Szeląg ryski 1571 ?

[Gradiv]

No właśnie, coś takiego. pytam o niego już od dawna, niestety bez odzewu. Moneta bita, z leciutkim przesunięciem stempla, ale ze srebra dobrej próby, w odróżnieniu od innych szelągów Wolnego Miasta Rygi z tego okresu. Na dodatek ciężka, 1,2 g. 20,5 mm. Co o tym cudaku sadzicie?

Szeląg ryski 1571 ?

[JRobert]

To jeszcze nie z maszyny walcowej? Więc może najprościej - nie ten krążek podłożony pod stempel? Nie mam żadnego katalogu pod ręką - co oni podobnego w tym czasie w Rydze bili? Czy ten krążek metrologicznie podchodzi pod coś innego z tych lat - mogłoby to być robione jako fałszerstwo monety z krajów ościennych (Rzplitej)? Na szybko przychodzi mi do głowy półgrosz Zygmunta Augusta.

A może to jest było coś starszego i na szeląga zostało przebite? Nic tam nie widać?

Zawsze jeszcze można gdybać o egzemplarzu okazowym - ale ten jest zdecydowanie na to za brzydki...

[Gradiv]

Mój wygląda na bity ręcznie, chociaż ma prostą krawędź blachy. W 1571 można się już spodziewać walcarki (inny egzemplarz, jaki mam, wyraźnie pochodzi spod niej), ale w 1570 bywało jeszcze różnie. Rysunek by uszedł

http://wcn.pl/auctions/40/747
ale srebro wygląda mniej więcej tak, jak w półgroszach litewskich Zygmunta Augusta, czyli o wiele za dobrze jak na podławe szelągi ryskie. Fals z epoki odpada, nie mógł być przecież lepszy, niż oryginał. Śladów przebicia z innej monety na nim nie widać.

[JRobert]

W domu postaram się obejrzeć swoje monety - mam kilkanaście sztuk, jednak niestety różne roczniki, więc analogii w ramach roku 1571 nie zrobię. Pytanie, czy z tych starszych nie ma czegoś nad wyraz starannego? Zobaczę.

Natomiast z drugiej strony kojarzę, że kiedyś kupiłem w jakimś zestawie kilka sztuk 1577 i ze 2 sztuki były z kolei nad wyraz podłe - z czystej miedzi. Taki mi śmieszny do głowy pomysł przychodzi, że może oni nie tylko bili monety pod względem wagi al marco, ale również zużytych materiałów? Ale to chyba niemożliwe, żeby były aż takie rozbieżności w przygotowaniu blachy.

Jeszcze jedna myśl mi do głowy przychodzi - czy przypadkiem w 1571 nie mieli wizyty jakiegoś ówczesnego tow. Gierka i nie malowali trawy na zielono? Przyjechał oficjel, zobaczył jak to tam monety biją, no i biją - a jakże! bardzo piękne i dobre. Bez żadnych oszukaństw... ;-) Czy to nie jest może jednak fragment jakiejś krótkiej emisji oficjalnej po zarzutach co do podłości wychodzącej z tamtej mennicy monety?

[anonimus]

Porównanie mennicy XVI czy XVII wiecznej z zakładem PRL jest bardzo nietrafne i doszukiwanie się analogii jest według mnie bezcelowe.

Co do szeląga, to może po opuszczeniu mennicy tak miał właśnie wyglądać? Na dobre srebro? Bo moneta wydaje się być w bardzo dobrym stanie, bez śladów zużycia, korozji, więc warstwa srebra zachowała się w dobrym stanie.

Ewentualnie może to jakaś próba w lepszym materiale, ale źródła chyba milczą na ten temat.

[mike79]

W 1571 roku nastąpiła zmiana na stanowisku mincmistrza mennicy ryskiej, Marten Wulff zastąpił Thomasa Ramma. Więc może to chwilowe zachwianie wagi i jakości kruszcu wynikło z tej właśnie zmiany w mennicy.

[anonimus]

W 1571 roku nastąpiła zmiana na stanowisku mincmistrza mennicy ryskiej, Marten Wulff zastąpił Thomasa Ramma. Więc może to chwilowe zachwianie wagi i jakości kruszcu wynikło z tej właśnie zmiany w mennicy.

Stopy menniczej z zasady nie ustalał mincmistrz.

[petroniusz15]

mogli też do warsztatu dostać blachę źle wywalcowaną , za grubą , bo średnica jest ok , moje monety zRygi nie wykazują takich zachwiań wagowych, i zanim sie połapano , że za duzo dobrego jak na ta wartość krążka , zdążono kilka takich monet wybić , a że nie było tego wiele , więc zostawiono w obiegu, czyli byłby to rodzaj odmiany - błedu mincerza i jako taki będzie ciekawostką w kolekcji

[Gradiv]

To nie jest tylko lepsze srebrzenie. Moneta jest znakomicie zachowana,  od razu widać, że to lepszy kruszec. Oryginalne szelagi ryskie Wolnego Miasta z lat 60. i 70. (mam ich trochę) ważą ok. 0,9 g. Ivar Leimus pisze, że próbę miały na początku teoretycznie dwułutową (0,150), ale jej nie przestrzegano, w latach 70. oficjalnie obniżono ją do 1 ½ łuta. Taki kruszec, nawet na dobrze zachowanym egzemplarzu jest szarawy.
Podobny kolor srebra mają, jak pisałem, dobrze zachowane półgrosze litewskie, a z monet inflanckich dopiero szelągi z lat 50., bite przed wybuchem wojny inflanckiej.

[JRobert]

Porównanie mennicy XVI czy XVII wiecznej z zakładem PRL jest bardzo nietrafne i doszukiwanie się analogii jest według mnie bezcelowe.

Niekoniecznie. Pisałem to żartobliwie, żeby pokazać, że pewne zjawiska, zachowania się raczej nie zmieniały.

Co do moich szelągów. Przejrzałem, żadnego podobnego nie znalazłem - co najwyżej ze świetnie zachowanym srebrzeniem, ale ewidentnie bity w podłym bilonie, a nie tak ładnym srebrze.

[petroniusz15]

a ma może ktoś z kolegów w wersji elektronicznej katalog monet ryskich ? mam tylko Mrowińskiego a to stanowczo za mało , daje tylko pogląd na temat , może jakiś adres na chomiku?