Aktualności: Już wkrótce, ósmego kwietnia, wybory do Triumwiratu TPZN!

  • 29 Marca 2024, 00:43:12

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: Denary krzyżowe  (Przeczytany 48489 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Mikołaj

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 464
Denary krzyżowe
« dnia: 19 Kwietnia 2010, 11:05:57 »
Jeden z kolegów zapytał mnie o denary krzyżowe. Rzecz jest - w mojej ocenie - na tyle ciekawa, że może warto rozpocząć dyskusję na ich temat na forum.

Garść historii.
Denary krzyżowe przez wiele lat były przedmiotem sporu numimzatyków. Nie były one również przedmiotem jakiegoś szczególnego zainteresowania kolekcjonerów (w przeciwieństwie do czasów obecnych).
Marian Gumowski i inni badacze przed nim twierdzili, że denary krzyżowe (popluarnie zwane krzyżówkami) były to monety słowiańskie (niektórzy wręcz pisali, że polskie), bite na wzór zachodni, a celem ich wytworzenia był handel z ziemiami niemieckimi (w dużym uproszczeniu). M. Gumowski w Corpus Nummorum Poloniae podzielił te denary według wizerunków stempla i wyróżnił kolejne odmiany (osiem odmian).

Pogląd o słowiańskim (Słowian Połabskich) pochodzeniu denarów krzyżowych nie był generalnie negowany w polskiej nauce (niemieccy badacze od zawsze uważali te monety za wytwór niemieckich mennic biskupich), aż do wystąpienia prof. Ryszarda Kiersnowskiego, który wskazał, że denary te są produktem mennic saskich, a zatem należy im przypisać proweniencję niemiecką. To stanowisko było początkiem sporej dyskusji o tych monetach.

Największym odkrytym skarbem denarów krzyżowych był skarb ze Słuszkowa, z  którego znamy około 12 500 sztuk. Pomimo odkrycia skarbu już w 1935 roku, nie był on przedmiotem drobiazgowej analizy. Dopiero dr Adam Kędzierski na przełomie XX i XXI wieku badając monet ze Słuszkowa dostrzegł, że stempel jednego ze słuszkowskich denarów krzyżowych jest identyczny z rewersem monety palatyna Sieciecha (na awersie monety palatyna jest jego monogram). To pozwoliło na wysnucie wniosku, że denary krzyżowe, przynajmniej w części były bite w mennicach polskich za Władysława Hermana (w mennicy książęcej i palatynackiej<?>) i stanowiło punkt wyjścia do dalszego poszukiwania par stempli, badań metrologicznych, analizy porównawczej itd.
Uczony ten zawarł swoje wnioski w kilku publikacjach, które się ukazywały w Wiadomościach Numizmatycznych, z których najważniejszy jest chyba "Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa", [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2.

Aktualnie przyjmuje się, że denary krzyżowe, początkowo bite w niemieckich mennicach biskupich (odmiany najstarsze), zostały następnie niejako przejęte, jako dobry wzór, przez władców piastowskich i na naszych ziemiach kontynuowano ich produkcję. Odmiany młodsze z całą pewnością można uznać za monety polskie.

Denary krzyżowe wymagają jeszcze wielu prac, ale niewątpliwie ustalenia dr. Adama Kędzierskiego stanowią kamień milowy w badaniach nad tym rodzajem monet.
Pozdrawiam
Mikołaj

TPZN nr 20

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #1 dnia: 19 Kwietnia 2010, 11:34:04 »
Fajnie ze taki watek powstal. Dzieki Mikołaj. Mam jeszcze pytanie czy posiadasz te WN:

"Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa", [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2
i
Corpus Nummorum Poloniae

Pozdrowionka
Grzesiek
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

Mikołaj

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 464
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #2 dnia: 19 Kwietnia 2010, 11:36:17 »
Wątek powstał dzięki tobie, bo Ty wyraziłeś zapotrzebowanie ;)
WN mam, CNP nie mam.
Pozdrawiam
Mikołaj

TPZN nr 20

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #3 dnia: 19 Kwietnia 2010, 11:48:41 »
A ten WN masz w postaci elektronicznej moze? czy piapierowej? nie mam tego a chcialbym poczytac o tych denarach ze Słuszkowa.
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

Mikołaj

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 464
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #4 dnia: 19 Kwietnia 2010, 12:02:42 »
Mam tylko w wersji papierowej. Wejdź na stronę wydawnictwa SEMPER, które wtedy wydawało WN, mają jeszcze ten numer w sprzedaży.
Pozdrawiam
Mikołaj

TPZN nr 20

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #5 dnia: 19 Kwietnia 2010, 12:05:08 »
oki juz szukam :) dzieki po raz kolejny ;)
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #6 dnia: 19 Kwietnia 2010, 12:11:10 »
A moze ktorys z kolegow na forum posiada Corpus Nummorum Poloniae w formie elektronicznej ? bede bardzo wdzieczny.

Pozdrawiam
Grzesiek
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

heniek151

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 509
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #7 dnia: 19 Kwietnia 2010, 12:27:53 »
jestem w trakcie poszukiwan. a jak na razie mam to: http://www.denary.com.pl/tablice-marian-gumowski.html
הוֹי הָאֹמְרִים לָרַע טוֹב וְלַטּוֹב רָע שָׂמִים חֹשֶׁךְ לְאוֹר וְאוֹר לְחֹשֶׁךְ שָׂמִים מַר לְמָתוֹק וּמָתוֹק לְמָר (Iz. 5,20)

Nowy katalog boratynek: http://forum.tpzn.pl/index.php/topic,18088.0.html

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #8 dnia: 19 Kwietnia 2010, 12:42:30 »
Wlasnie siedze w robocie i wertuje net i tez sie natknalem na te tablice Henku :) ale bede Ci bardzo wdzieczny jak dopadniesz to CNP no chyba ze mi sie uda szybciej znalezc to Ci podesle.

Pozdrowionka
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

kalita

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 14
  • Smutna moja twarz
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #9 dnia: 21 Maja 2010, 12:13:24 »
Witam

Podsyłam zdjęcia denarka krzyżowego którego mam w kolekcji , obecnie wystawiony do sprzedaży. Dotykając wątku z denarami krzyżowymi , moje osobiste spostrzeżenia na ich temat są takie , że te bite w Saksonii były z lepszego srebra , bite u nas były z gorszego srebra a często były też bite w miedzi i srebrzone lub cynowane.
http://img266.imageshack.us/img266/9307/denarkrzyowyawers.jpg
Denary krzyżowe

http://img191.imageshack.us/img191/8627/denarkrzyowyrewers.jpg
Denary krzyżowe


Jest to trochę rzadsza odmiana gdzie jedno z ramion krzyża na rewersie stanowi pastorał.
« Ostatnia zmiana: 21 Maja 2010, 12:16:21 wysłana przez kalita »

Mikołaj

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 464
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #10 dnia: 21 Maja 2010, 12:18:38 »
Chyba nie do końca tak było, te nasze też są z dobrego srebra, miedziaki są fałszywkami z epoki. Nie wiem czy rzucił Pan okiem na opracowanie dr. Kędzierskiego o metrologii denarów ze Słuszkowa (było w WN).
Pozdrawiam
Mikołaj

TPZN nr 20

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #11 dnia: 21 Maja 2010, 16:20:16 »
No wlasnie Panowie, ja tez ma problem z zaklasyfikowaniem mojej sztuki, czy to Saksonia czy Polska.
A to moja sztuka krzyzowki.

http://img138.imageshack.us/img138/5605/95173672.jpg
Denary krzyżowe


http://img340.imageshack.us/img340/3466/92593472s.jpg
Denary krzyżowe
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

kalita

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 14
  • Smutna moja twarz
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #12 dnia: 21 Maja 2010, 16:56:28 »
Opracowania nie czytałem , na pewno były i nasze krzyżówki bite w dobrym srebrze czego przykładem mogę byś poszerzone krzyżówki przypisywane typowo do bić polskich biskupów. Zresztą wystarczy spojrzeć na idące równolegle do krzyżówek denary królewskie , denary Chrobrego są bite w bardzo dobrym srebrze , natomiast już od Śmiałego sreberko jest coraz częściej gorszej jakości. Na pewno miały na to wpływ prawie cały czas toczące się wojenki. Wiadomo jak skarbiec pełny to i moneta lepsza , jak w skarbcu puściutko to i moneta marna. Co do fałszerstw to praktycznie nie występują one na terenie Niemiec , u nas zaś regularnie.  

Chyba nie do końca tak było, te nasze też są z dobrego srebra, miedziaki są fałszywkami z epoki. Nie wiem czy rzucił Pan okiem na opracowanie dr. Kędzierskiego o metrologii denarów ze Słuszkowa (było w WN).

rademenes1

  • Członkowie TPZN
  • Użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 71
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #13 dnia: 21 Maja 2010, 21:05:00 »
Kolego acidboy
Piękny ten denarek krzyżowy.
Niezależnie czy saski czy polski, stanowi ozdobę zbioru. :)
TPZN 039
Allegro - rademenes 1976

acidboy

  • Członkowie TPZN
  • Stały bywalec
  • *
  • Wiadomości: 457
Odp: Denary krzyżowe
« Odpowiedź #14 dnia: 21 Maja 2010, 21:08:33 »
To fakt jest naprawde piekny. male a tak cieszy :)
Pozdrawiam
Grzesiek
TPZN 050

 

R E K L A M A
aukcja monet