Aktualności: Termin TWNA XXIV: 31.05-01.06.2024.!

  • 26 Kwietnia 2024, 05:50:00

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: Definicja żetonu i liczmana.  (Przeczytany 1175 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

cancan

  • Triumwirat TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 7 806
Definicja żetonu i liczmana.
« dnia: 30 Stycznia 2021, 22:24:19 »
Przy przeglądaniu wątku z linku poniżej, pomyślałem, ze dobrze byłoby znaleźć definicje dla żetonu i liczmana. Można by ja potem dodać do słownika.
http://forum.tpzn.pl/index.php/topic,15728.msg119487.html#msg119487

Za Andrzejem Mikołajczykiem
Cytuj
Liczman: (niem. Raitpfennig, Rechenpfennig), krazek metalowy sluzacy w sredniowieczu i w okresie nowozytnym do liczenia na specjalnej desce rachunkowej, pokrytej 5 poziomymi liniami przedzielonymi pionowa kreska na 2 polowy, umozliwiajace jednoczesne wykonanie 2 dzialan. Na liniach rachmistrz ukladal liczmany w nastepujacy sposob...
Zeton: monetopodobny przedmiot sluzacy jako dowod platnosci lub udzielonych swiadczen, jako znak kontrolny lub rozpoznawczy.

Za Grosses Lexikon der Numismatik
Cytuj
Rechenpfennige, munzahnliche Marken, die als Hilfsmittel bei dem >>Rechnen auf Linien<< dienten. Sie waren etwa seit dem 13 Jahrhundred im Gebrauch und wurden in Mittel- und Westeuropa bis circa 1700 benutzt. Um die Bedeutung der Rechenpfennig zu erlatern muss ihr Gebrauch und die Geschichte kurz dargestellt werden... Usw.

Czyli: Liczmany, znaki/marki monetopodobne sluzyly pomoca przy liczeniu na liniach. Byly w uzytku w srodkowej i zachodniej Europie od mniej wiecej XIII wieku do okolo 1700 roku.
Koniec cytatow.

Według mnie definicja żetonu pana Mikołajczyka pomija zetony okolicznosciowe, ktore sa chyba najciekawsze, np. koronacyjne.
Jest jednak jasne, ze liczmany mialy tylko jedno zastosowanie.
Z tych definicji wyciągam wniosek, ze właściwie można by zaliczyć liczmany do żetonów, ale nie odwrotnie.
Wśród żetonów byłyby takie, które miały wartość wymienna oraz takie, które tej wartości nie miały.
Niewatpliwie ciekawy jest okres konca XVIII do mniej więcej drugiej dekady XIX wieku w Wielkiej Brytanii, gdzie brakowalo drobnych pieniedzy i rozne banki oraz instytucje posiłkowały sie emisjami nieoficjalnych pieniedzy, ktore teraz zaliczane sa do kategorii "token", osobiscie wlaczylbym je tez do zetonow.
Pozdrawiam,
Jacek

nec fictus, neque pictus

jmskelnik

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 912
    • Historia ukryta w przedmiotach
Odp: Definicja żetonu i liczmana.
« Odpowiedź #1 dnia: 31 Stycznia 2021, 22:34:01 »
Wydaje mi się, że nie da się stworzyć syntetycznej definicji żetonu, bo w różnym czasie różnie rozumiano to pojęcie. W podanej definicji p. Mikołajczyka brakuje mi także medali nagrodowych - solerti, diligentiae, equiti dextero.

Czy koronatki https://kolekcja.zamek-krolewski.pl/obiekt/id/ZKW.N.346 i komunikantki koledzy zaliczą do żetonów?
Skoro niewielki medal z okazji koronacji króla zaliczymy do żetonów, to pewnie niewielki medal z okazji koronacji obrazu jasnogórskiego także. Jeśli tak, to dlaczego żetonem nie będą także inne medaliki religijne, skoro są niewielkich rozmiarów? Może to powinny być żetony, tylko mi intuicyjnie nie pasują? Podobnie jest z komunikantkami, które niczym nie różnią się od żetonów, a formalnym językiem definicji można by je nazwać znakami upoważniającymi. Jeśli jednak znaki upoważniające, to dlaczego tylko te w formie małych krążków?

Mam wrażenie, że pojęcie żetonu jest nieostre i trochę intuicyjne. Choć wszyscy wiemy, że punktem wyjścia jest niewielki krążek, to nikt tego nie przyzna w definicji. Wiadomo bowiem, że natychmiast pojawi się pytanie o granicę między żetonem, a medalem. Najlepiej podaną w milimetrach lub calach  :)

 

R E K L A M A
aukcja monet