Aktualności: Już wkrótce, ósmego kwietnia, wybory do Triumwiratu TPZN!

  • 28 Marca 2024, 14:27:45

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji

Autor Wątek: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?  (Przeczytany 63015 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Wrocek

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 841
PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« dnia: 26 Marca 2009, 17:30:30 »
Autor:   Dariusz Ejzenhart
Żródło:  Warszawskie Zeszyty Numizmatyczne  2/2009

PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?

     Galopująca inflacja w końcu lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku zmusiła Pocztę Polską Telegraf Telefon (monopolistę obsługującego m.in. wrzutowe automaty telefoniczne) do emisji żetonów telefonicznych, które miały zastąpić szybko tracące na wartości monety1. Tak więc od roku 19902 wszystkie „zielone budki” były obsługiwane przez żetony typu A, B lub C3, które można było nabywać w placówkach pocztowych oraz kioskach „RUCH”-u. Bite one były przede wszystkim przez mennicę warszawską4 w mosiądzu4.

ilustracja:http://img216.imageshack.us/img216/237/a1wwa.jpg
PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?


     Jak to się niejednokrotnie zdarza w przypadku masowych emisji, możemy mieć do czynienia z różnymi ich odmianami, których nie zauważają nie tylko ich użytkownicy, ale często również ich kolekcjonerzy. W tym drugim przypadku z reguły wynika to z faktu, iż nie zawsze mają oni dostęp do literatury źródłowej. Nic więc dziwnego, że także w przypadku żetonów Poczty Polskiej można znaleźć ciekawostki mennicze odbiegające od powszechnie znanych wzorów – oczywiście z zapałem poszukiwane przez kolekcjonerów.
Przykładem takiej odmiany jest zaprezentowany na następnej ilustracji żeton typu A bez znaku mennicy warszawskiej. Wprowadzenie zamiennego w stosunku do monety obiegowej powszechnego środka płatniczego za usługi telefoniczne, wymagał wielomilionowych nakładów, stąd część emisji była bita również w Kremnicy6. Żetony tam wybite – w odróżnieniu od bitych w Warszawie – nie posiadają znaku mennicy.

ilustracja:http://img216.imageshack.us/img216/9431/a2kca.jpg
PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?


     Bez wątpienia jeszcze większą ciekawostką jest prezentowany na ilustracji poniżej żeton telefoniczny typu A wybity w niklu. W tym przypadku bardzo prawdopodobnym jest, że mamy do czynienia z emisją próbną stempla, również wybitą w Kremnicy (brak znaku mennicy warszawskiej). Za taką klasyfikacją przemawia fakt, że tego typu odmienny krążek niklowy, nie mógł przypadkowo znaleźć się pod stemplami bijącymi żetony mosiężne.

ilustracja:http://img216.imageshack.us/img216/9144/a3nikiel.jpg
PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?


     Pomimo, iż opracowanie niniejsze opisuje numizmaty współczesne i to emitowane zaledwie niespełna 20 lat temu, do dnia dzisiejszego prawdopodobnie nie zachowały się żadne dokumenty źródłowe na temat ich odmian oraz wielkości emisji7.
Nie ulega jednak wątpliwości, że żetony jako powszechny zastępczy środek płatniczy za usługi telefoniczne, wyemitowane przez Polską Pocztę Telegraf Telefon, znajdują dzisiaj swoje miejsce w numizmatyce polskiej, jako przykład współczesnego zastępczego środka płatniczego.


1 W momencie wprowadzenia do obiegu żetonów typu A, zastąpiły one obiegowe monety 2-złotowe emitowanie do roku 1988.[/i]
2 Wg informacji uzyskanej z Gabinetu Numizmatycznego Mennicy Polskiej S.A. data 1990 umieszczana była również na żetonach bitych w kolejnych latach, przy czym brak informacji, w którym roku zakończono emisję.
3 Żetony typu B i C stanowiły wielokrotność wartości żetonów typu A.
4 Znak mennicy warszawskiej umieszczony był na awersie pod trąbką.
5 Typ A Ø19mm, typ B Ø21mm, typ C Ø23mm.
6 Obecnie mennica słowacka (do 31.12.1992 r. czechosłowacka).
7 Podejmując próbę opracowania niniejszego tematu autor zwrócił się o udostępnienie materiałów źródłowych m.in. do Mennicy Polskiej S.A., Poczty Polskiej S.A., Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz Muzeum Poczty Polskiej we Wrocławiu. Wg informacji uzyskanych od w/w instytucji, prawdopodobnie nie zachowały się jakiekolwiek dokumenty dot. emisji opisanych w opracowaniu żetonów.


---
« Ostatnia zmiana: 06 Listopada 2009, 07:36:36 wysłana przez Wrocek »
TPZN 033   V-ce Prezes w stanie spoczynku

darioushz

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 191
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #1 dnia: 26 Marca 2009, 18:02:59 »
Fajne :)
Znalazlem tylko dwa zetony A i obydwa bez znaku mennicy.
Pozdr.

Venasque

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 41
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #2 dnia: 27 Marca 2009, 00:03:50 »
Ja za to jakiś czas temu znalazłem żeton A ze znakiem mennicy, co mnie wtedy zainteresowało (zanim zająłem się monetami też kilka takich widziałem ale oczywiście nie miałem pojęcia jak wygląda znak mennicy). Przyznam się jednak ze wstydem, że uznałem wtedy, że to dobry obiekt żeby poeksperymentować trochę ze sposobami czyszczenia monet i moczyłem go w różnych chemikaliach, aż lśnił jak "nowy" (tylko w przenośni, bo w części go trochę wyżarło ;) ). Gdybym wtedy przeczytał ten artykuł zapewne miałbym większy do tego żetonu szacunek :)
Co ciekawe, mam wrażenie że jeszcze parę lat temu takie rzeczy trafiały dość często - teraz nie widuję ich już praktycznie nigdy (poza tym jednym znalezionym w błocie)

Shiver

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 667
Pozdrawiam,
Krzysiek

rexilion

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 47
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #4 dnia: 14 Czerwca 2009, 00:43:06 »
Z jednej strony fajnie, że są w świecie numizmatyki jakieś tajemnice do odkrycia ale z drugiej strony przeraża to, że żaden organ odpowiedzialny za emisje tych żetonów nie potrafi udzielić żadnych informacji na ich temat... i nie jest to jedyny taki przypadek.

rara_avis

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 239
  • Zbierajmy monety, tak wiele piekna w sobie kryją
    • Biuletyn Informacyjny TPZN
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #5 dnia: 01 Marca 2010, 16:28:31 »
Wysłałem zapytanie do TP odnośnie nakładów i emisji żetonów typu A,B,C

Oto odpowiedź:

Cytuj
Szanowny Panie,

W nawiązaniu do maila informuję, że żetony typu A,B,C podobnie jak i karty telefoniczne tp magnetyczne 25 , 50 i 100 impulsów do automatów telefonicznych tp produkowanych w latach 1991-1999 zostały wycofane z użytku 1 grudnia 2000 r. Termin wymiany wyżej wymienionych produktów upłynął 31 grudnia 2001 r. Obecnie żetony  A, B i C nie podlegają wymianie na karty telefoniczne tp, jak również nie ma możliwości ich wymiany na kwotę pieniężną.

Zachęcam do ponownego skorzystania z portalu tp.

Jak zwykle na temat :)
Tylko monety, nie błyskotki. Tylko POLSKA i ziemie z nią związane.

Prezes TPZN w stanie spoczynku
TPZN 044
WBCC 516


Mikołaj

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 1 464
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #6 dnia: 02 Marca 2010, 01:12:11 »
Po prostu mają już opracowaną odpowiedź odnośnie wszelkich pytań dotyczących tych żetonów. :)
Przynajmniej ładniej brzmi niż "bujaj się".
Pozdrawiam
Mikołaj

TPZN nr 20

Wrocek

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 841
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #7 dnia: 02 Marca 2010, 13:28:24 »
Nie tylko TP nie ma już zapewne nic na temat emisji tych żetonów telefonicznych. Proszę spojrzeć na przypis nr 7 ...

Pozdrawiam
Wrocek
TPZN 033  V-ce Prezes
TPZN 033   V-ce Prezes w stanie spoczynku

wordlord

  • Członkowie TPZN
  • Użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 74
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #8 dnia: 11 Marca 2010, 21:29:27 »
Naprawdę ciekawy tekst. Posiadam, żetony do automatów typu A,B,C, ale niestety tylko w "podstawowych" odmianach  :( Dzięki temu co przeczytałem ,wiem, że czegoś nie mam ;)
Człowiek ma coś w holderach co mu się wydaje pospolite,a nawet taki stosunkowo nowy kawałek metalu ma w sobie ciekawe tajemnice :)
Zbieram, więc jestem...

TZPN nr 067

Wrocek

  • Członkowie TPZN
  • Gaduła
  • *
  • Wiadomości: 841
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #9 dnia: 12 Marca 2010, 09:20:26 »
... Człowiek ma coś w holderach co mu się wydaje pospolite,a nawet taki stosunkowo nowy kawałek metalu ma w sobie ciekawe tajemnice :)
To właśnie też jest wspaniałe w naszej pasji, że nie tylko ciągle możemy się czegoś jeszcze nauczyć, ale też możemy jeszcze coś odkryć !

Pozdrawiam
Wrocek
TPZN 033  V-ce Prezes
TPZN 033   V-ce Prezes w stanie spoczynku

DzikiZdeb

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 4 347
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #10 dnia: 22 Marca 2010, 14:24:12 »
W momencie wprowadzenia do obiegu żetonów typu A, zastąpiły one obiegowe monety 2-złotowe emitowanie do roku 1988.

Żetony A zastąpiły monety 20-złotowe emitowanie do roku 1988. 2 zł pod koniec 1990, kiedy to wprowadzano żetony nie nadawało się do końcówki ceny za kostkę masła, która kosztowała wtedy 1000-2000 zł. Generalnie wszystkie ceny były wtedy już zaokrąglone do 10, a w rzadkich przypadkach do 5 zł. Automaty były na 20 złotówki, a i tak nijak się to PPTiT nie opłacało. Po monety były zawijane kolejki, bo nigdzie ich w obiegu nie było, wszystko wchłonął przemysł wrzutowo-telefoniczny. Na poczcie głównej w Krakowie "sprzedaż" 20 była limitowana zdaje się do 50, 20 i 10 szt na osobę, a ilość ta zależała, czy był to dzień, w którym wyciągano monety z automatów, czy odpowiednio dzień lub dwa po wyciągnięciu - wyciągano trzy razy w tygodniu.

Nie pamiętam dokładnie, ale był chyba czarny rynek, na którym sprzedawano 20-tki po 100 i więcej złotych.

Po wdrożeniu żetonów cena impulsu od razu skoczyła do poziomu rynkowego - A kosztował zdaje się 300 zł, B - 1500, a C - 3000 (przy czym "zdaje się" jest tutaj bardzo mocne, zgadza się na pewno rząd wielkości).

Natomiast z dwójkami z mosiądzu autorowi dzwoniło - ale nie w tym kościele. Dwójki były niemal identyczne co do wagi i miały identyczną średnicę co żeton 'B' i ludzie masowo mieli 5 impulsów po 2 zł (równolegle lody włoskie ~1000, zapiekanka ~2000, precel ~400 :-) ) Stąd żetony 'B' wycofano po mniej więcej pół roku.

Chwilami czuję się jak mamut, chociaż metryka nijak na to nie wskazuje ;-)
« Ostatnia zmiana: 22 Marca 2010, 14:27:03 wysłana przez DzikiZdeb »

DzikiZdeb

  • Gaduła
  • ****
  • Wiadomości: 4 347
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #11 dnia: 22 Marca 2010, 16:00:14 »
cena impulsu

Pan te wszystkie liczby tak z niczego (czyli z głowy), czy też prowadził Pan jakiś "dziennik czasów inflacji"? Bo jeśli to pierwsze, to podziwiam! Wiem, że byłem wtedy multimilionerem, ale ile płaciłem za masło, pojęcia nie mam. Może jako prosty multimilioner masła nie jadłem?

Z głowy... Pan wie, Panie Lechu, jaka to męka? Jedna pani drugiej pani komórkę w autobusie poda w mojej obecności, a mnie to dwa lata później z jakiegoś kąta wyłazi i biedzę się, co to za numer :-)
« Ostatnia zmiana: 01 Stycznia 2021, 18:11:35 wysłana przez zenonmoj »

Zorro

  • Użytkownik
  • **
  • Wiadomości: 37
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #12 dnia: 23 Marca 2010, 08:12:59 »
Niestety trudno jest opierać się na wiedzy „z głowy”, ale jeśli mamy iść tym torem, to nie pamiętam, aby automaty działały na 20-złotówki! Do roku 1988 była to duża, miedzioniklowa moneta (Ø 26,5mm), która de facto już w roku 1990 została wycofana z obiegu. Za to „z głowy” pamiętam właśnie o 2-złotówkach - właśnie te pasowały do automatów wrzutowych i właśnie chyba na nich wzorowane były żetony typu A (ta sama waga, średnica i metal; czy to przypadek ?!).

Z pozdrowieniami
Zorro

wordlord

  • Członkowie TPZN
  • Użytkownik
  • *
  • Wiadomości: 74
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #13 dnia: 23 Marca 2010, 09:07:09 »
Za to „z głowy” pamiętam właśnie o 2-złotówkach - właśnie te pasowały do automatów wrzutowych i właśnie chyba na nich wzorowane były żetony typu A (ta sama waga, średnica i metal; czy to przypadek ?!).

Z pozdrowieniami
Zorro


Wydaje mi się, że moneta 2 złote miała Ø 21 mm natomiast żetony typu A Ø 19 mm. Natomiast taką sama średnice co 2 złote miał żeton B.
Zbieram, więc jestem...

TZPN nr 067

heniek151

  • Stały bywalec
  • ***
  • Wiadomości: 509
Odp: PRÓBNY ŻETON TELEFONICZNY Z ROKU 1990 ?
« Odpowiedź #14 dnia: 23 Marca 2010, 09:09:03 »
na duze 20 zlotowki automaty dzialaly, bo pamietam jak mama takowe wrzucala co by sobie z kolezankami pogadac :) i w tym przypadku wiedza "z glowy" ma swoje uzasadnienie. pozniej sami z kolegami wrzucalismy 2 zlotowki do automatow, kiedy zaczeto wprowadzac automaty na zetony i czasami sie udawalo taki automat oszukac.

pozdrawiam
הוֹי הָאֹמְרִים לָרַע טוֹב וְלַטּוֹב רָע שָׂמִים חֹשֶׁךְ לְאוֹר וְאוֹר לְחֹשֶׁךְ שָׂמִים מַר לְמָתוֹק וּמָתוֹק לְמָר (Iz. 5,20)

Nowy katalog boratynek: http://forum.tpzn.pl/index.php/topic,18088.0.html

 

R E K L A M A
aukcja monet