Żeby było jeszcze ciekawiej, a także żeby wszystko było w jednym miejscu, dodajmy ilustrację i opis, jakie zamieścił p. Damian Marciniak na fb.
"Talar satyryczny Zygmunta III.
Podczas trwających zaburzeń w Moskwie z powodu osadzenia na tronie moskiewskim Dymitra Samozwańca, a może ze względu na takowe, król Zygmunt III podając za powód zawarcie traktatu zaczepno-odporowego ze Szwecyą i zniewagę posłom polskim uczynioną, wypowiedział w r. 1609 Moskwie wojnę. Stanąwszy na czela 26,000 rycerstwa miasto Smoleńsk oblegał ...
Król atoli po zdobyciu Smoleńska 11 Czerwca 1611 r., zamiast iść do Moskwy i tamże panowanie syna ustalić, całą sprawę do decyzyi sejmu odkłada, a nie zważając na los wojska pozostającego w głębi nieprzyjacielskiego kraju, do Warszawy powraca. Wojsko chorobami, niedostatkiem, a jeszcze więcej niekarnością wycieńczone w Październiku 1612 r. ze stolicy ustępuje ...
Wojsko a z niem kilka tysięcy najemnego żołdactwa, dopominając się wypłaty zaległego żołdu, zniechęcone do kraju powróciło i zawiązawszy się w konfederacyę w sekwestr dobra królewskie i duchowne aż do czasu wypłaty zaległego żołdu wzięło. Nieprzychylne królowi stronnictwo ... kazało na zapłacenie zaległego żołdu wybić z naczyń królewskich i sreber kościelnych talary bez popiersia i bez tytułu królewskiego. Król czując się tem mocno obrażony, nakazał takowe jak najspieszniej z obiegu wycofać i przetopić. Z tego to powodu niezmierna rzadkość tychże talarów się tłómaczy. (zachowana pisownia oryginalna, przez "ó")
Talary te bez liczby lat, bez liter i znaków menniczych, nieopisane w żadnem dziele numizmatycznym, należą również jak trojaki Zygmunta Augusta z r. 1565 i 1566 z napisem: QUI ... do monet satyrycznych zaliczyć.
Na S.G. zamiast popiersia widzimy orła z herbem Wazów na piersiach, w otoku zamiast tytułu królewskiego napis: SI.DEUS.NOBISCUM.QUIS.CONTRA.NOS . na S.O. tarczę z herbami państwa i napis: MONETA.ARGENT.REG.POLO. Gdzie te talary wybite zostały nie wiadomo, lecz należy przypuszczać, iż pochodzą z mennicy Bydgowskiej, gdyż zniechęcone wojsko powróciwszy do kraju i skonfederowawszy się, założyło swe stolice w Bydgoszczy, Brześciu lit. i Lwowie. O istnieniu mennicy lwowskiej podczas panowania Zygmunta III nic nie wiemy, a zatem prawdo-podobnie talary te pochodzić muszą z mennicy Bydgowskiej...
Jeden okaz tych rzadkich talarów znajduje się w zbiorze ks. Radziwiłła, a drugi pojawił się przed kilku laty w Brodach i zdobi obecnie zbiór p. K. Sobańskiego ...
-
Źródło cytatu: M. Kurnatowski "Zapiski numizmatyczne", Tom II, Nr 19, Kraków, Styczeń 1889, str.13-14 / Reprint PTN Warszawa 1993
Pochodzenie ryciny: W/w "Zapiski numizmatyczne" według Reprintu PTN 1993, Tab.XIX Nr.252. Rycina ilustruje monetę pochodzącą ze wspomnianego w powyższym wpisie zbioru K. Sobańskiego
Pytanie do miłośników Polski Królewskiej Uwagę zwraca rozbieżność różnych detali, co jednak można tłumaczyć tym, że rycina jest dość symboliczna, ale już herb na piersi orła, i adnotację "Na S.G. zamiast popiersia widzimy orła z herbem Wazów na piersiach" ciężko pod to podciągnąć.