Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

[khubeo]

Moje zainteresowanie tym wąskim tematem wzbudził taki trojak gdański z 1537 roku:

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

Pozornie żadna rzadkość, trojak dość popularny rocznikowo, jest natomiast smaczek, który stanowi brak poprzeczek w literach A na rewersie. O ile wydaje się, że stosowanie zamiast A odwróconej puncy V i późniejsze dobijanie poprzeczki nie było niczym wyjątkowym, wskutek czego spotyka się te trojaki z różnych roczników z poprzeczkami na różnych wysokościach lub nabitymi nieco ukośnie, to całkowity brak poprzeczek jest już rzadki. Zaglądając do papierowego Igera, znalazłem wyszczególnione tylko dwa warianty bez poprzeczki wśród wszystkich roczników (konkretnie 38 i 39) i dotyczą one braku poprzeczki tylko w jednym A, w słowie GEDANEN.

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

Taka moneta z rocznika 39 była niby notowana tutaj:
https://aukcjamonet.pl/product/15511/zygmunt-i-stary-trojak-3-grosze-1539-gdansk

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

Dlaczego "niby"? Bo kształt litery nie wskazuje na brak poprzeczki, lecz raczej na zatkanie stempla w miejscu dziurki. Informacja o braku poprzeczki jest tu moim zdaniem wynikiem zasugerowania się niezilustrowanym opisem w katalogu. Monet z takim A można spotkać sporo.


Przejrzałem grube kilkaset notowań trojaków gdańskich Zygmunta Starego we wszystkich znanych mi archiwach internetowych, ale nie udało mi się znaleźć ani jednego egzemplarza bez poprzeczek z wymienionych u Igera. Zajrzałem jeszcze do katalogu kolekcji Igera na stronie WCN i okazało się, że znajduje się tam moneta z tych samych stempli Av i Rev, co wspomniany na początku egzemplarz, opisana jako G.37.2.c, ale - co ciekawe - w jej opisie nie zaznaczono braku poprzeczek. (http://iger.wcn.pl/coins/1231)

Poniżej porównanie obu monet oraz zestawienie opisów z katalogu WCN i papierowego:

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

Czy jest to jakiś błąd edytorski, czy też Iger mógłby nie zauważyć braku poprzeczki w monecie ze swojego zbioru, mimo że odnotowywał takie warianty w innych rocznikach?

[khubeo]

Podczas swoich poszukiwań znalazłem także dwie monety, co do których mam wątpliwości, czy jest tam poprzeczka czy nie, bo jakość zdjęć nie pozwala ocenić tego na 100%.
Są to roczniki 38 i 40 (tu mam szczególne wątpliwości, bo w powiększeniu tak jakby widać zarys poprzeczki pokrytej patyną), i w obu przypadkach sprawa dotyczy pierwszej litery A (w słowie AR). Gdyby poprzeczki rzeczywiście tam nie było, byłyby to warianty nienotowane u Igera:

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

Czy ktoś z kolegów spotkał się z jakimiś innymi trojakami gdańskimi Zygmunta I, na których można doszukać się braku poprzeczki?

[pasjonatort]

Nie posiadam zdjęć z takim wariantem, ale należy wspomnieć, że Vossberg odnotował istnienie takich trojaków:

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

Na zdjęciu całej strony jest to słabo widoczne. Dlatego wstawiam wycinek :

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

I kolejny rocznik 1538

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

[khubeo]

Dziękuję, czy dobrze rozumiem że to, co Pan wkleił, to już wszystkie odnotowane w tym katalogu A bez poprzeczki dla wszystkich roczników?

[pasjonatort]

Muszę wyjaśnić, że zdjęcia pochodzą z artykułu Vossberga - Zur Munzgeschichte Preussens, während der Regierung König Sigismund’s I von Polen.
Tekst był zamieszczony w czasopiśmie Zeitschrift fur Munz-, siegel- und wappenkunde wydawanym w Berlinie, Poznaniu, Bydgoszczy.
Tom I z 1841 roku

W kolejnych tomach są publikowane inne artykuły i dopiero w 1852 roku Vossberg wydał je wszystkie w swojej pracy o mennictwie gdańskim. Tam też zamieścił dodatkowe warianty jak ten pisany piórem na jednym zdjęciu. Dlatego musi Pan zajrzeć do pracy Munzgeschichte der Stadt Danzig żeby mieć pewność.

Jeśli się nie mylę to Bahrfeldt opisując zbiór malborski nie wymienił takiego wariantu.

Poza podanymi na zdjęciach wariantami jest tylko jeszcze  jeden trojak.
No. 388 rok 1538
AR na pewno ma typowe A
Natomiast w GEDANEN chyba A jest pałeczki. Napisałem chyba, bo w druku powstało mikro zabrudzenie i nie chcę wprowadzić w błąd.

[cancan]

Dlaczego "niby"? Bo kształt litery nie wskazuje na brak poprzeczki, lecz raczej na zatkanie stempla w miejscu dziurki. Informacja o braku poprzeczki jest tu moim zdaniem wynikiem zasugerowania się niezilustrowanym opisem w katalogu. Monet z takim A można spotkać sporo.

Ponieważ w miejscu poprzeczki i powyżej jest materiał, to nie będzie to zatkanie stempla, ale raczej wykruszenie. Ta „dziurka” byłaby oryginalnie występem, nie zagłębieniem w stemplu.

Czy jest to jakiś błąd edytorski, czy też Iger mógłby nie zauważyć braku poprzeczki w monecie ze swojego zbioru, mimo że odnotowywał takie warianty w innych rocznikach?

Ten uszkodzony stempel z 1538 roku nie jest wariantem napisowym. Jeśli idzie o 1537, to mógł popełnić błąd, nie zauważył, lub zapomniał odnotować.
Użycie odwróconej litery V wydaje się błędem na stemplu, nie koniecznością. Na tym samym stemplu widnieje poprawna litera A, logiczne nabita puncą później.

[khubeo]

Dlaczego "niby"? Bo kształt litery nie wskazuje na brak poprzeczki, lecz raczej na zatkanie stempla w miejscu dziurki. Informacja o braku poprzeczki jest tu moim zdaniem wynikiem zasugerowania się niezilustrowanym opisem w katalogu. Monet z takim A można spotkać sporo.

Ponieważ w miejscu poprzeczki i powyżej jest materiał, to nie będzie to zatkanie stempla, ale raczej wykruszenie. Ta „dziurka” byłaby oryginalnie występem, nie zagłębieniem w stemplu.

Czy jest to jakiś błąd edytorski, czy też Iger mógłby nie zauważyć braku poprzeczki w monecie ze swojego zbioru, mimo że odnotowywał takie warianty w innych rocznikach?

Ten uszkodzony stempel z 1538 roku nie jest wariantem napisowym. Jeśli idzie o 1537, to mógł popełnić błąd, nie zauważył, lub zapomniał odnotować.

Racja oczywiście - wykruszenie nie zatkanie.

[khubeo]

Muszę wyjaśnić, że zdjęcia pochodzą z artykułu Vossberga - Zur Munzgeschichte Preussens, während der Regierung König Sigismund’s I von Polen.
Tekst był zamieszczony w czasopiśmie Zeitschrift fur Munz-, siegel- und wappenkunde wydawanym w Berlinie, Poznaniu, Bydgoszczy.
Tom I z 1841 roku

W kolejnych tomach są publikowane inne artykuły i dopiero w 1852 roku Vossberg wydał je wszystkie w swojej pracy o mennictwie gdańskim. Tam też zamieścił dodatkowe warianty jak ten pisany piórem na jednym zdjęciu. Dlatego musi Pan zajrzeć do pracy Munzgeschichte der Stadt Danzig żeby mieć pewność.

Jeśli się nie mylę to Bahrfeldt opisując zbiór malborski nie wymienił takiego wariantu.

Poza podanymi na zdjęciach wariantami jest tylko jeszcze  jeden trojak.
No. 388 rok 1538
AR na pewno ma typowe A
Natomiast w GEDANEN chyba A jest pałeczki. Napisałem chyba, bo w druku powstało mikro zabrudzenie i nie chcę wprowadzić w błąd.

Dziękuję za podpowiedzi do literatury.

[pasjonatort]

Hobbista aukcja nr 2 w 2004roku, poz. 317

Patrzyłem przez lupę i raczej nie ma tam śladu poprzeczki

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

[khubeo]

Mamy zatem trzeci dość "pewny" egzemplarz.

Znalazłem katalog Vossberga, zaznaczyłem wszystkie A bez poprzeczki. Nie ma wariantu z 1940 bez poprzeczek w obu A. Jedyne roczniki z takim dubletem to 37 i 39. Z tym, że w 37 nie ma wersji z GEDANEN, jest z DANNC3K.

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A

 

Trojaki gdańskie Zygmunta Starego bez poprzeczki w A