Witam.
W ostatnim czasie nabyłem na allegro następującą monetę:
Cesarstwo Tessaloniki, Jan Komnen – Ducas 1237 – 1244. Mennica: Tessalonika, półtetarteron. Średnica 16,4/17,4 mm, waga 1,00 gr.Av. Napis w czterech rzędach: +IW Δ/ KOMNH/ NOC O ΔO/ VKAC
Rv. Krzyż na trzech stopniach.
Lit. DOC t. IV tabl. ILII, nr 13. Sear – nr 2224.
Moneta ta jest interesująca, gdyż mamy tu do czynienia z czwartym znanym egzemplarzem tego typu. Dwa pierwsze pochodzą ze zbiorów Dumbarton Oaks Collection w Waszyngtonie. Są to następujące egzemplarze:
Trzeci sprzedany został niedawno na aukcji CNG:
http://www.cngcoins.com/Coin.aspx?CoinID=170215Czwarty jest u mnie i to wszystko.
W chwili obecnej toczą się dyskusje na temat powyższej monety, czy typ ten to rzeczywiście półtetarteron, czy też typowe trachy. Tetarteron zwykle jest płaski i bity na grubszej blaszce niż trachy, które ma blaszkę cienką i miseczkowatą. Egzemplarz z CNG wygląda na miseczkowaty. Mój jest całkowicie płaski, bity na cienkiej blaszce grubości 0,8 mm. Jak widać ze zdjęć moneta z allegro ma też nieco odmienny kształt krzyża od pozostałych. Brakuje tu cienkich poprzeczek na jego końcach. Jest to więc inny stempel niż znane dotychczas egzemplarze. Ponieważ typ ten to wyjątkowa rzadkość, a ilość fałszerstw na rynku rośnie, zasięgnąłem opinii co do jego autentyczności u Valentina Marcheva, autora katalogu Catalogue of the Late Byzantine Coins 1081 – 1453 (CLBC). Jak stwierdził mój egzemplarz wygląda na autentyczny. Za stosunkowo niewielkie pieniądze wzbogaciłem więc swoje zbiory o rzadki typ, co na ebayu nie byłoby możliwe.
Istnieje jeszcze jeden typ trachy Jana Komnena-Dukasa o takim samym rewersie, lecz innym napisie na awersie. Można go obejrzeć np. tutaj:
http://www.hourmo.eu/08_Sylloge_Byzantium/Thessalonica_Ioannes_Ducas/4552_Ioannes_Ducas_half_Tetarteron_AE.htmlNapis na awersie w tym typie w transkrypcji łacińskiej to:
+IW / DESPOT/ES/ KOM/NEN. Jest to również bardzo rzadka moneta, znana tylko z trzech egzemplarzy (jeden z kolekcji Hourmo, jeden ze skarbu w Petrich i jeden sprzedawany przez sklep numizmatyczny Rudnik Numismatics).
Monety Jana Komnena-Dukasa charakteryzują się dużą liczbą odmian i typów, oryginalną tematyką, często nawiązującą do wzorców zachodnich. Większość typów występuje też w czterech rozmiarach:
• monety dużej średnicy (module 1) mają wagę około 2,5 - 3 grama i średnicę stempla około 20-21 mm,
• monety średnie (module 2) mają wagę 1,2 – 1,7 grama i średnicę stempla około 17 mm,
• monety małe (module 3) mają wagę 0,7 – 1,5 grama i średnicę stempla około 14 mm,
• i monety bardzo małe (module 4) mają wagę 0,3 – 0,8 grama i średnicę stempla około 8-11 mm.
Najrzadsze i najdroższe są oczywiście monety największej średnicy, lecz ogólnie każda z monet tego władcy jest rzadka. Jeszcze trudniej znaleźć wśród nich egzemplarze ładnie i obustronnie wybite.
Cesarz ten bił tylko monety miedziane, więc znalezienie srebrnych, czy też złotych egzemplarzy do kolekcji nie będzie możliwe. Znalezienie dobrze wybitej trachy „module 1” w dającej się zaakceptować cenie to już jest wyjątkowa okazja i nagroda dla kolekcjonera.
Pozdrawiam i życzę udanych łowów.
Zbyszek