Salvete! Oto program V edycji TWNA:
Organizatorzy: Toruński Oddział PTN, Fundacja „Traditio Europae”
oraz Instytut Archeologii UMK
Patronat: Institut für Numismatik und Geldgeschichte, Universität Wien
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego
Termin: 6-8 września 2012 roku
Miejsce: Instytut Archeologii UMK, Szosa Bydgoska 44/48; 87-100 Toruń
Dla kogo?
Toruńskie Warsztaty Numizmatyki Antycznej są cyklem wykładów i zajęć praktycznych z zakresu mennictwa starożytnej Grecji i Rzymu oraz obszarów kulturowo pokrewnych lub zależnych (obejmują zatem również Persję, Partię, monety celtyckie i naśladownictwa z obszaru północnego Barbaricum). Skierowane są do studentów oraz doktorantów archeologii i historii, kolekcjonerów monet antycznych starożytnej Grecji i Rzymu, jak też do wszelkich miłośników kultury antycznej.
Program:
Warsztaty zaplanowane zostały na 3 dni (czwartek-sobota) i będą obejmować następne moduły tematyczne:
6 września (od godz. 12.00 do 19.00, między modułami przerwa na obiad – od 14.30 do 15.00 – oraz dwie przerwy na kawę/herbatę):
- „V edycji TWNA – podsumowanie i plany na przyszłość” – wykład powitalny – 45 min.
- „Wprowadzenie do mennictwa świata greckiego” – 2 godz. wykładu + 30 min. dyskusji
- „Wprowadzenie do mennictwa rzymskiego” – 2 godz. wykładu + 30 min. dyskusji
- „Moneta jako źródło archeologiczne” – 1 godz. wykładu + 15 min. dyskusji
7 września (od godz. 10.00 do 19.00, między modułami obiad – od 14.30 do 15.30 – oraz przerwy na kawę/herbatę):
- „Przepisy prawne regulujące zasady nabywania i wywozu monet antycznych w państwach członkowskich UE oraz krajach wschodniej” – 1,5 godz. wykładu + 45 min. dyskusji
- „Mennictwo Judei w czasach namiestników rzymskich” – 1,5 godz. wykładu + 30 min. dyskusji
- „Początki chrześcijaństwa w mennictwie IV w.” – 2 godz. prezentacji + 45 min. dyskusji
- „Zabezpieczanie i czyszczenie monet antycznych - poradnik” – 1,5 godz. Wykładu
8 września (od godz. 10.00, ok. godz. 14.15 obiad i zakończenie warsztatów):
- „Tzw. denary limesowe i monety barbarzyńskie okresu cesarstwa rzymskiego: fałszerstwa czy akceptowane uzupełnienie obiegu monetarnego?” – 1,5 godz. + 30 min. dyskusji
- „Czyszczenie i konserwacja monet antycznych” – 30 min. wprowadzenia + 1,5 godz. ćwiczeń.
Charakterystyka:
- „V edycji TWNA – podsumowanie i plany na przyszłość” (dyskusja prowadzona przez B. Awianowicza i J. Rakoczego) – ponieważ Toruńskie Warsztaty Numizmatyki Antycznej odbywają się już po raz piąty, postanowiliśmy przedstawić uczestnikom podsumowanie dotychczas podejmowanych tematów oraz rozpocząć dyskusję nad charakterem przyszłych Warsztatów. Rosnące zainteresowanie naszą inicjatywną zarówno wśród studentów, jak i kolekcjonerów, ewokuje pytanie, czy nie powinniśmy organizować osobnych wykładów dla konkretnych grup odbiorców. A może właśnie dotychczasowa formuła skupiająca tak różnych słuchaczy, których łączy pasja do antyku i jego mennictwa, jest najlepsza...
- „Wprowadzenie do mennictwa świata greckiego” – stały punkt pierwszego dnia Warsztatów (przygotowany przez B. Awianowicza) obejmuje następujące zagadnienia: terminologia numizmatyczna, systemy wagowe i nominały greckie, początki pieniądza, ogólna charakterystyka mennictwa epoki archaicznej, klasycznej i hellenistycznej, rozwój legend i oznaczeń na monetach greckich, monety Persji Achemenidów oraz partyjskie, naśladownictwa monet (greckie, celtyckie i inne).
- „Wprowadzenie do mennictwa rzymskiego” – stały moduł w pierwszym dniu Warsztatów (przygotowany przez B. Awianowicza) poświęcony jest następującym zagadnieniom: początki mennictwa rzymskiego, rzymskie nominały czasów republiki i cesarstwa, ikonografia i rozwój legend na monetach republikańskich oraz cesarskich (również prowincjonalnych), moneta jako nośnik propagandy, kryzys wieku III, chrystianizacja mennictwa w wieku IV i V.
- „Moneta jako źródło archeologiczne” – moduł (opracowany przez K. Jarzęckiego lub J. Rakoczego) poświęcony m.in. roli monety jako kontekstu dla innych obiektów archeologicznych oraz innym obiektom (np. ceramice) jako pomocy przy datowaniu monet; wykład obejmuje również informacje o najważniejszych znaleziskach monet w Polsce i na świecie.
„Przepisy prawne regulujące zasady nabywania i wywozu monet antycznych w państwach członkowskich UE oraz krajach wschodniej” – moduł (przygotowany przez P. Grońskiego) – wykład będzie obejmował prezentację podstawowych przepisów regulujących wywóz i wwóz monet antycznych z różnych państw Europy na teren Rzeczypospolitej Polskiej, obrót numizmatami na terenie UE oraz poza obszarem celnym UE, a także zobowiązania podatkowe wynikające z obrotu numizmatami antycznymi.
- „Mennictwo Judei w czasach namiestników rzymskich” – moduł (przygotowany przez P. Orłowskiego) poświęcony będzie charakterystyce i typologii monet Poncjusza Piłata i trzynastu pozostałych rzymskich namiestników sprawujących władzę na obszarze Judei w latach 6-66 po Chr. Mennictwo prokuratorskie (większość namiestników nosiło tytuł procurator Iudeae) zostanie ukazane w szerszym kontekście monet państwa żydowskiego, obejmując m.in. związane ze znanymi z Ewangelii „wdowie grosze” i „denar czynszowy”.
- „Początki chrześcijaństwa w mennictwie IV w.” – moduł (przygotowany przez T. Speiera) zostanie poświęcony symbolom chrześcijańskim, które zaczęły pojawiać się na monetach Konstantyna I i jego synów, by następnie upowszechnić się za kolejnych władców z dynastii Walentyniana i Teodozjusza I; pokazany zostanie również proces chrystianizacji różnych elementów symboliki pogańskiej, związany z przemianami zachodzącymi w religijności i ustroju grecko-rzymskiej jeszcze w III w. (synkretyzm religijny, wzrost znaczenia kultu solarnego, tetrarchia i dominat).
- „Tzw. denary limesowe i monety barbarzyńskie okresu cesarstwa rzymskiego: fałszerstwa czy akceptowane uzupełnienie obiegu monetarnego?” moduł (przygotowany przez B. Awianowicza) stanowić będzie rozwinięcie i uzupełnienie tematu: „Antyczne fałszerstwa i naśladownictwa monet rzymskich” zrealizowanego w ramach IV edycji TWNA w lutym 2012 r.; tym razem głównym tematem będą już tylko monety brązowe: tzw. denary limesowe odlewane w okresie kryzysu imperium w III w. oraz prowincjonalne naśladownictwa rzymskich monet brązowych, których wzmożona produkcja datuje się przede wszystkim na dwa okresy: I w. przed i po Chr. oraz III i IV w. po Chr.
- „Zabezpieczanie i czyszczenie monet antycznych - poradnik” – wykład M. Kołyszki poświęcony „pierwszej pomocy” numizmatycznej i metodom czyszczenia i konserwacji monet Grecji i Rzymu, które będzie można zastosować w warunkach polowych (wykopaliska) lub domowych (podręczny warsztat kolekcjonera).
- „Czyszczenie i konserwacja monet antycznych” – moduł (prowadzony przez M. Kołyszkę) pozwalający w profesjonalnym laboratorium konserwatorskim w praktyce wypróbować różne metody profesjonalnego oczyszczania i konserwacji monet antycznych.
Warsztaty poprowadzą:
dr Bartosz Awianowicz – filolog klasyczny, adiunkt w Katedrze Filologii Klasycznej UMK, prezes Toruńskiego Oddziału PTN, autor podręcznika Język łaciński z elementami epigrafiki i numizmatyki rzymskiej dla historyków i archeologów (1. wyd. w r. 2006, 3. w 2010 r.), kompendium legend i skrótów na monetach republikańskiego Rzymu pt. Monety Republiki Rzymskiej. Kompendium (2010) oraz artykułów z zakresu epigrafiki i numizmatyki antycznej; współpracuje z wiedeńskim Institut für Numismatik und Geldgeschichte.
Paweł Groński – Sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie; do 2004 r. specjalista w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji; współpracownik Kancelarii Premiera i Sejmu RP oraz Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego; autor publikacji m. in. z zakresu prawa administracyjnego oraz prawa pracy; pasjonat numizmatyki (głównie antycznej) od ponad 20 lat.
Krzysztof Jarzęcki – archeolog, członek Toruńskiego Oddziału PTN, autor pracy magisterskiej o monetach bosporańskich oraz artykułów na ten temat, tłumacz tekstów numizmatycznych z j. rosyjskiego, w przygotowywanej pod kierunkiem prof. Mariusza Mielczarka rozprawie doktorskiej bada m.in. mennictwo północnych wybrzeży Morza Czarnego.
dr Marek Kołyszko – archeolog – specjalista w zakresie konserwacji zabytków archeologicznych, kierownik Pracowni Dokumentacji i Konserwacji Instytutu Archeologii UMK, oczyszczał i konserwował m.in. monety rzymskie ze skarbu odkrytego przez polską ekspedycję w Ptolemais (Libia) w 2007 r.
Piotr Orłowski – wieloletni kolekcjoner monet antycznych, łączący w tworzeniu swego zbioru zainteresowania starożytnym mennictwem Ziemi Świętej, monetami drugiej poł. III w. oraz mennictwem sasanidzkim; aktywny uczestnik forów dyskusyjnych TPZN i Forum Ancient Coins.
dr Jacek Rakoczy – archeolog, asystent w Zakładzie Archeologii Antycznej UMK, członek Toruńskiego Oddziału PTN, autor artykułów archeologicznych i numizmatycznych oraz rozprawy doktorskiej o skarbach monet rzymskich z terenów Polski, napisanej pod kierunkiem prof. Mariusza Mielczarka.
Tomasz Speier – wieloletni kolekcjoner monet rzymskich, znawca mennictwa czasów tetrarchii i Konstantyna I, jeden z najaktywniejszych dyskutantów działu „Starożytny Rzym” na forum TPZN.
Warunki uczestnictwa:
Prosimy o potwierdzenie chęci uczestnictwa w warsztatach do 15 sierpnia 2012 r. Prosimy też o informację, czy będą Państwo uczestniczyć w całości, czy też w części przewidzianych zajęć. Jeśli przyjeżdżają Państwo jedynie na część warsztatów, prosimy o informację o konkretnych terminach.
Koszt uczestnictwa w warsztatach: 160 zł za całość, 120 zł za dwa dni lub 80 zł za udział w wybranych modułach w ramach jednego dnia (w cenę wliczony obiad i materiały). Studenci ponoszą 50 % kosztów, tj. 80 zł za trzy, 60 za dwa lub 40 za jeden dzień uczestnictwa.
Prosimy o wpłaty najpóźniej do 31 sierpnia 2012 r. na konto Fundacji „Traditio Europae” w Volkswagen Bank Direct: 16 2130 0004 2001 0426 1574 0001 z dopiskiem: „darowizna na cele statutowe – numizmatyka antyczna”.
Wszystkich zainteresowanych prosimy o kontakt z Bartoszem Awianowiczem: bartosz.awianowicz@uni.torun.pl