Dodatki do menniczych stopów srebra

[mmz]

Odpowiedź jest zdaje się prosta skąd rozbieżności pomiędzy wynikami metody NAA a pozostałymi.

Metoda NAA opiera się na badaniu powierzchni oraz rdzenia  Stąd jej zastosowanie jest najdokładniejsze i odnosi się do całej objętości monety. Zatem widocznie pozostałe pierwiastki nie stanowiły w żadnym przypadku powyżej 1% składu stopu i nie zostały zatem pokazane. W sumie szkoda, że zrezygnowano z pełnej prezentacji składu np. do 0,5% zidentyfikowanego pierwiastka.

"NAA - neutronowa analiza aktywacyjna
Technika pozwala na ilościowe i jakościowe oznaczenie pierwiastków. Umożliwia analizę całej monety; zarówno warstwy powierzchniowej jaki i rdzenia, a nie jak w przypadku metod opisanych powyżej tylko z ich powierzchni."

[modsog]

Różnice w metodach, owszem. Ale pytanie nadal aktualne: dlaczego typ IV.6 (analizowane są tam dwie monety, druga też ma mało Ag) zawiera tam mało srebra w porównaniu do innych? Gdzie omówienie wyników? Jakieś wnioski?

EDIT: ok, znalazłem: https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0969806X19306826?token=8C7F581B97EC90D3A9C562D2D1289D231B2F073F2378EF32C85487F4AE63FBA49007B6C912E25B711DAF7A82D4DA2D95&originRegion=eu-west-1&originCreation=20230315105526
Szkoda tylko, że nie raczyli podać choćby tytułu publikacji pod tym wpisem na MNK.

[cancan]

Kilka lat temu dużą wagę przywiązywałem do wszelkich badań składu monet. Być może było to skutkiem mojej profesji. Po zapoznaniu się bliżej z mechanizmami zmian zachodzących z biegiem czasu w monetach, porzuciłem ten kierunek.
Odnoszę też wrażenie, że kilkusetletnie monety charakteryzują się brakiem homogeniczności składu. Dodatkowo ograniczenia metod nieniszczących powodują duże rozbieżności wyników.

Jedyne wartości tego typu pomiarów ograniczają się moim zdaniem do:
1. Przybliżonego składu procentowego głównych składników stopu.
2. Odnotowania domieszek wskazujących na proces rafinacji, tym samym potwierdzające pochodzenie z danej epoki, kiedy używano tych metod.

W przypadku metali używanych w ostatnim stuleciu sprawa jest trochę inna. Procesy utleniania nie są tak zaawansowane ze względu na krótszy czas wystawienia na wpływy środowiska. Metody rafinacji kruszcu są doskonalsze, domieszki powinny być pod bardziej precyzyjną kontrolą. Pamiętajmy jednak, że na przykład metalurgia stali nierdzewnej została przypadkiem odkryta w mniej więcej tym czasie zaraz po I wojnie światowej.

[cancan]

Dokładność pomiaru rzędu 10-16% powoduje wciąż zamieszanie.
Świetnie, że Pan znalazł ten artykuł. Przeczytam w wolnej chwili.

[mmz]

To jeszcze dodatkowo do lektury:

Rozprawa Doktorska "Mikroanaliza wczesnośredniowiecznych zabytków zawierających stopy srebra" Ewelina Agnieszka Miśta – Jakubowska, Otwock – Świerk 2020

https://www.ncbj.gov.pl/sites/default/files/1._rozprawa_dr_emj.pdf

 

Dodatki do menniczych stopów srebra

[mmz]

Polskie monety to wdzięczny temat do badań spektrometrem. Ciekawe dlaczego? Może jest dużo anomalii?

MULTI ‐TECHNICAL STUDY OF SILVER DENARS FROM MEDIEVAL POLAND FOR AN IMPROVED UNDERSTANDING OF THEIR ARCHAEOLOGICAL CONTEXT AND PROVENANCE

M. HRNJIC, S. RÖHRS, A. DENKER, B. WEISSER, J. M. DEL HOYO‐MELÉNDEZ, C. STOESS, M. MATOSZ

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/arcm.12624

 

Dodatki do menniczych stopów srebra

 

Dodatki do menniczych stopów srebra

PS.

z wcześniej wskazanej rozprawy doktorskiej Jakubowskiej:
"Błąd pojedynczego pomiaru EDX wyrażony jako 1σ wynosił < 30 %, przy czym dla pierwiastków głównych (od 5 %wg.) < 10 %."

Co oznacza, że pomiary spektrometrem są wiarygodne i pozwalają na klasyfikację wykrytych pierwiastków w podziale pochodzenia z techniki, technologii, osadu lub produktów korozji.

[mmz]

Napływ srebra z Ameryki nie spowodował inflacji w XVI wieku
Masowy napływ srebra z Ameryki nie spowodował ogromnej inflacji w XVI wieku – jak dotychczas sądzili historycy

https://www.rp.pl/nauka/art6653331-naplyw-srebra-z-ameryki-nie-spowodowal-inflacji-w-xvi-wieku

"Francuzi ustalili pochodzenie monet będących w obiegu w Hiszpanii po odkryciu Ameryki (1492) za pomocą metod fizykochemicznych. Wykorzystali spektrometr masowy. Wykryli w monetach izotopy srebra (109 Ag i 107 Ag), miedzi (65 Cu i 63 Cu) oraz ołowiu (206 Pb, 204 Pb, 207 Pb, 208 Pb). Odmiany izotopowe pierwiastka różnią się liczbą neutronów, ponieważ jednak posiadają tyle samo protonów, nie różnią się właściwościami chemicznymi. Generalnie, monety zawierają 90 proc. srebra, 7 proc. miedzi i 3 proc. ołowiu."

"Jeśli chodzi o monety bite od XVI do XVIII wieku, okazało się, że te z XVI i z początku XVII wieku nie mają wiele wspólnego ze srebrem andyjskim i meksykańskim. Jest to wskazówka, że kruszec z hiszpańskich zaatlantyckich kolonii w tym okresie nie pojawił się jeszcze masowo w Hiszpanii."

"Historyków zaskoczył także inny fakt: monety hiszpańskie bite za panowania Filipa V (1700 – 1746) mają skład izotopowy świadczący o tym, że kruszec pochodził z Meksyku. A to dowodzi, że musiało upłynąć stulecie, aby ten kruszec zastąpił srebro europejskie w hiszpańskiej masie monetarnej.

Francuski zespół zamierza teraz zbadać monety z całej Europy, w tym również z Polski"

Oznacza to, że nie tylko skład stopu jest kluczowy dla określenia autentyczności monety, ale również izotopy pierwiastków zawarte w tym stopie. Np. srebro z Ameryki w denarach Bolesława Chrobrego oznaczałyby, że Polanie odkryli Nowy Świat przed Kolumbem, a może też przed Wikingami.