sobie za cel zebranie wyłącznie kilkunastu monet, to nie wiem czy bawił bym się w półśrodki. Gdyby to było 16 pozycji, możliwych do zdobycia w pół roku, to przyjemność zbierania szybko by się skończyła, bo pewnie najdalej po roku było by po całym zbieraniu. W konsekwencji pewnie szukał bym nowych tematów, a to stało by w sprzeczności z postulatem ograniczenia się do określonej liczby obiektów. Dlatego przy takim ograniczeniu sam stawiał bym na coś, co kupię nie częściej jak raz w roku. Oczywiście rozumiem, że ~30.000 zł. za obiekt to nie jest plan dla każdego i sam takich tematów nie wybieram. Z drugiej strony uważam, że przy realnym budżecie lepiej stawiać sobie realne cele.

[nnww]

Bardzo Wam dziękuję. Swoją przygodę z numizmatyką skupiam w tej chwili na II RP, ale bardzo chciałbym zdobyć taki właśnie poczet reprezentantów polskiego pieniądza. Dzięki tej dyskusji plan stał się nieco klarowniejszy.

Założenia byłyby takie:
1. Zbiór nie przekracza 16 monet (+ ewentualnie 4).
2. Chciałbym, aby monety były charakterystyczne dla danego okresu. Tak jak np. 1 zł lub rybak dla PRL.
3. Z racji ograniczonego budżetu w grę wchodzą numizmaty do 500 zł. Wiadomo, że złotówkę z 1983 kupię za kilka zł, ale pewnie schody zaczyną się idąc dalej za Stanisława Augusta.

Mam dylemat czy trzymać się epok; średniowiecze, renesans, barok etc. czy może pójść po epokach w pieniądzu, tak jak przedstawia to Pan Kałkowski. To druga opcja pasuje mi lepiej.

Gdyby nie kryterium nr 1 wybrałbym klucz kolegi @Mandaryn, bo finalnie byłby to spektakularny widok! No tak, ale z drugiej strony dorwać denara Chrobrego... To chyba tyle 

 Ma to tęce i nogi? Da radę?

[Semis24]

W moim odczuciu w takim zbiorze powinny się znaleźć monety „ikony” swoich czasów takie, z którymi wiąże się jakaś szczególna historia lub takie, które najbardziej obrazują mennictwo danej epoki. Przy podanym przez Pana założeniu, że zbiór powinien zawierać około 16 monet i z uwzględnieniem budżetu do 500 zł, ze swojej strony mogę zaproponować taki zbiór:

1. denar krzyżowy – nie jest to moneta stricte polska ale jednak w XI w. dominuje na naszych ziemiach. Moneta charakterystyczna, wysoki rant sprawia, że jest inna niż wszystkie późniejsze denary
2. coś z okresu denarowego np. denar Władysława Hermana
3. moneta typu brakteatowego – duży wybór, obrazuje charakterystyczną technikę
4. z okresu półgroszowego najlepiej półgrosz Jagiełły (późniejsze są mniejsze)

5. grosz Zygmunta I Starego - pierwsze monety o tym nominale wprowadzone do obiegu na szeroką skalę
6. półtorak Zygmunta III Wazy - chyba najpopularniejszy nominał w tym czasie
7. trojak Zygmunta III Wazy - warto mieć w zbiorze monetę z portretem władcy

8. szeląg (boratynka) Jana Kazimierza 
9. złotówka (tymf) Jana Kazmierza - ciekawa historia
10. szóstak Jana III Sobieskiego - moneta ładna, duża a przy tym stosunkowo tania
11. szeląg lub grosz Augusta III
12. grosz SAP

13. coś z okresu rozbiorowego, najpopularniejsze będzie 10 groszy z 1840 r.
14. II RP – 10 złotych z Piłsudskim z orłem strzeleckim
15. PRL – 5 zł rybak
16. III RP 1 zł

Monety pospolite i dostępne, ale żeby taki zbiorek prezentował się okazale, to też monety powinny być w pięknych stanach.

[xallax]

Ciekawie, ale ja bym wymienił trojak Zygmunta III Wazy na trojak Batorego tak aby nie dublować władcy no i boratynkę na np. no nie wiem, czworak Zygmunta Augusta.

[Mad_Tiger]

Wiem, jest to złom numizmatyczny ale może takie zestawienie zainspiruje trochę :

https://www.monetyforum.pl/viewtopic.php?f=8&t=569&sid=4e5e96d80a8cab32a8ef79208a45981f#p8562

NBP wydaje aktualnie serię "Historia Monety Polskiej" która ma liczyć 20 pozycji od denara Chrobrego po 5 zł z rybakiem.

Dzisiaj (a raczej wczoraj 16.06) wydali 15 monetę z serii złotówka gdańska August III.

Jeżeli zechce Pan zbierać według takiego klucza to życzę zebrania kompletu łącznie ze studukatówką