Aktualności:

  • 07 Grudnia 2024, 02:53:09

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?  (Przeczytany 6077 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Łukasz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 253
Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« dnia: 15 Grudnia 2021, 17:49:34 »
Moje Osty, Fenigi, 50 groszy 1938, itp., przechowywane przez kilka lat w szafce na paletkach, rdzewieją niestety z czasem. Naloty rdzy nie są zbyt agresywne, ale nierówne i niezbyt „estetyczne”. Nie znalazłem jeszcze sposobu, aby temu zapobiec.
Zamierzam je przemyć delikatnie alkoholem (co wydaje się usuwać świeże naloty rdzy) i pokryć je cienką warstwą dobrego bezbarwnego wosku do konserwacji mebli. Spróbowałem na jednej monecie i efekt „wizualny” wydaje się bardzo dobry. Naloty zmyły się częściowo alkoholem a resztki rdzy straciły świeży rudawy kolor i wtopiły się w wosk – co przywróciło monecie jej wcześniejszy wygląd.
Problem z tym, że nie wiem jak żelazo zareaguje na taki wosk w czasie?

Może ktoś zna leprze sposoby, zarówno na bezinwazyjne czyszczenie jak na konserwowanie i przechowywanie monet żelaznych?

zdzicho

  • Rada Oficerów TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 778
  • Legitymacja: 106
  • Zainteresowania: Boratynki
Pozdrawiam. zdzicho

Łukasz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 253
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #2 dnia: 15 Grudnia 2021, 18:41:46 »
Olejki, itp. już sprawdziłem. Faktycznie skuteczne i nadają monetom bardzo przyjemny aspekt, ale monety stają się jednak trochę klejące, łapią kurz, a szczególnie te czerwone mikro-włoski z paletek… Mam nawet taką czystą wazelinę apteczną (podobno jest najlepsza do konserwacji metali) i spróbowałem już kilka lat temu – z takim samym rezultatem. W sumie, po jakimś czasie, musiałem przemyć monety acetonem.

zdzicho

  • Rada Oficerów TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 778
  • Legitymacja: 106
  • Zainteresowania: Boratynki
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #3 dnia: 15 Grudnia 2021, 18:59:52 »
Dlatego nic o wazelinie nie napisałem. Natomiast po przetarciu odrobiną oleju wazelinowego i wytarciu do sucha przez 40 lat nie zaobserwowałem takich skutków. Ale oczywiście, to Pana decyzja.
Pozdrawiam. zdzicho

Łukasz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 253
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #4 dnia: 15 Grudnia 2021, 19:11:33 »
Dziękuję za wyjaśnienia. Faktycznie, dokładnie tego oleju wazelinowego nie sprawdzałem.
Intryguje mnie także wosk. Zdarza się że na aukcjach monety opisywane są jako pokryte woskiem. Zdarzyło mi się też kupić monety, które ewidentnie były pokryte warstwą wosku. Może to jakaś stara dobra metoda, a może jakiś specjalny wosk do konserwacji monet?

zdzicho

  • Rada Oficerów TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 778
  • Legitymacja: 106
  • Zainteresowania: Boratynki
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #5 dnia: 15 Grudnia 2021, 19:36:05 »
Zrobione chwilę temu. Ze względu na kształt leżą na palecie
 
zg.jpgJak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?

Pozdrawiam. zdzicho

kocelot

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 144
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #6 dnia: 15 Grudnia 2021, 20:02:36 »
Też zabierałem się do zadania podobnego pytania. 
W mojej sytuacji fenigi KP przechowywane w szczelnych holderach przez dziewięć lat zaczęły rdzewieć. 
Miałem kilka "menniczych" sztuk które wyłupałem z puszek NGC i ostatnio zauważyłem postępujące ogniska rdzy, ale nie na wszystkich.  Wróciłem do zdjęć monet robionych tuż po wyjęciu i te z wyraźną rdzą teraz, już wtedy miały mikroskopijne kropeczki rdzy.  Zdecydowana większość tych które były czyste wtedy, są czyste teraz, tylko, z tym że też nie wszystkie.
Moje wnioski są takie, że holdery niekoniecznie blokują postęp rdzy, ale dość skutecznie blokują tworzenie się nowej.
Zastanawiam się też czy nie popełniłem błędu wyjmując ze slabów, jednak podejrzewam, że i tak by zardzewiały i teraz miałbym czerwone MS'y.

Ogólne pytanie do wtajemniczonych: jak to się stało, że monety przetrwały prawie sto lat bez holderów, slabów, czy innych nowoczesnych wynalazków, a u mnie przez kilka lat zardzewiały?  Czuję się zawiedziony bo jestem tylko kustoszem monet na okres mojego życia.  Wydawało mi się, że dbam o nie odpowiednio, a wygląda na to, że jednak nie...

Poszperałem po forach angielskojęzycznych, i tam stwierdzili, że monety "i tak zniszczone" więc można zastosować "naval jelly rust remover".  Przetestowałem na trupku.  Rzeczywiście rdzę całą zdjęło, ale wydaje mi się, że metoda zbyt inwazyjna - wyżera za mocno.  Boję się użyć na lepeij zachowanych fenigach.

Spróbuję zastosować metodę podpowiedzianą przez zdzicho, i mam nadziję, że załatwi sprawę.

Łukasz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 253
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #7 dnia: 15 Grudnia 2021, 20:14:19 »
Nie znam dobrze tych notgeldów, ale wygląda to dobrze. Czy one były cynkowane?

Oczywiście, żelazo i stal mogą też być bardzo różne, mniej lub bardziej rdzewne. Podobno monet cynkowanych (i generalnie, powlekanych starszymi metodami) nie należy traktować żadnymi olejami. Zwłaszcza tych w gorszych stanach, z ubytkami powłoki cynkowej. Olej, jaki by nie był, ma dużą zdolność penetracji i może, w niektórych przypadkach, odwarstwić cynkową powłokę, zwłaszcza w miejscach nadwyrężonych czasem i zużyciem. Stąd wydawało mi się, że np. dla fenigów KP lepszy byłby jednak wosk.


rom57

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 325
  • Legitymacja: 110
  • Zainteresowania: ZIIIW, boratynki i inne
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #8 dnia: 15 Grudnia 2021, 21:06:05 »
Też używam wazeliny technicznej, warunek trzeba usunąć korozję i później nic się nie dzieje (zresztą stosuje to też do innych monet, starego srebra, miedzi).

zdzicho

  • Rada Oficerów TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 778
  • Legitymacja: 106
  • Zainteresowania: Boratynki
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #9 dnia: 15 Grudnia 2021, 21:29:32 »
1/ Monety KP, osty i zielonogórskie notgelty wykonane są z żelaza. Produkowane w Niemczech w tym samym przedziale czasowym.
2/ Monety są przechowywane od lat na takich: https://allegro.pl/oferta/paleta-zasuwka-na-15-monet-klipa-prl-11569564911 paletach, a wcześniej na paletach wykonywanych własnoręcznie, bez żadnych kapsli.
3/ W ciągu 40 lat, a niektóre egzemplarze nawet dłużej nie zmieniły wyglądu.
4/ Wazeliny nie stosuję, bo jest zbyt lepka
5/ Wosku nie stosuję , bo widać go na monecie moim zdaniem. Wiem, że jest modny.
Nic więcej do napisania nie mam.


Pozdrawiam. zdzicho

Łukasz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 253
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #10 dnia: 15 Grudnia 2021, 21:48:09 »
Zastanawiam się też czy nie popełniłem błędu wyjmując ze slabów, jednak podejrzewam, że i tak by zardzewiały i teraz miałbym czerwone MS'y.

Ogólne pytanie do wtajemniczonych: jak to się stało, że monety przetrwały prawie sto lat bez holderów, slabów, czy innych nowoczesnych wynalazków, a u mnie przez kilka lat zardzewiały? 
Niestety, monety przeznaczane na sprzedaż (także te wysyłane do gradingu), poddawane są często rożnym chemicznym liftingom. Nawet jeżeli robione to jest w miarę profesjonalnie, moneta może po pewnym czasie zareagować w nieprzewidywalny sposób, także w slabie.

Łukasz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 253
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #11 dnia: 15 Grudnia 2021, 22:13:01 »
1/ Monety KP, osty i zielonogórskie notgelty wykonane są z żelaza. Produkowane w Niemczech w tym samym przedziale czasowym.
Nie znam notgeldów, ale wydaje się, że osty i fenigi KP to dwie różne sprawy. Osty są faktycznie z żelaza. Fenigi też, ale krążki żelazne były pokrywane (prawdopodobnie przed biciem monet), powłoką cynkową: cf: Chałupski, Specjalizowany katalog…, wyd. 4, str. 38-39. Z mojego doświadczenia mogę powiedzieć, że osty dużo łatwiej rdzewieją. Fenigi w dobrych stanach, na których zachowała się dobrze cynkowa powłoka, praktycznie nie rdzewieją (mogą zmieniać aspekt, pokrywać się ciemną matową patyną, ale nie rdzą). Jeżeli rdzewieją, to w miejscach w których powłoka jest wytarta lub złuszczona.

rubinowakrew

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 2 540
    • Katalog Półtoraków
  • Legitymacja: 111
  • Zainteresowania: Półtoraki i inne monety Zygmunta III, monety górnośląskie.
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #12 dnia: 15 Grudnia 2021, 22:29:12 »
Jak ktoś ma jakiegoś złoma do testów to może spróbować wrzucić na jakiś czas do roztworu NaOH o pH 10 lub ciutkę więcej. Do zrobienia takiego roztworu można wykorzystać płyn conservo.
Wysokie pH powoduje wytworzenie na powierzchni stali ochronnej warstwy tlenków żelaza III (zamiast rdzy - czyli tlenków i wodorotlenków żelaza II). Jedynie nie wiem jak długo trzeba by było moczyć monety.
Co za czasy.... Falsy się patynuje, oryginały poleruje a kupuje się napisy na pudełkach...

rubinowakrew

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 2 540
    • Katalog Półtoraków
  • Legitymacja: 111
  • Zainteresowania: Półtoraki i inne monety Zygmunta III, monety górnośląskie.
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #13 dnia: 15 Grudnia 2021, 22:32:46 »


Ogólne pytanie do wtajemniczonych: jak to się stało, że monety przetrwały prawie sto lat bez holderów, slabów, czy innych nowoczesnych wynalazków, a u mnie przez kilka lat zardzewiały?  Czuję się zawiedziony bo jestem tylko kustoszem monet na okres mojego życia.  Wydawało mi się, że dbam o nie odpowiednio, a wygląda na to, że jednak nie...


w jakiś sposób obniżyło się pH środowiska. To i zaczełą się rdza.
Co za czasy.... Falsy się patynuje, oryginały poleruje a kupuje się napisy na pudełkach...

zdzicho

  • Rada Oficerów TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 778
  • Legitymacja: 106
  • Zainteresowania: Boratynki
Odp: Jak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?
« Odpowiedź #14 dnia: 15 Grudnia 2021, 23:42:59 »
Niestety nie mam już zdjęć moich monet, bo sprzedałem KP i osty. Zostało mi zdjęcie 50 groszy niklowanej też konserwowanej olejem wazelinowym- bez efektów ubocznych jak widać.
 
nikiel.jpgJak czyścic, konserwować i przechowywać monety żelazne?

W katalogu jest napisane " prawdopodobnie", bo na większości monet KP trudno się cynku doszukać. Z moimi monetami KP tak konserwowanymi przez lata nic się nie działo
Skoro olej wazelinowy stosuje się do konserwacji urządzeń różnych stopów, a także w przemyśle elektronicznym, to nie może być szkodliwy.
Rdza na monetach żelaznych, patyna na miedzianych jest efektem postępującego zanieczyszczenia powietrza.
Pozdrawiam. zdzicho

 

R E K L A M A
aukcja monet