Boratynka 1665 Wilno nienotowana

[borat56]

Zdobyłem ostatnio ciekawą boratynkę.  Wg mnie to A.21.22.1.1c.b (R2), str.433. Przy okazji, bardzo proszę o zweryfikowanie rozpoznania odmiany. Moją uwagę zwróciła interpunkcja w napisie otokowym rewersu. Chodzi o rozbicie kropką słowa LI-T i brak kropki między DVCLIT. Myślę, że jest to warte odnotowania. Zauważyłem, że odmiany interpunkcyjne są u Wolskiego jednym z kryteriów ustalania rzadkości monety. Proszę o opinię.
Pozdrawiam.
P.s.
Znalazłem w zbiorze drugą taką monetę z Wilna A.21b.11.1a (R3). Też mamy kropkę w słowie LI-T. Ale tutaj kropka między DVC-LIT została umieszczona. Dołączam zdjęcie.

[zdzicho]

Z uwzględnianiem interpunkcji bywa różnie. Trzeba pamiętać, że były tysiące stempli. Litery, cyfry, kropki stawiali pomocnicy rytownika i często te kropki stawiali wedle uważania. Proszę zerknąć w katalogu np. na str.437 poz. A.21.22.1a.1c jest LI.T. na str.439 poz. A21.61 jest LI.T, na str. 440 poz. A.21a.11.1.1c jest LI.T itd. albo tutaj na kropki na awersie- nie są uwzględniane jako warianty:
 

Boratynka 1665 Wilno nienotowana

Ja w kropkologię się nie bawię, bo to zamula obraz emisji w danej mennicy i roczniku, jest to odmienność niskiej rangi. Natomiast ostateczna decyzja, jak zawsze powtarzam, zależy od kolekcjonera. To Pan decyduje czy takie drobiazgi są warte wyróżnienia.

[borat56]

Dziękuję. Pozwolę sobie jednak na głos polemiczny. A co z błędnymi napisami? Podwojone litery, odwrócone, brak liter itp, itd. Jest tego w katalogu całe mnóstwo. W zasadzie można by użyć wszystkich Pana argumentów, żeby też je ignorować. A jednak wg Wolskiego zawsze zwielokrotniają rzadkość, a co za tym idzie wartość monety. Jeśli np. zamyślony rytownik odwrócił literę V i teraz wartość tej monety jest 10 razy większa od zwykłej odmiany to, wg mnie, jeśli w słowie LIT po dwóch literach wybił kropkę z uwzględnieniem miejsca na nią bo między DVCLIT o niej zapomniał (za szybko kończył mu się napis), to ranga tego błędu jest co najmniej równie duża jak równie bezmyślny błąd z literą do góry nogami.

[khubeo]

Trochę niezręcznie jest mi się wypowiadać na temat boratynek, bo jest to dość obca mi dziedzina, ale biorąc pod uwagę gigantyczną liczbę stempli i możliwość występowania różnic róźnego kalibru,  które jedni uwzględniają, a inni niekoniecznie, uważam że wszelkie dywagacje na temat wartości finansowej tych monet różniących się drobnymi szczegółami są jałowe. Żeby można było mówić o godnej uwagi cenie możliwej do uzyskania za boratynkę, musi to być albo bardzo dobrze wybity egzemplarz w doskonałym stanie, albo wyjątkowa rzadka odmiana (poważna odmiana, nie drobny wariant), a najlepiej połączenie jednego i drugiego. Pisał o tym kilka razy kolega zdzicho, który tem tematem zajmuje się od lat, i którego zdanie w tym temacie bardzo szanuję, pomimo że kilka razy mieliśmy jakieś różnice w opiniach.

[borat56]

Kolega Zdzisław jest dla mnie niekwestionowanym autorytetem. Z jego doświadczenia i wiedzy czerpiemy przecież pełnymi garściami. Mój wpis miał trochę inny wydźwięk. Bo uwagi kolegi jak i kolegi Zdzisława w pewnym sensie rozsadzają sens klasyfikacji monet w katalogu Wolskiego w kontekście rzadkości występowania. Przyznam, jestem skołowany. Dam przykład: w jednej z odmian wileńskich tylne nogi konia rozdzielają słowo MAG i tylko z tego powodu otrzymała ona status R4. Niedawno pokazałem swoją monetę gdzie, odwrotnie, w typowej odmianie cyfry daty są rozdzielone głową konia a w mojej nie. Pan Zdzisław zasugerował wtedy, że nie ma to wpływu na określenie rzadkości monety. Proszę zrozumieć, jestem początkującym boratynkowcem. Dotąd uważałem katalog Wolskiego za referencyjny a teraz czuję, że umykają mi punkty odniesienia... Większość najrzadszych odmian to przecież literówki w napisach... A czym innym są błędy interpunkcyjne?

[zdzicho]

Każdy autor katalogu prezentuje w nim swój pomysł na klasyfikację monet. Autor określa co według niego jest różnicą istotną dla wyróżnienia odmiany, wariantu, a co nie jest. Jak spojrzymy na katalogi innych monet różnych autorów, to jest to widoczne. Dlatego zawsze podkreślam, że to każdy kolekcjoner musi zdecydować jak będzie katalogował swój zbiór. Czy przyjmie pomysł autora katalogu i będzie zbierał monety wiernie według katalogu czy też uzna katalog za pewien fundament, na którym będzie budował kolekcję według swojego pomysłu. Zresztą C. Wolski w części Od Autora napisał: "oto trzymasz Drogi Czytelniku klucz do wrót boratynkowego świata".
Zaczynałem od zbierania wszystkich roczników i mennic, z czasem ostały się dwie mennice i tylko jeden portret. Obecnie mam w zbiorze około 150 monet tylko z jednym portretem. A ile jest portretów w katalogu? Emisja boratynek, to blisko 2 miliardy monet i możliwości budowania zbioru według swojego pomysłu jest ogromna ilość. Jeśli Pan wybierze jeden temat i zacznie go zgłębiać, to zobaczy Pan jakie to wciągające i ile monet nie ma w katalogu, bo przy takiej emisji jest to niemożliwe. U mnie lekko licząc 1/3 monet nie jest u Wolskiego notowana. Taka specyfika tej emisji.
Co do błędów. 2 lata temu napisałem taki artykuł o błędach: https://www.katalogmonet.pl/Newsy-numizmatyczne/B%C5%82%C4%99dy-na-boratynkach  i taki cytat:
"Mistrz skupiał się na tworzeniu portretu władcy i Orła lub Pogoni litewskiej. Pozostałe elementy treści monety takie jak herby, litery napisu otokowego, monogramy, cyfry daty odbijali puncami na stemplu pomocnicy, często analfabeci. Dodać trzeba ogromny hałas dochodzący z wielu stanowisk, na których bito monety, pośpiech, słabe oświetlenie, niewielkie rozmiary monety około 16 mm, rozmiar punc około 2 mm i mamy receptę na powstanie błędu na stemplu. Oczywiście kontrola jakości wykonania stempli była, bo świadczą o tym dokonywane na monetach poprawki, ale nie wszystkie błędy udawało się zidentyfikować. /.../  Bardzo często skrzynie z boratynkami wprost z mennicy wieziono do zbuntowanych żołnierzy. Nic więc dziwnego, że w tej sytuacji wiele błędów na stemplach umykało kontroli. Nie było też mowy o wycofywaniu monet wybitych stemplami z błędem. Większość ówczesnego społeczeństwa nie umiała czytać i pisać, a więc mało kto mógł zauważyć taki błąd."
Są zbieracze błędów, bo uważają, ze skoro dzisiaj błędy na monetach są rzadkie i takie monety są drogie, to i boratynki z błędami są rzadkie i drogie.
Ja uważam, ze jeśli na boratynce jest możliwy do popełnienia jakiś błąd, to na pewno został popełniony i monet z błędami jest bardzo wiele. Nie zbieram takich monet. Wole się zachwycać pięknie zachowanymi, prawidłowo wykonanymi i wybitymi egzemplarzami. Ale to mój wybór, Pan ma wolną wolę swojego wyboru

[heniek151]

Przy tak ogromnej ilości dostępnych i obejrzanych wariantów nie jest możliwe zanotowanie i wyszczególnienie wszystkich wariantów interpunkcji. W katalogu jest to rzecz raczej w kategorii ciekawostki, choć aby być konsekwentnym to i wyszczególnione warianty wykropkowań zostały ocenione stopniem rzadkości w niektórych mennicach.
Katalog jest pomocą w budowie szkieletu swojej kolekcji - nie ma potrzeby ściśle się go trzymać przy zaczynaniu przygody z boratynkami. Jesto częsty błąd początkujących, że od razu rzucają się na głęboką wodę i chcą zbierać wszystkie poziomy klasyfikacji boratynek. Na początkowym etapie interpunkcję spokojnie sobie można podarować, jak również mitry czy korony, a nawet Pogonie i Orły. Wielu kolekcjonerów pytało się mnie jak zacząć zbierać i odpowiadałem żeby wpierw roczniki i mennice (czyli litery początkowe w numeracji - np. KU60.A, B, C itd.), dalej można podstawowe typy głowy (mała, średnia, duża) i napisy otokowe. A jeszcze dalej to już sam kolekcjoner decyduje, co i jak ma zbierać, za rączkę nie trzeba go cały czas trzymać.  Na podstawie jednej mennicy może się pokusić nawet o zbudowanie własnego specjalistycznego zbioru obejmującego np. ładnie zachowane egzemplarze LU61 z podziałem na warianty rozłożenia kropek itp., których w katalogu nie i nie będzie, bo nie ma takiej potrzeby na poziomie publikacji dla szerszej rzeszy kolekcjonerów.

[zdzicho]

Tak dla ilustracji. W górnym rzędzie awersy monet bitych w Ujazdowie- 3 warianty w obecnym katalogu, bo C. Wolski szykuje zmiany w kolejnym wydaniu katalogu
W dolnym rzędzie odmienności, których w katalogu nie ma, ale nie będę się wygłupiał, że nienotowane. To drobiazgi dla mnie istotne, ale drobiazgi i nie ma potrzeby pisania o nich w katalogu. Chociaż pewnie znajdzie się jakiś Janusz biznesu i będzie sprzedawał "bez kropki przed CAS- nienotowana!!! Cena startowa 1000 zł
 

Boratynka 1665 Wilno nienotowana

Można kombinować z rysami twarzy króla, ile tu egzemplarzy nienotowanych. Nie dajmy się zwariować.
 

Boratynka 1665 Wilno nienotowana

[borat56]

... uważam, że jeśli na boratynce jest możliwy do popełnienia jakiś błąd, to na pewno został popełniony i monet z błędami jest bardzo wiele.

To zdanie najbardziej do mnie przemówiło... Zresztą jak tylko podjąłem decyzję o próbie zbudowania kolekcji, przytłoczył mnie ogrom odmian i pododmian. Jeśli uwzględnić podeszły wiek, to jedyną rozsądną drogą jest tworzenie zbioru selektywnego, złożonego z możliwie najładniejszych egzemplarzy. Bardzo Kolegom dziękuję za bezcenne rady. Pozdrawiam.