Aktualności: Już wkrótce, ósmego kwietnia, wybory do Triumwiratu TPZN!

  • 28 Marca 2024, 18:09:57

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork  (Przeczytany 13211 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

orcik

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 8
szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« dnia: 06 Grudnia 2011, 19:19:32 »
Witam,

Na początku witam serdecznie, jako nowy użytkownik tego wspaniałego forum, ale jako stały wcześniejszy bywalec.
Chciałbym rozpocząć wątek odnośnie szóstaka malborskiego z roku 1596, odmiana z dużą głową króla. Ostatnio miałem przyjemność oglądać takową monetą i jestem ciekawy historii jej powstania, czy moneta ta poprosu była walcowana stemplem z roku 1599? Z obserwacji aukcji jest to moneta bardzo rzadka i nie czesto spotykana, jaki może być realny stopień rzadkości owego szóstaka? Wydaje się, iż może to być jedna z najrzadszych odmian szóstaków malborskich.
Ostatnie notoanie to PGNUM: http://www.pgnum.pl/auction/szostak-1596-malbork-p-5351.html
Na WCN są tylko 2 notowania.

Pozdrawiam

Optimus_Prime

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 1 001
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #1 dnia: 07 Grudnia 2011, 14:09:04 »
Witam. Na pierwsze pytanie nie odpowiem, bo nie rozumiem do końca jak coś zrobione w roku 1596 mogło być wykonane za pomocą elementów z 1599. To tak na chłopski rozum. Nie znam się też na technice menniczej. Kwestia stopni rzadkości w ogóle spędza mi sen z powiek od dłuższego czasu. Oczywiste jest, że szóstak malborski z 1596 roku z małą głową to moneta pospolita. Inną sprawą jest jak zaczniemy rozważać dziwne liczby, które się z tym wiążą. W archiwum wcn mamy (przepraszam za skróty myślowe) :
małych głów ~ >100 - Kopicki R1
dużych=3 - R1
szóstaków z lublina = 4 - R5
z bydgoszczy=3 - R7
R1, jak wiemy, odpowiada 15tys-80 tys sztuk zachowanych do dziś. Przypuśćmy, że zachowało się 40 tysięcy. Z jednej pary stempla awersu można otrzymać sporo monet przyjmijmy, że 30 tysięcy. Załóżmy, że przeżywalność monet do dziś to 2%. [W publikacji z której wziąłem te dane przyjmuje się 50 tysięcy z jednej pary stempla i i 0,25% przeżywalności!]. Zatem, aby moneta miała rzadkość R1 musiało być wybitych: 50*40000= 2 mln. Jest to przy tych założeniach niezbyt realny nakład. Chyba zbyt duży a optymistycznie założyłem przeżywalność. Proszę też podstawić sobie przeżywalność 0,5% (która jest jak najbardziej możliwa). Ustalenie współczynnika przeżywalności monet jest według mnie kluczowe przy ocenie stopnia rzadkości. Wróćmy teraz do szóstaka z dużą głową. W archiwum wcn są trzy różne stemple awersu. Co daje ilość monet wybitych ok 100 tysięcy ( 3X30tysięcy). Mnożąc przez przeżywalność otrzymuję 2 tysiące sztuk zachowanych do dziś. Wniosek z tego taki, że szóstak ląduje w stopniu R3. Czy realny to stopień? Według mnie tak. Porównując jednak z szóstakiem z lublina z rzekomym R5 zaczynam mieć wątpliwości czy może nie należałoby zwiększyć stopnia do R4. Przy rzadkich monetach ( powyżej R3) zabawa z szukaniem stempli awersów ma sens. Jednak, dla popularnych monet łatwo zauważyć, że:
- liczba wybitych monet musiała by iść w kilkanaście milionów sztuk a niekiedy w dziesiątki milionów (przyjmując obecnie proponowane ilości monet zachowanych dla stopni poniżej R2-R3).
-Przy dużych ilościach monet szukanie stempli awersów jest trudne.
Jaki z tego wniosek? Używanie obecnych stopni rzadkości, które opracowano 100 lat temu nie ma sensu szczególnie przy monetach popularnych. Mam nadzieję, że częściowo odpowiedziałem na pytanie. Tekst pisałem na kolanie, więc proszę wybaczyć błędy wszelkiej maści. Pozdrawiam.

Gradiv

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 694
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #2 dnia: 07 Grudnia 2011, 20:15:01 »
To z pewnością najrzadszy z malborskich, a i jeden z w ogóle najrzadszych szóstaków Zygmunta III. Według mnie błąd rytownika stempla z 1599 r. (odwrócił puncę), szybko zauważony, skoro jest tak rzadko spotykany. Wszystkie znane odbitki są ze świeżutkiego stempla. Ciekawostka - istnieje fals z epoki z dużą głową, ale zupełnie odmienny, był w zbiorze Saurmy: http://www.medievalcoinage.com/saurma/someoldcoins.org/saur/g/r921.htm

Optimus_Prime

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 1 001
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #3 dnia: 07 Grudnia 2011, 20:57:55 »
Nie wiedziałem, że to szóstak z 1599 roku, ciekawe. Skoro Pan twierdzi, że to incydentalna sprawa to dlaczego na wszystkich monetach spotykanych np. w archiwum wcn widnieją przesunięcia elementów względem siebie( np. kropki) = różne stemple?

Gradiv

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 694
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #4 dnia: 08 Grudnia 2011, 18:46:28 »
Do końca nie wiadomo jak to było, ale skoro "duża głowa" pojawia się liczniej w 1599 r., to wydaje się logiczne że taki błąd nastąpił. Chyba, że to jakaś próbna odbitka. Ale z kolei takie raczej nie pochodzą z maszyny walcowej, która z założenia służyć miała masowej produkcji. Odmian stempli musi trochę być z tego samego powodu - np. na zachowanym walcu do ortów gdańskich jest, o ile dobrze pamiętam 8 stempli. Szóstaki są nieco mniejszej średnicy, więc na takim samym mogło się zmieścić 10 ;) więc już na rozpoczęcie produkcji możemy mieć 10 minimalnie różniących się odmian. Przy ówczesnej technice  przygotowywania 100 % zgodność rysunku każdej z par stempli jest mało prawdopodobna.

orcik

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 8
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #5 dnia: 08 Grudnia 2011, 21:05:22 »
Witam,

Bardzo dziękuję za cenne informacje, może przyszłość odkryje kolejne ciekawostki zwiazane z ta monetą ;)
Biorę się do roboty i kompletuję rodzaje stempli :P

Pozdrawiam

orcik

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 8
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #6 dnia: 26 Grudnia 2011, 17:44:25 »
Witam ponownie,

Moge powiedzieć, iż jestem szczęsciażem :P po solidnych poszukiwaniach udało mi sie wreście znaleść i zakupić egzemplarz omawianego szóstaka " z dużą głową" :)
Oto mój egzemplarz

http://img220.imageshack.us/img220/9245/awers.jpg
szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork


http://img201.imageshack.us/img201/6163/rewers.jpg
szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork



granit01

  • Nowy użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 7
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #7 dnia: 27 Grudnia 2011, 13:51:05 »
Witam,
Coś odpisałem na allegro na ten temat :)
http://allegro.pl/phorum/read.php?f=274&i=192911&t=192866&granit01=672576&msg=Dodano+post.
pozdrawiam
rafał janke

petroniusz15

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 2 101
  • tam dom twój gdzie serce twoje
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #8 dnia: 30 Grudnia 2011, 20:10:14 »
stan zachowania - piękny; pogratulować nabytku :)
pomorze średniowieczne z krzyżactwem , polska królewska , prl obiegowe, IIrp obiegowe
członek TPZN nr 52

Marienburg

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 154
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #9 dnia: 07 Maja 2014, 10:30:21 »
Witam. Na pierwsze pytanie nie odpowiem, bo nie rozumiem do końca jak coś zrobione w roku 1596 mogło być wykonane za pomocą elementów z 1599. To tak na chłopski rozum. Nie znam się też na technice menniczej. Kwestia stopni rzadkości w ogóle spędza mi sen z powiek od dłuższego czasu. Oczywiste jest, że szóstak malborski z 1596 roku z małą głową to moneta pospolita. Inną sprawą jest jak zaczniemy rozważać dziwne liczby, które się z tym wiążą. W archiwum wcn mamy (przepraszam za skróty myślowe) :
małych głów ~ >100 - Kopicki R1
dużych=3 - R1
szóstaków z lublina = 4 - R5
z bydgoszczy=3 - R7
R1, jak wiemy, odpowiada 15tys-80 tys sztuk zachowanych do dziś. Przypuśćmy, że zachowało się 40 tysięcy. Z jednej pary stempla awersu można otrzymać sporo monet przyjmijmy, że 30 tysięcy. Załóżmy, że przeżywalność monet do dziś to 2%. [W publikacji z której wziąłem te dane przyjmuje się 50 tysięcy z jednej pary stempla i i 0,25% przeżywalności!]. Zatem, aby moneta miała rzadkość R1 musiało być wybitych: 50*40000= 2 mln. Jest to przy tych założeniach niezbyt realny nakład. Chyba zbyt duży a optymistycznie założyłem przeżywalność. Proszę też podstawić sobie przeżywalność 0,5% (która jest jak najbardziej możliwa). Ustalenie współczynnika przeżywalności monet jest według mnie kluczowe przy ocenie stopnia rzadkości. Wróćmy teraz do szóstaka z dużą głową. W archiwum wcn są trzy różne stemple awersu. Co daje ilość monet wybitych ok 100 tysięcy ( 3X30tysięcy). Mnożąc przez przeżywalność otrzymuję 2 tysiące sztuk zachowanych do dziś. Wniosek z tego taki, że szóstak ląduje w stopniu R3. Czy realny to stopień? Według mnie tak. Porównując jednak z szóstakiem z lublina z rzekomym R5 zaczynam mieć wątpliwości czy może nie należałoby zwiększyć stopnia do R4. Przy rzadkich monetach ( powyżej R3) zabawa z szukaniem stempli awersów ma sens. Jednak, dla popularnych monet łatwo zauważyć, że:
- liczba wybitych monet musiała by iść w kilkanaście milionów sztuk a niekiedy w dziesiątki milionów (przyjmując obecnie proponowane ilości monet zachowanych dla stopni poniżej R2-R3).
-Przy dużych ilościach monet szukanie stempli awersów jest trudne.
Jaki z tego wniosek? Używanie obecnych stopni rzadkości, które opracowano 100 lat temu nie ma sensu szczególnie przy monetach popularnych. Mam nadzieję, że częściowo odpowiedziałem na pytanie. Tekst pisałem na kolanie, więc proszę wybaczyć błędy wszelkiej maści. Pozdrawiam.
Witam, można wiedzieć co to za publikacja?
Marcin

Optimus_Prime

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 1 001
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #10 dnia: 07 Maja 2014, 17:15:27 »
Te informacje mam z książki http://wcn.pl/archive/90116
Oprócz tej pozycji nigdzie nie spotkałem choćby określenia przybliżonej wydajności stempli a sporo czasu minęło od mojego postu. Jednak mniej więcej już wiem jak takie coś trzeba szacować. Możliwe jest to tylko wtedy, gdy nakład choćby części podobnych monet jest znany. Z resztą na tej podstawie zrobili to autorzy publikacji. W oparciu o znany nakład ortów lwowskich z 1656-7.

Marienburg

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 154
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #11 dnia: 07 Maja 2014, 20:37:21 »
Dziękuję za informację, szkoda że książka ciężko dostępna.
Marcin

anonimus

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 337
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #12 dnia: 07 Maja 2014, 22:01:55 »
Książka do znalezienia w sieci w pdf-ie, np. na stronach rosyjskojęzycznych.

Optimus_Prime

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 1 001
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #13 dnia: 07 Maja 2014, 22:05:49 »
Tak, gdzieś wdziałem w sieci. Mogę w ostateczności dać wybrane skany, ale to może potrwać.

Marienburg

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 154
Odp: szóstak 1596 "Duża głowa" Malbork
« Odpowiedź #14 dnia: 07 Maja 2014, 22:36:57 »
Dziękuję,  książkę dostane w pdf-ie ;)
Marcin

 

R E K L A M A
aukcja monet